Το Ταμείο Ανάκαμψης ως «game changer» : Πώς θα γυρίσει σελίδα η ελληνική οικονομία

Για ορισμένους το Ταμείο Ανάκαμψης μπορεί να αποτελέσει το απόλυτο «game changer», όπως αποκαλείται, για την Ελλάδα, αφού αλλάζει καθοριστικά τα δεδομένα, για άλλους αποτελεί «ιστορική ευκαιρία», αφού ποτέ στο παρελθόν η χώρα δεν είχε τέτοιου ύψους διαθέσιμα κονδύλια, που με σωστή αξιοποίηση μπορούν να αλλάξουν ριζικά την εικόνα της ελληνικής οικονομίας, η οποία την τελευταία δεκαετία αποκλίνει συνεχώς από την υπόλοιπη Ευρώπη. Σε όρους πραγματικού κατά κεφαλήν ΑΕΠ, το 2007 η Ελλάδα υπολειπόταν εξάλλου του μέσου όρου της ΕΕ και της ευρωζώνης κατά 11,8% και 23,4%, ενώ το 2019 οι αποκλίσεις αυτές εκτινάχθηκαν σε 36,6% και 43,2%.

Για να επιστρέψουμε σε τροχιά σύγκλισης απαιτείται ισχυρότερη ανάπτυξη με βιώσιμο και διατηρήσιμο τρόπο, ενώ αν η χώρα θέλει να γυρίσει σελίδα θα πρέπει συγκεκριμένα πρότζεκτ να προχωρήσουν ταχύτερα, με το τραπεζικό σύστημα να συμβάλλει στη μόχλευση σημαντικών ιδιωτικών κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση, παράλληλα με τους δημόσιους πόρους, των επενδυτικών σχεδίων που θα προκριθούν.

71,9 δισ. ευρώ

{MES}Σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο, με βάση τις εθνικές κατανομές, η χώρα αναμένεται να λάβει κατά την επταετία 2021-2027 συνολικό πακέτο στήριξης ύψους έως και 71,9 δισ. ευρώ (39,9 δισ. ευρώ από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο και 32 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης). Οι εθνικές συνεισφορές εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε 15,5 δισ. ευρώ για όλη την περίοδο, ενώ το καθαρό δημοσιονομικό ισοζύγιο διαμορφώνεται σε 56,4 δισ. ευρώ και το δημοσιονομικό όφελος στο 4,6/1 (δηλαδή, για κάθε ένα ευρώ που βάζει η Ελλάδα παίρνει από την ΕΕ 4,6 ευρώ).

Από τα 32 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης, τα 5,5 δισ. ευρώ αναμένεται να εισρεύσουν εφέτος, με τη μορφή επιχορηγήσεων (4,2 δισ.) και δανείων (1,3 δισ. ευρώ), ενώ συνολικά την επόμενη εξαετία προβλέπονται 19 δισ. ευρώ επιχορηγήσεις και 13 δισ. χαμηλότοκα δάνεια που θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν επενδύσεις της τάξεως των 25-30 δισ. με μόχλευση από ιδιωτικά κεφάλαια.

Ο ρυθμός ανάπτυξης

Σύμφωνα με κορυφαίους τραπεζίτες, για τα επόμενα 5-7 χρόνια τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης (32 δισ. ευρώ) θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας 1,5%-2% παραπάνω από ό,τι θα επιτυγχανόταν υπό κανονικές συνθήκες, ενώ αν στους πόρους αυτούς προστεθούν και οι άλλοι από τα διαρθρωτικά ταμεία, την Κοινή Αγροτική Πολιτική και τα εθνικά αναπτυξιακά προγράμματα, τότε τα κεφάλαια που θα εισρεύσουν στην ελληνική οικονομία θα ανέλθουν σε 80 δισ. ευρώ περίπου, ένα ισοδύναμο του 40% του ΑΕΠ, καλύπτοντας και επενδυτικό κενό που δημιουργήθηκε κατά την κρίση χρέους.

Το ποσοστό των επιχορηγήσεων ως προς το ΑΕΠ που θα λάβει η Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης είναι το τρίτο υψηλότερο μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών (10,3% του ΑΕΠ), σύμφωνα με τη Citigroup, υπερβαίνοντας σημαντικά τον μέσο όρο της ΕΕ-27 (3,1%), ενώ με βάση τους υπολογισμούς της Morgan Stanley η μακροπρόθεσμη ζημιά στην ευρωζώνη από την πανδημία θα είναι σε μέσα επίπεδα 3,5% του ΑΕΠ, αλλά στην περίπτωση της Ελλάδας τα δεδομένα δείχνουν πως οι καθαρές εισροές πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης θα φθάσουν στο 8,8% του ΑΕΠ του 2019, την ώρα που η ύφεση του 2020 περιορίστηκε στο 8,2%.

Ενα σημαντικό βήμα

Για την κορυφαία εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίων Pimco, το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και δίνει ισχυρό σήμα ότι το ευρωπαϊκό πρότζεκτ παραμένει ζωντανό. Παρά το σχετικά χαμηλό ύψος του πακέτου, μόλις στο 2% του ετήσιου ΑΕΠ της ευρωζώνης, αποτελεί σίγουρα μία διαφορετική προσέγγιση σε σχέση με τα μέτρα λιτότητας που εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους.

Δίνει επίσης την ευκαιρία στην ευρωπαϊκή οικονομία να καταστεί πιο «πράσινη», πιο «έξυπνη» και πιο ανθεκτική σε μελλοντικά σοκ, με τις χώρες της περιφέρειας μάλιστα όπως π.χ. η Ελλάδα να παίξουν έναν κεντρικό ρόλο όχι μόνο επειδή πρωταγωνιστούν στη διανομή των πόρων, αλλά και γιατί παρουσιάζουν έτσι τις μεγαλύτερες πιθανότητες πραγματικής προόδου. Τα καλά νέα επίσης, σύμφωνα με την Pimco, είναι η επιστροφή του Μάριο Ντράγκι ως πρωθυπουργού της Ιταλίας, ενώ η επιτυχία ή η αποτυχία του στην αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης και στην υλοποίηση βασικών μεταρρυθμίσεων θα είναι κρίσιμης σημασίας όχι μόνο για το μέλλον τη Ιταλίας αλλά και για το ευρωπαϊκό πρότζεκτ εν γένει.