Η οικονομία που αναπτύχθηκε ταχύτερα από την Κίνα

Καθώς οι περισσότερες οικονομίες στον αναπτυγμένο κόσμο συρρικνώθηκαν πέρυσι, η Ιρλανδία αναπτύχθηκε. Πίσω από αυτήν την επιτυχία βρίσκονται ακμάζουσες φαρμακευτικές και τεχνολογικές εταιρείες, που δελεάστηκαν από τους χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές, και που κατά την διάρκεια της πανδημίας αποτέλεσαν ένα φωτεινό σημείο.

Για χρόνια, η Ιρλανδία ενθάρρυνε τις πολυεθνικές να ιδρύσουν καταστήματα στη μικρή αυτή χώρα προσφέροντας χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές. Μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, από το Facebook Inc. έως την Google της Alphabet Inc. , έχουν ιδρύσει πολυτελή περιφερειακά γραφεία στο Δουβλίνο, ενώ φαρμακευτικές εταιρείες όπως η Pfizer Inc. και η διεθνής μονάδα MSD της Merck & Co. έχουν δημιουργήσει μεγάλα εργοστάσια παραγωγής.

Σήμερα, τα αυξημένα κέρδη από αυτούς τους κλάδους δημιουργούν φόρους που βοηθούν την ιρλανδική κυβέρνηση να πληρώσει για τα γενναία προγράμματα στήριξης της υπόλοιπης οικονομίας, η οποία έχει δεχθεί μεγάλο πλήγμα από την πανδημία. Συνολικά, περίπου το ένα τέταρτο του εργατικού δυναμικού της Ιρλανδίας βρίσκεται σε αδράνεια.

Η Covid-19 αύξησε τη ζήτηση για ιρλανδικά φαρμακευτικά και συναφή προϊόντα, ιδίως στις ΗΠΑ, ενισχύοντας τις εξαγωγές αγαθών το 2020 σε ύψη ρεκόρ. Έχει επίσης αυξήσει τη ζήτηση για ψηφιακές υπηρεσίες, όπως το βίντεο streaming, με την παραγωγή του κλάδου πληροφοριών και επικοινωνιών της Ιρλανδίας να αυξάνεται κατά 9,7% τον Δεκέμβριο σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα.

Αυτός ο συνδυασμός έθεσε την Ιρλανδία μεταξύ μιας πολύ μικρής ομάδας χωρών που κατέγραψαν οικονομική ανάπτυξη κατά το πρώτο ημερολογιακό έτος της πανδημίας. Η στατιστική υπηρεσία της χώρας ανέφερε την Παρασκευή ότι το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της αυξήθηκε κατά 3,4% το 2020, ρυθμός ταχύτερος από την αύξηση κατά 2,3% που καταγράφηκε στην Κίνα.

Ωστόσο, πολλοί τομείς της εγχώριας οικονομίας, συμπεριλαμβανομένης της βιομηχανίας φιλοξενίας, βίωσαν τη χειρότερη χρονιά.

Σύμφωνα με την Licensed Vintners Association, οι κυβερνητικοί περιορισμοί σημαίνουν ότι πολλές από τις 7.000 παμπ τις οποίες εκπροσωπεί, βιώνουν το μακροβιότερο συνεχές κλείσιμο στην Ευρώπη, κλείνοντας έναν χρόνο στις 15 Μαρτίου.

«Λειτουργούμε από το 1817, επί 204 χρόνια», δήλωσε ο Donall O’Keeffe, διευθύνων σύμβουλος της LVA. «Μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι το 2020 ήταν το μακράν το χειρότερο από όλα αυτά τα χρόνια».

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της στατιστικής υπηρεσίας, οι συνθήκες αυτές εκτόξευσαν τη συνολική ανεργία – συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που λαμβάνουν ειδικές κρατικές επιδοτήσεις αφού απολύθηκαν λόγω της πανδημίας – σε περίπου 25% τον Φεβρουάριο. Η επιστροφή αυτών των ανθρώπων στην απασχόληση μπορεί να πάρει χρόνο και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πρόγραμμα εμβολιασμού που ξεκίνησε αργά.

