Η αξία του μηδενός και το σχετικά τίποτα στην πολιτική

Από τη μαθητική μας ηλικία μαθαίνουμε ότι το μηδέν δεν έχει αξία ή ότι η τιμή ενός μετρήσιμου μεγέθους μπορεί να είναι μηδέν, δηλαδή τίποτα. Επίσης, ύστερα από αρκετά χρόνια με την εξοικείωσή μας με τα μαθηματικά διαπιστώνουμε ότι τα μαθηματικά λένε αλήθειες που βασίζονται σε αξιωματικές προτάσεις που έχουν γίνει εκ των προτέρων αποδεκτές, για παράδειγμα το συναρπαστικό οικοδόμημα της Ευκλείδειας Γεωμετρίας.

Ενα ερώτημα που μπορεί να διατυπωθεί σήμερα είναι αν τα μαθηματικά ή, καλύτερα, η ορθή λογική μπορεί να απαντήσει σε ερωτήματα της πολιτικής πρακτικής, κάτι που αφορά την κοινωνία και τους πολίτες. Είναι δύσκολο το ερώτημα, αλλά εύκολα μπορεί να διαπιστωθεί ότι οι πολίτες δυσανασχετούν για κυβερνητικές αποφάσεις και για θέσεις και παρεμβάσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Είναι προφανές ότι αυτό συμβαίνει γιατί οι πολίτες, έχοντας ένα αξιακό σύστημα που προκύπτει από την κουλτούρα τους, από την παιδεία τους και από την εν γένει διαδρομή και εμπειρία τους, καταλήγουν ερμηνεύοντας πολιτικές αποφάσεις σε κρίσεις που ξεπερνούν τη λογική τους.

Εχουμε πολλά παραδείγματα για να επιβεβαιώσουμε το παραπάνω από τη δράση της πολιτικής και θα αναφερθούμε σε μερικά παραδείγματα και προσεγγίσεις που αποδεικνύουν ότι σε πολλές περιπτώσεις, αν δεν μπορούμε να πετύχουμε βελτιώσεις, είναι καλύτερα να προσπαθούμε να εφαρμόζουμε σωστά αυτά που ήδη ισχύουν. Αν στα σημαντικά και μεγάλα θέματα που αφορούν την πολιτική δεν μπορούν να υπάρχουν συμφωνίες της ορθής λογικής μεταξύ των πολιτικών κομμάτων, τότε η αξία του μηδενός και το σχετικά τίποτα στην πολιτική έχει τη σημασία του.

Από τον χώρο της παιδείας, σε συνθήκες COVID-19, η κυβέρνηση αποφάσισε, μετά το άθλιο και φασιστικό περιστατικό που συνέβη στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο, να αυστηροποιήσει το νομικό πλαίσιο φύλαξης των πανεπιστημίων με τη δημιουργία του αστυνομικού σώματος των πανεπιστημίων.

Απόφαση που είναι προφανές ότι δεν συνάδει με χώρα του δυτικού πολιτισμού. Επίσης, προχώρησε στο μέτρο με δεδομένο ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης στην πλειοψηφία τους πρότειναν μέτρα που θα βοηθούσαν ουσιαστικά την ομαλότητα στην πανεπιστημιακή ζωή.

Στον χώρο της πανδημίας, οι αποφάσεις, και ενώ συμφωνούμε ότι η πανδημία αφορά όλες τις πλευρές της ζωής μας, παίρνονται από γιατρούς κύρια ειδικευμένους σε λοιμώξεις. Είμαστε μάρτυρες όλο αυτό το διάστημα της παρουσίας τους στα μέσα ενημέρωσης. Είναι πολύ πιθανόν με την ύφεση της πανδημίας να ακολουθήσουν στα μέσα ενημέρωσης οι οικονομολόγοι. Στην πρώτη φάση της πανδημίας, που η Ελλάδα παρουσίασε καλά αποτελέσματα, αγνοήθηκε ότι η έξαρση της πανδημίας έφερε τα χειρότερα αποτελέσματα σε ανοικτές οικονομίες και σε χώρες με μεγάλη συνδεσιμότητα με χώρες του εξωτερικού.

Σήμερα τα αποτελέσματα της πανδημίας με αυστηρότερα μέτρα στην Ελλάδα δεν είναι τα αναμενόμενα. Στο επίπεδο της τρέχουσας πολιτικής, ένα άλλο μεγάλο θέμα που αφορά την κοινωνία είναι η καταβολή των νέων συντάξεων. Η ανεπάρκεια των κρατικών δομών οδηγεί στην καταβολή μέρους των συντάξεων υποδεέστερου από αυτό που είχαν πετύχει κυβερνήσεις σε παρελθόντα χρόνο. Ενα σύγχρονο SMS κράτος θα έπρεπε να είχε λύσει το πρόβλημα με τη χρήση της νέας τεχνολογίας και να ισχυροποιήσει τον μηχανισμό έγκρισης και καταβολής των συντάξεων σε σύντομο χρόνο, αν όχι άμεσα.

Ανιχνεύοντας τα κόμματα της αντιπολίτευσης, θα παρατηρούσαμε και εδώ ότι η ορθή λογική δεν λειτουργεί. Θέσεις στελεχών του κόμματος της μείζονος αντιπολίτευσης σε πολλές περιπτώσεις περιορίζει το κεντρώο ακροατήριό του, το οποίο ασμένως το επιδιώκει. Επίσης, η αξιωματική αντιπολίτευση μπορεί να επαναλαμβάνει ότι δεν ακολουθεί την πολιτική του «ώριμου φρούτου», αλλά στην πραγματικότητα οι πρωτοβουλίες της δείχνουν ότι δεν υπάρχουν φρέσκες ιδέες που θα πείσουν τους πολίτες για τη δημιουργία μιας νέας πολιτικής πρότασης και του διαφορετικού σε σύντομο χρόνο. Η συνέχεια φαίνεται ότι δεν θα μας εκπλήξει, οι εξελίξεις στην πολιτική ζωή θα εξαρτηθούν από τον βαθμό «ωρίμασης» της κυβέρνησης.

Το έτερο κόμμα της κεντροαριστερής αντιπολίτευσης η ορθή λογική μάς δείχνει ότι είναι διχασμένο από τις διαφορετικές εκτιμήσεις των στελεχών του σχετικά με τη συμπόρευσή του με τα κόμματα του δικομματισμού. Η βάση του είναι αδιάφορη και η πορεία του σε χαμηλή πτήση είναι δυστυχώς προδιαγεγραμμένη. Η νέα μεικτή πολιτική ανθρωπογεωγραφία των κεντρικών στελεχών του δεν του επιτρέπει να αναδείξει τον ιστορικό του ρόλο. Το μεγαλύτερο κόμμα της ελάσσονος αντιπολίτευσης θα πρέπει να υπερασπιστεί με όλες του τις δυνάμεις την ιστορία του πολιτικού χώρου που αντιπροσωπεύει και τα μεγάλα επιτεύγματα που πέτυχε στην υγεία, στην παιδεία, στην κοινωνική πολιτική και στην ασφάλεια της χώρας.

Ο κ. Μανόλης Ν. Κρητικός είναι αναπληρωτής καθηγητής Επιχειρησιακής Ερευνας και Πληροφοριακών Συστημάτων στο Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών