![ΙΟΒΕ : Χάνουμε 2 δισ. ευρώ στα έσοδα ΦΠΑ από τη μειωμένη χρήση καρτών](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2021/03/card.jpg)
Παρά την άνοδο στη χρήση καρτών στην Ελλάδα μετά την τελευταία πενταετία, υπάρχει ακόμη αρκετός δρόμος για τη σύγκλιση με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Έως το τέλος του 2019, ο αριθμός των συναλλαγών 12-πλασιάστηκε εντός μιας πενταετίας, ενώ η αξία συναλλαγών έφτασε πενταπλάσιο επίπεδο σε σύγκριση με το τέλος του 2014. Αυτό συνέβαλε στην αύξηση των εσόδων από ΦΠΑ κατά 17%.
Ωστόσο, σύμφωνα με νέα μελέτη του ΙΟΒΕ, υπάρχει περιθώριο για μεγαλύτερο δημοσιονομικό όφελος από συνέχιση της εξάπλωσης της χρήσης των ηλεκτρονικών πληρωμών.
Με βάση διεθνείς πρακτικές για το μερίδιο χρήσης καρτών προς ιδιωτική κατανάλωση, τα ετήσια έσοδα ΦΠΑ θα ήταν υψηλότερα κατά 6,4% ή 1,1 δισ. ευρώ) αν η Ελλάδα έφθανε το μέσο επίπεδο χρήσης καρτών της Ευρωζώνης και κατά 11,1% ή 2 δισ. ευρώ, εάν έφθανε το μέσο επίπεδο χρήσης που σημειώνεται στην ΕΕ-28.
Η επίδραση των καρτών στα κρατικά έσοδα
Στη μελέτη με τίτλο: «Ηλεκτρονικές πληρωμές στην Ελλάδα: Πολιτικές και επιδράσεις στη χρήση καρτών, 2015-2020» καταγράφεται η πορεία των ηλεκτρονικών πληρωμών κατά την περίοδο 2015 – 2020 και εκτιμώνται η επίδραση των μέτρων πολιτικής στη χρήση καρτών και η συμβολή τους στα φορολογικά έσοδα.
Όπως προκύπτει από τη μελέτη του ΙΟΒΕ, η μεγάλη αύξηση της χρήσης καρτών στις καθημερινές συναλλαγές συνέβαλε τουλάχιστον στο 17% της ετήσιας αύξησης των εσόδων από ΦΠΑ που καταγράφηκε το 2019.
Σημειώνεται ότι η χρήση καρτών διευρύνθηκε θεαματικά μετά το 2015, λόγω της επιβολής κεφαλαιακών περιορισμών, ενώ διατήρησε ισχυρούς ρυθμούς και μετά το 2017, ως αποτέλεσμα και των μέτρων προώθησης των ηλεκτρονικών πληρωμών που πάρθηκαν με τον νόμο 4446/2016.
Παρόλα αυτά, το επίπεδο χρήσης καρτών στην Ελλάδα παραμένει χαμηλότερο από τους μέσους όρους της ΕΕ, ενώ παρατηρείται ακόμα σημαντικά χαμηλότερη χρήση καρτών σε συγκεκριμένους κλάδους και περιοχές της χώρας. Σε αυτή τη βάση, σύμφωνα με τη μελέτη, είναι χρήσιμο να ληφθούν περισσότερο στοχευμένα και θετικά μέτρα, ώστε να ενισχυθεί περαιτέρω η διείσδυση των ηλεκτρονικών πληρωμών, προοπτική η οποία θα αποφέρει επιπλέον δημοσιονομικά οφέλη.
Πενταπλασιάστηκε η χρήση καρτών
Αναλυτικότερα, η δυναμική στη χρήση καρτών πληρωμής παρέμεινε ισχυρή τη διετία 2018-2019, όταν άλλα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών, όπως μεταφορές πίστωσης και εντολές άμεσης χρέωσης, παρουσίασαν τάσεις σταθεροποίησης.
Έως το τέλος του 2019, ο αριθμός των συναλλαγών 12-πλασιάστηκε εντός μιας πενταετίας, ενώ η αξία συναλλαγών έφτασε πενταπλάσιο επίπεδο σε σύγκριση με το τέλος του 2014.