Ο Jason McGowan είναι σεφ στο Errigal Country House Hotel στο County Cavan, ένα βόρειο και σε μεγάλο βαθμό αγροτικό τμήμα της χώρας. Το ξενοδοχείο έκλεισε ή περιόρισε τις δραστηριότητές του για μεγάλο μέρος του προηγούμενου έτους και ο κ. McGowan βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στην βοήθεια που έλαβε από την κυβέρνηση.

«Είναι πολύ δύσκολο», είπε. «Προσπαθούμε να κρατήσουμε τα κεφάλια μας πάνω από το νερό. Είναι ένα από αυτά τα πράγματα που δεν θα πίστευες ποτέ ότι θα συνέβαινε. Ποτέ δεν πίστευα ότι θα ήμουν εκτός εργασίας τόσο πολύ».

Ο κ. McGowan είπε ότι δεν είχε μείνει ποτέ εκτός δουλειάς για περισσότερο από μια εβδομάδα κατά τη διάρκεια της καριέρας του που αριθμεί ήδη 18 χρόνια, ακόμη και κατά την τελευταία οικονομική κρίση της Ιρλανδίας, η οποία ξεκίνησε το 2008 με την φούσκα της αγοράς ακινήτων.

Τα αγροτικά ξενοδοχεία της Ιρλανδίας βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στις γαμήλιες δεξιώσεις. Αυτές οι μεγάλες εκδηλώσεις, με έως και 300 επισκέπτες, παίζουν μεγάλο ρόλο στην κοινωνική ζωή της χώρας. Ωστόσο, δεν είναι σαφές πότε θα επιτραπεί ξανά να συγκεντρωθούν τόσοι άνθρωποι μαζί.

«Χάσαμε όλους τους γάμους του περασμένου έτους, και πολλοί από αυτούς έχουν μεταφερθεί φέτος», είπε ο κ. McGowan. «Αλλά αν επιτρέπονται μόνο 50 άτομα σε εσωτερικούς χώρους, αυτό δεν καλύπτει το κόστος για όλο το φυσικό αέριο, τον ηλεκτρισμό και την εργασία».

Η ζημία που προκλήθηκε από την πανδημία σε κάθε χώρα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη δομή της οικονομίας. Για χώρες που εξαρτώνται από τον τουρισμό, υπήρξε καταστροφική. Ωστόσο, ορισμένες χώρες που βασίζονται περισσότερο στη μεταποίηση ή στις ψηφιακές υπηρεσίες έχουν βελτιωθεί.

Οι έντονες διαφορές στον τρόπο με τον οποίο η πανδημία επηρέασε διάφορα μέρη της ιρλανδικής οικονομίας ήταν εμφανείς στα στοιχεία που δημοσίευσε η Κεντρική Στατιστική Υπηρεσία (CSO) της χώρας την Παρασκευή. Αυτό που η CSO αποκαλεί «πολυεθνικό τομέα»  και που περιλαμβάνει εταιρείες τεχνολογίας και ναρκωτικών, κατέγραψε αύξηση της παραγωγής κατά 18,2%. Αντίθετα, το υπόλοιπο της οικονομίας συρρικνώθηκε κατά 9,5%.

Στο σύνολό της η Ευρώπη κατέγραψε τη μεγαλύτερη απώλεια της οικονομικής της παραγωγής, με το ΑΕΠ της ευρωζώνης να μειώνεται κατά 6,8% το 2020.

Αυτό που έκανε την Ιρλανδία διαφορετική είναι κυρίως το γεγονός ότι τα φαρμακευτικά προϊόντα και οι υπηρεσίες ηλεκτρονικών υπολογιστών έχουν γίνει μερικές από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες της χώρας.

