Ακίνητα: «Κούρεμα» στα ύψη των κτιρίων

«Βροχή» τροπολογιών με πολεοδομικές και περιβαλλοντικές ρυθμίσεις κατατέθηκαν χθες λίγες ώρες πριν το κλείσιμο της Βουλής, σε άσχετο νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών. Ειδικότερα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) καταργεί τα «μπόνους» δόμησης στα ύψη των κτιρίων που προβλέπει ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (ΝΟΚ) για τρεις περιοχές: του Παλαιού Ψυχικού, της Φιλοθέης και της Εκάλης.

Ειδικότερα, για τις συγκεκριμένες περιοχές _ λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα ιστορικά και πολεοδομικά χαρακτηριστικά, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην αιτιολογική έκθεση _ προτείνεται να εξαιρούνται από τα πολεοδομικά κίνητρα που παρέχει ο ΝΟΚ για την περιβαλλοντική αναβάθμιση πυκνοδομημένων αστικών περιοχών, όπως είναι η προσαύξηση στο ύψος στην περίπτωση μείωσης του επιτρεπόμενου ποσοστού κάλυψης οικοπέδου κ.ά. Πάντως, προέγκριση οικοδομικής άδειας που έχει ήδη εκδοθεί, θα εκτελείται κανονικά.

Αυτή είναι η ρύθμιση για τη δόμηση στα εκτός σχεδίου οικόπεδα

Σύμφωνα με πληροφορίες, το τελευταίο διάστημα «μαινόταν» ένας υπόγειος πόλεμος μεταξύ Μαξίμου, ΥΠΕΝ, δημοτικών αρχόντων και βουλευτών για την κατάργηση ή διατήρηση των «μπόνους» στα ύψη των κτιρίων. Από τη μία πλευρά τάσσονταν η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, αλλά και ο τεχνικός κόσμος της χώρας που θεωρούσαν ότι η ρύθμιση θα οδηγήσει σε οριζόντια κατάργηση και θα έχει επιπτώσεις στην οικοδομική δραστηριότητα. Άλλωστε μόλις προ διμήνου, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Νίκος Ταγαράς είχε υπογράψει απόφαση με την οποία αποσαφήνιζε ότι σε γενικές γραμμές, υπερισχύουν των διατάξεων του ΝΟΚ για τα ύψη των κτιρίων, μόνο τα Προεδρικά Διατάγματα (ΠΔ) με εστιασμένες διατάξεις για προστασία ιστορικών τόπων και κτιρίων, τοποσήμων κλπ., όπως το βασιλικό διάταγμα της 30.8-9.9.1955 περί των όρων δόμησης της Αθήνας.

Από την άλλη πλευρά, την αντίθεσή τους στην απόφαση Ταγαρά εξέφρασαν περιβαλλοντικές οργανώσεις, κομματικά στελέχη, επιστημονικοί και τοπικοί φορείς των τριών περιοχών Παλαιού Ψυχικού, της Φιλοθέης και της Εκάλης, αλλά και άλλων περιοχών. Ο Δήμος Αλίμου έχει μάλιστα καταθέσει προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας για την κατάργηση των «μπόνους» δόμησης του ΝΟΚ ώστε να «παγώσει» η δόμηση ψηλών κτιρίων στο παράκτιο μέτωπο της Αττικής.

Επιτάχυνση προστίμων και κατεδαφίσεων στη Μύκονο

Παράλληλα, το υπουργείο Περιβάλλοντος εξειδικεύει τη διαδικασία σύστασης, συγκρότησης και λειτουργίας μικτών κλιμακίων ελέγχου πολεοδομικών παρανομιών, που είχε θεσπίσει πριν από λίγες ημέρες (ν.5037/23) λόγω της ανάγκης που προέκυψε με τη «μαφία» εργολάβων της Μυκόνου.

Ειδικότερα, καθορίζονται ειδικότερες διατάξεις επιβολής κυρώσεων για αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσεις ανά τη χώρα που εντοπίζονται από μικτά κλιμάκια ελέγχου (στη Μύκονο έχουν ήδη ξεκινήσει τους ελέγχους), με στόχο την άμεση αποκατάσταση του περιβάλλοντος. Όταν ένα πρόστιμο κατακυρωθεί το αυθαίρετο θα πρέπει να κατεδαφιστεί εντός ενάμισι μήνα. Παράλληλα, εάν αφορά επιχείρηση θα αναστέλλεται και η άδεια λειτουργίας.

Ωστόσο, εάν ο ιδιοκτήτης προχωρήσει εντός δεκαημέρου από την τοιχοκόλληση της έκθεσης αυτοψίας σε ακίνητο, σε νομιμοποίηση των αυθαίρετων κατασκευών, θα επιβάλλεται το 20% του προστίμου ανέγερσης και πρόστιμο διατήρησης από τη διαπίστωση του αυθαιρέτου έως την ημερομηνία έκδοσης της οικοδομικής άδειας.

Στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης ενημερώσει την Υπηρεσία Δόμησης (ΥΔΟΜ) ότι θα προβεί αυτοβούλως σε κατεδάφιση και αποκατάσταση της αυθαιρεσίας εντός δέκα ημερών (το άρθρο 94 του ν.4495/2017 έδινε περιθώριο 30 ημερών) από την τοιχοκόλληση της έκθεσης αυτοψίας θα επιβάλλεται πρόστιμο 500 ευρώ και μετά τη διαπίστωση της κατεδάφισης θα εφαρμόζεται διαδικασία διαγραφής ανείσπρακτων προστίμων και αναστολής των αναγκαστικών μέτρων εκτέλεσης και των ποινικών διώξεων.

Επίσης, παραμένει η διάταξη που ίσχυε από το 2017 η οποία ορίζει ότι σε περίπτωση που δεν μπορεί να προχωρήσει η κατεδάφιση, λόγω άρνησης των ιδιωτικών επιχειρήσεων να εκτελέσουν τις σχετικές συμβάσεις, θα επιβάλλεται πρόστιμο ύψους από 6.000 έως 10.000 ευρώ, ανάλογα με το βάρος της παράβασης. Να σημειωθεί ότι ένα από τα βασικά προβλήματα στις κλειστές κοινωνίες των νησιών ήταν και παραμένει ότι οι τοπικές τεχνικές εταιρείες επικαλούνταν διάφορες δικαιολογίες ώστε να μην παραχωρήσουν μηχανήματα για κατεδαφίσεις αυθαιρέτων. Σε κάθε περίπτωση, το κόστος κατεδάφισης και αποκατάστασης της περιοχής βαρύνει τον ιδιοκτήτη είτε την πραγματοποιήσει ο ίδιος, είτε όχι.

Τέλος, για όσες περιπτώσεις έχει πραγματοποιηθεί αυτοψία μικτού κλιμακίου ελέγχου κατά την ώρα που κατασκευάζονταν τα αυθαίρετα (δηλαδή επ’ αυτοφώρω), αλλά έως σήμερα δεν έχει συνταχθεί πρωτόκολλο κατεδάφισης από τον προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του ΥΠΕΝ, αυτό θα συντάσσεται εντός τριών ημερών από την ημέρα δημοσίευσης του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, δηλαδή το αμέσως επόμενο διάστημα.

Δημόσιο: Αποσύρεται από ιδιοκτησιακά δικαιώματα στην Αττική

Επίσης, με ειδική ρύθμιση αποσαφηνίζονται ζητήματα που αφορούν την ανέγερση ιερών ναών. Κατά παρέκκλιση της νομοθεσίας, θα επιτρέπεται η ανέγερση ναού, μοναστηριού, ησυχαστηρίου και άλλων βοηθητικών κτιρίων σε εκτός σχεδίου περιοχή της Αττικής όπου επιτρέπονται μόνο αγροτικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες και κατοικίες. Μάλιστα προσδιορίζονται οι όροι δόμησης ως προς το ύψος, το εμβαδόν κλπ.

Στην τροπολογία του ΥΠΕΝ περιλαμβάνεται και διάταξη βάσει της οποίες το Δημόσιο αποσύρεται από τη διεκδίκηση ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων σε περιοχές της Λαυρεωτικής και του Σαρωνικού που στους δασικούς χάρτες αποτυπώνονται ως δημόσιες δασικές και εκχερσωμένες.