Αντίθετα, μετά την αρχική ώθηση από την επιβολή των κεφαλαιακών περιορισμών που ανέβασε ραγδαία τον αριθμό εντολών άμεσης χρέωσης και μεταφοράς πίστωσης (κατά περίπου 70% υψηλότερα το 2017 σε σχέση με το 2014), ο ρυθμός αύξησής τους έχει επιβραδυνθεί.
Η πανδημία επηρέασε σημαντικά τη χρήση καρτών στην Ελλάδα. Με την επιβολή των πρώτων περιοριστικών μέτρων, ο αριθμός πληρωμών με κάρτα μειώθηκε (σε σύγκριση με ένα έτος πριν) κατά 7% τον Μάρτιο του 2020 και κατά 19% τον Απρίλιο, αλλά επανήλθε σε διψήφιους ρυθμούς ανόδου (13%-14%) με το άνοιγμα της οικονομίας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Η αύξηση της συχνότητας στη διάρκεια της πανδημίας αφορούσε κυρίως συναλλαγές μικρότερης αξίας, ενώ η αξία των συναλλαγών με φυσική παρουσία υποχώρησε σημαντικά. Ως αποτέλεσμα, παρά τη μεγάλη άνοδο των διαδικτυακών πληρωμών με κάρτα (άνω του 20% σε αριθμό και άνω του 30% σε αξία, το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο του 2020), η αξία συναλλαγών στο σύνολο της αγοράς κατέγραψε υψηλούς ρυθμούς συρρίκνωσης (22%-25%) ακόμα και τους καλοκαιρινούς μήνες του 2020.
Η ισχυρή άνοδος της χρήσης καρτών στη χώρα την τελευταία πενταετία δεν κατάφερε να εξαλείψει τη διαφορά σε σχέση με το μέσο επίπεδο χρήσης καρτών της ΕΕ. Ειδικότερα, η αξία συναλλαγών με κάρτα ως ποσοστό της κατανάλωσης νοικοκυριών ανήλθε σε 21,1% στην Ελλάδα το 2019, από 7% το 2015. Παραμένει όμως σημαντικά χαμηλότερα από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης (31,7%) και της ΕΕ-28 (39,5%).
Τι χρήζει βελτίωσης
Σημαντικά περιθώρια για περαιτέρω σύγκλιση παρατηρούνται και μεταξύ γεωγραφικών περιοχών της χώρας, αλλά και κλάδων της εγχώριας οικονομίας.
Προσαρμόζοντας την αξία πληρωμών με κάρτα με το ΑΕΠ κάθε περιοχής, παρατηρείται σημαντική σύγκλιση διαχρονικά, με σχετικά μικρή υστέρηση να καταγράφεται ακόμα στις περιοχές εκτός των δυο μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας και των νησιωτικών περιοχών.
Ωστόσο, πολύ μεγαλύτερη είναι η διαφορά στη συχνότητα χρήσης καρτών προσαρμοσμένη ως προς τον πληθυσμιακό μέγεθος των περιοχών, καθώς φαίνεται πως η χρήση καρτών για καθημερινές συναλλαγές χαμηλότερης αξίας είναι λιγότερο διαδεδομένη στην περιφέρεια της χώρας.
Ως προς την κλαδική διάρθρωση, παρά την αύξηση που παρατηρήθηκε την περίοδο 2015-2017, το μερίδιο των υπηρεσιών στις πληρωμές με κάρτα παραμένει δυσανάλογα μικρό σε σχέση με τα αγαθά.
Ειδικότερα, ενώ οι υπηρεσίες έχουν 59,7% μερίδιο στην ιδιωτική κατανάλωση το 2019, στην αξία των πληρωμών με κάρτα το μερίδιό τους περιορίζεται σε 31,3%. Ιδιαίτερη περιορισμένη είναι η διείσδυση της χρήσης καρτών στην εκπαίδευση, τις επαγγελματικές υπηρεσίες και τις επισκευές, ενώ παρά την πρόοδο που σημειώθηκε υπάρχει περιθώριο για σημαντική περαιτέρω αύξηση της χρήσης καρτών στην εστίαση.