Σύμφωνα με τον Οργανισμό Βιομηχανικής Ανάπτυξης της Ιρλανδίας, ο τομέας των βιοεπιστημών – εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος είναι οι φαρμακευτικές εταιρείες- αντιπροσώπευε το ένα τρίτο του ΑΕΠ το 2019. Σύμφωνα με την Κεντρική Στατιστική Υπηρεσία της χώρας, οι υπερπόντιες πωλήσεις ιατρικών και φαρμακευτικών προϊόντων ιρλανδικής παραγωγής το 2020 αυξήθηκαν κατά 25% σε σχέση με το προηγούμενο έτος , αντιπροσωπεύοντας σχεδόν τα δύο πέμπτα των συνολικών εξαγωγών ύψους 161 δισεκατομμυρίων ευρώ, που αντιστοιχούν σε περίπου 193 δισεκατομμύρια δολάρια.

Μεγάλο μέρος αυτής της αύξησης αφορούσε σε εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, οι οποίες σημείωσαν αύξηση 6,8% στις εισαγωγές ιρλανδικών φαρμακευτικών προϊόντων και αύξηση κατά 19,5% στις εισαγωγές οργανικών  χημικών, που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή φαρμακευτικών προϊόντων, σύμφωνα με το Census Bureau των ΗΠΑ.

Για μια μικρή χώρα, η Ιρλανδία αντιπροσωπεύει ένα εκπληκτικά μεγάλο μερίδιο των εισαγωγών των ΗΠΑ. Το 2020, ήταν η ένατη μεγαλύτερη πηγή αγαθών, αντιπροσωπεύοντας το 2,8% του συνόλου. Αυτό την κατατάσσει πάνω από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ινδία, τη Γαλλία και την Ιταλία.

Τα φαρμακευτικά προϊόντα αντιπροσωπεύουν λίγο περισσότερο από τα δύο πέμπτα αυτών των εισαγωγών, ενώ το 28% αντιστοιχεί σε οργανικές χημικές ουσίες και οι περισσότερες από αυτές τις εισαγωγές προέρχονται από αμερικανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται από την Ιρλανδία.

Η ισχύς του κλάδου το 2020 συνέβαλε στην αύξηση των εσόδων από φόρους εταιρειών κατά 9%.

Οι αμερικανικές φαρμακευτικές εταιρείες άρχισαν να αναπτύσσουν την παρουσία τους στην Ιρλανδία στα τέλη της δεκαετίας του 1960, αλλά επεκτάθηκαν ραγδαία από τα τέλη του αιώνα, όταν οι ιρλανδικές φαρμακευτικές εξαγωγές στις ΗΠΑ ήταν λιγότερο από 1 δισεκατομμύριο δολάρια. Εννέα από τις 10 κορυφαίες φαρμακευτικές εταιρείες στον κόσμο δραστηριοποιούνται τώρα στην Ιρλανδία, η μεγαλύτερη είναι η Pfizer, η οποία αρνήθηκε να σχολιάσει τις πωλήσεις από τα ιρλανδικά της εργοστάσια κατά τη διάρκεια του 2020.

Μια σημαντική παράμετρος που προσελκύει αμερικανικές εταιρείες στην Ιρλανδία έγκειται στον χαμηλό φορολογικό συντελεστή που επιβάλλει στα εταιρικά κέρδη. Αυτό δεν έχει αλλάξει και οι ιρλανδικές φαρμακευτικές εξαγωγές στις ΗΠΑ συνεχίζουν να αυξάνονται σημαντικά.

Οι υποστηρικτές της βιομηχανίας λένε ότι η Ιρλανδία δεν είναι ελκυστική μόνο εξαιτίας των φόρων της, καθώς διαθέτει όλο και πιο εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό που προέρχεται από όλη την Ευρώπη, καθώς και υψηλά πρότυπα ποιοτικού ελέγχου και αξιοπιστίας.