Η εικόνα μετά το 2017
Η πορεία της χρήσης καρτών μετά το 2017 παρέχει επιπλέον ενδείξεις ότι τα μέτρα που πάρθηκαν για την ενίσχυσή τους με τον νόμο 4446/2016 είχαν στατιστικά σημαντική και θετική επίδραση. Για τα μέτρα του νόμου 4646/2019, τα διαθέσιμα στοιχεία για το πρώτο δίμηνο του 2020 παρέχουν ενδείξεις για ήπια θετική επίδραση, ωστόσο η ισχυρή επίδραση της πανδημίας στις πληρωμές από τον Μάρτιο του 2020 δυσχεραίνει την ανάδειξη της επίδρασης του νέου νόμου στα σχετικά στοιχεία.
Σε κάθε περίπτωση, τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι η αυξημένη χρήση καρτών οδήγησε σε σημαντική αύξηση των φορολογικών εσόδων. Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τη μελέτη, κάθε 1% αύξηση της χρήσης καρτών σε αξία συναλλαγών οδήγησε κατά μέσο όρο την περίοδο 2015-2019 σε αύξηση των εσόδων ΦΠΑ κατά 0,13 ποσοστιαίες μονάδες (π.μ.), ενώ αντίστοιχα κάθε 1% αύξηση του αριθμού συναλλαγών μεταφράζεται σε αύξηση των εσόδων και 0,09 π.μ.
Ως αποτέλεσμα, εκτιμάται ότι η διείσδυση των καρτών συνέβαλε τουλάχιστον στο 17% της συνολικής ετήσιας αύξησης εσόδων από ΦΠΑ το 2019. Το όφελος σε όρους επιπλέον εσόδων από ΦΠΑ λόγω της αυξημένης χρήσης καρτών εκτιμάται σε €273 εκατ. το 2019.
Σημειώνεται ότι το συνολικό δημοσιονομικό όφελος είναι μεγαλύτερο, καθώς ο υπολογισμός δεν περιλαμβάνει το όφελος που προκύπτει ως επιπλέον έσοδα από φορολογία εισοδήματος και ασφαλιστικές εισφορές που σχετίζονται με οικονομική δραστηριότητα η οποία παρέμενε αδήλωτη πριν την εξάπλωση των καρτών πληρωμής.
Περαιτέρω μέτρα
Τέλος, το ΙΟΒΕ επισημαίνει πως καθώς υπάρχει ακόμα σημαντικό περιθώριο για ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης μέσα από αύξηση της χρήσης καρτών, η μελέτη προτείνει τη λήψη περαιτέρω μέτρων πολιτικής που ενθαρρύνουν τη διείσδυση ΗΜΠ σε κλάδους μέτριου και υψηλού ρίσκου φοροδιαφυγής και σε περιοχές με χαμηλή χρήση.
Ενδεικτικά συμπληρωματικά μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση είναι η επιστροφή στον καταναλωτή ενός ποσοστού επί της αξίας αγοράς μέσω ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών (ΗΜΠ) σε στοχευμένες συναλλαγές με μέτριο ρίσκο φοροδιαφυγής, η στόχευση της λοταρίας αποκλειστικά σε συναλλαγές σε κλάδους με υψηλό ρίσκο φοροδιαφυγής και η εισαγωγή διακριτής λοταρίας ή επιστροφή φόρου για ελεύθερους επαγγελματίες που επιτυγχάνουν στόχους διείσδυσης ΗΜΠ για τις προσφερόμενες υπηρεσίες τους.
![ot.gr](/wp-content/themes/whsk_otgr/common/imgs/fav.ico/favicon-32x32.png)
![ot.gr](/wp-content/themes/whsk_otgr/common/imgs/fav.ico/favicon-32x32.png)
Latest News
![DBRS για ελληνικές τράπεζες: Τα ισχυρά αποτελέσματα 6μήνου ενισχύουν τις προοπτικές για το 2024](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/06/ot_banks_greece22-600x352.png)
DBRS για ελληνικές τράπεζες: Το ισχυρό 6μηνο ενισχύει τις προοπτικές για το 2024
Η ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες εξακολουθεί να υποστηρίζεται από μεγάλες, αυξανόμενες και σταθερές καταθέσεις
![Pepco: Το deal με την ΑΒ Βασιλόπουλος και το σπριντ για τα 60 καταστήματα](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/05/pepco1-600x533.png)
Το επενδυτικό σπριντ της Pepco για τα 60 καταστήματα και το deal με την ΑΒ Βασιλόπουλος
Σε ποιες περιοχές θα ανοίξουν 6 νέα καταστήματα Pepco μέχρι το τέλος του έτους – Στα 10 εκατ. ευρώ ο τζίρος της πολωνικής αλυσίδας το 2023
![Cocomat: Πότε «πιάνουν δουλειά» οι σύμβουλοι για τις μελέτες κατεδάφισης του ξενοδοχείου στην Ακρόπολη](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/08/coco-mat-athens-bc-hotel-600x400.jpg)
Ξενοδοχείο Cocomat: Πότε «πιάνουν δουλειά» οι σύμβουλοι για τις μελέτες κατεδάφισης
Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για την προκήρυξη του διαγωνισμού για την ανάδειξη του συμβούλου που θα αναλάβει να συντάξει τις μελέτες κατεδάφισης του ξενοδοχείου Cocomat
![Τράπεζες: Η εξυγίανση των NPEs φέρνει κέρδη στους 4 συστημικούς ομίλους](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/06/ot_greek_Banks1-1-600x352.png)
Πώς η εξυγίανση των τραπεζών απογειώνει τα κέρδη τους
Η μείωση του κόστους για τις τιτλοποιήσεις μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και των προβλέψεων έφερε κέρδη στις τέσσερις συστημικές τράπεζες
![Τράπεζες: Η πορεία από τις ζημιές στα κέρδη](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/ot_banks_greece22-600x352.png)
Η πορεία των τραπεζών από τις ζημιές στα κέρδη
Πώς γύρισαν το παιχνίδι μετά τη χρεοκοπία του 2012, τα capital controls του 2015 και την εκτίναξη των κόκκινων χορηγήσεων στο 50% του χαρτοφυλακίου τους
![Aegean: Αναστολή πτήσεων για Βηρυτό και Τελ Αβίβ](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/01/aegean-600x337.jpg)
Αναστολή πτήσεων της Aegean για Βηρυτό και Τελ Αβίβ
Η εταιρεία ακύρωνει τις προγραμματισμένες πτήσεις από και προς το Αμμάν έως και την Πέμπτη, 8 Αυγούστου.
![Μουζάκης: Τι λέει το ΔΣ για την κατάργηση του δικαιώματος προτίμησης των υφιστάμενων μετόχων](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/02/klostoi-768x512-1-600x400.jpg)
Μουζάκης: Τι λέει το ΔΣ για την κατάργηση του δικαιώματος προτίμησης των υφιστάμενων μετόχων
Ολόκληρη η έκθεση του Δ.Σ. προς τους μετόχους εν όψει της Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης της εταιρείας την 16η Αυγούστου 2024
![ΔΥΠΑ: Συνάντηση εργασίας με εκπροσώπους της Ελληνικής Ένωσης Επιχειρηματιών](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/02/1-dypa3-600x450.jpg)
Συνάντηση ΔΥΠΑ με Έλληνες επιχειρηματίες – Τι συζήτησαν
Η διοίκηση της ΔΥΠΑ παρουσίασε αναλυτικά όλες τις πρωτοβουλίες της, με ιδιαίτερη έμφαση στο πεδίο της επανεκπαίδευσης
![Epsilon Net: Τα ντεσού της Δημόσιας Πρότασης – Η συμμετοχή, το τίμημα και η έξοδος από το ΧΑ](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/05/epsilon-net-768x512-1-600x400.jpg)
Τα ντεσού της Δημόσιας Πρότασης για την Epsilon Net - Η συμμετοχή, το τίμημα και η έξοδος από το ΧΑ
Μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών η Ginger Digital θα συγκαλέσει γενική συνέλευση με στόχο τη λήψη απόφασης για έξοδο της μετοχής από το ταμπλό του Χρηματιστηρίου Αθηνών
![Energean: Μελέτες για την αύξηση της δυναμικότητας αποθήκευσης CO2 στον Πρίνο](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/08/Θασος_Πρινος.2e16d0ba.fill-900x400-1-600x267.jpg)
Μελέτες από Energean για την αύξηση της δυναμικότητας αποθήκευσης CO2 στον Πρίνο
Σε πλήρη ανάπτυξη το project αποθήκευσης CO2 στον Πρίνο εκτιμάται πως θα είναι σε θέση να φιλοξενήσει ποσότητες της τάξης των 3 εκατ. τόνων CO2 ετησίως