Πόσο κόστισε και σε ποιους το «έμφραγμα» στο Σουέζ

Επειτα από τις εντατικές προσπάθειες των ανθρώπων και με την αρωγή της φύσης – βοήθησε ακόμα και η Σελήνη, και η βαρυτική έλξη που έφερε την ισχυρή πλημμυρίδα – το γιγάντιο εμπορικό πλοίο «Ever Given» αποκολλήθηκε το απόγευμα της Δευτέρας από τις όχθες της Διώρυγας του Σουέζ. Η ναυσιπλοΐα στο κανάλι άρχισε να αποκαθίσταται σιγά-σιγά, αλλά το όλο συμβάν έχει προκαλέσει πολλή ανησυχία στην παγκόσμια ναυτιλία και στον κόσμο του εμπορίου. Διότι υπενθύμισε σε όσους εξαρτώνται από τις θαλάσσιες μεταφορές – πρακτικά σε όλους – πως τίποτε δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο και ότι ένα φαινομενικά εύκολα αντιμετωπίσιμο, τυχαίο γεγονός, μπορεί να ανατρέψει την καθημερινότητα ολόκληρου του πλανήτη.

Ερευνα για ανθρώπινα λάθη

Επιχειρώντας έναν πρώτο απολογισμό για το συμβάν θα πρέπει να σταθεί κάποιος στο γεγονός ότι πρωταγωνιστής ήταν ένα από τα μεγαλύτερα σκάφη μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο. Το «Ever Given», που ανήκει στην ταϊβανέζικη μεταφορική εταιρεία Evergreen Marine, έχει μήκος 400 μέτρα, βάρος 200.000 τόνους και ικανότητα να μεταφέρει 20.000 κοντέινερ – μετά το ατύχημα απέπλευσε με 18.300 κοντέινερ. Ως αιτία του ατυχήματος αρχικά αναφέρθηκε ένα ράπισμα ανέμου με ταχύτητα 40 κόμβων (74 χλμ./ώρα) που χτύπησε το σκάφος. Η Αρχή Διαχείρισης της Διώρυγας του Σουέζ ανακοίνωσε, όμως, ότι ο ισχυρός άνεμος δεν ήταν η μοναδική αιτία του ατυχήματος και ότι η έρευνα που θα διεξαχθεί θα αποκαλύψει αν υπάρχουν και άλλοι λόγοι, τεχνικοί ή και ανθρώπινα λάθη, που ενδεχομένως συνέβησαν.

Εως το βράδυ της προηγούμενης Κυριακής είχαν συσσωρευθεί 369 σκάφη στις δύο πλευρές της μήκους 193 χιλιομέτρων Διώρυγας που συνδέει τη Μεσόγειο με την Ερυθρά Θάλασσα. Κατά τη διάρκεια του προηγούμενου Σαββατοκύριακου εξάλλου 14 ρυμουλκά εκμεταλλευόμενα την πλημμυρίδα είχαν καταφέρει να μετακινήσουν το «Ever Given» κατά 30 μοίρες. Τη Δευτέρα το πρωί, ενώ είχαν ήδη ξεφορτωθεί εμπορευματοκιβώτια για να ελαφρύνει το φορτίο οι προσπάθειες των ρυμουλκών εντάθηκαν και ενώ φούσκωναν περισσότερο τα νερά, λίγο μετά τις 3 το απόγευμα το πλοίο αποκολλήθηκε.

$6,7 εκατ. το λεπτό η ζημιά στο εμπόριο

Χρειάστηκε λίγη ώρα ακόμα για να αρχίσει να αποκαθίσταται η κυκλοφορία στο κανάλι, καθώς τα σκάφη που περίμεναν για να το περάσουν είχαν φθάσει τα 450, όπως δήλωσε στο BBC ο διευθυντής σύνταξης της ιστορικής ναυτιλιακής εφημερίδας «Lloyd’s List», Ρίτσαρντ Μιντ. Πόσο όμως κόστισε το εξαήμερο έμφραγμα του Σουέζ; Ο πρόεδρος της Αρχής Διαχείρισης της Διώρυγας του Σουέζ Οσάμα Ραμπί είχε προσδιορίσει τις απώλειες εσόδων για το κανάλι στα 14 με 15 εκατ. δολάρια ημερησίως. Η Διώρυγα, εξάλλου, πριν από την πανδημία είχε υπολογιστεί (από τη Moody’s) ότι συνεισέφερε περίπου το 2% στη διαμόρφωση του ΑΕΠ της Αιγύπτου.

Κάθε μία ημέρα που ο γιγαντιαίος θρόμβος κρατούσε κλειστή τη νευραλγική θαλάσσια αρτηρία, στοίχιζε στο διεθνές εμπόριο το 12% του τζίρου του, περίπου ένα εκατομμύριο βαρέλια πετρελαίου και το 8% των συνολικών ποσοτήτων υγροποιημένου φυσικού αερίου που διέρχεται από εκεί. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η «Lloyd’s List», οι απώλειες του διεθνούς εμπορίου εξαιτίας του ακινητοποιημένου στο Σουέζ «Ever Given» στοίχιζε στο διεθνές εμπόριο περί τα 6,9 δισ. δολάρια ημερησίως. Η αναλογία είναι 400 εκατ. δολάρια και 3,3 τόνοι εμπορευμάτων την ώρα, ή 6,7 εκατ. δολάρια το λεπτό!

Αποτράπηκαν τα χειρότερα

«Βλέποντας τη μεγάλη εικόνα, η γερμανική ασφαλιστική Allianz ανακοίνωσε ότι, βάσει των αναλύσεών της, ο αποκλεισμός της Διώρυγας θα κόστιζε κάθε εβδομάδα στο διεθνές εμπόριο από 6 έως 10 δισ. δολάρια και θα περιόριζε την ετήσια ανάπτυξη του εμπορίου κατά 0,2% έως 0,4%» γράφει η Μέρι-Αν Ρασόνο στο BBC. Ενα άλμα της τάξεως του 47% (στα 2,2 εκατ. δολάρια) έκανε εξάλλου το κόστος ενοικίασης σκαφών για αποστολές εμπορευμάτων από και προς την Ασία και τη Μέση Ανατολή, αποκάλυψε στη «Wall Street Journal» η μεσιτική ναυτιλιακή εταιρεία Braemar ACM. Κάποια σκάφη, εξάλλου, αποφάσισαν να συνεχίσουν το ταξίδι τους περιπλέοντας την Αφρική, προσθέτοντας 8 ημέρες στο δρομολόγιό τους και αυξάνοντας ασφαλώς τις δαπάνες.

Εκτός από τις ναυτιλιακές εταιρείες και την αιγυπτιακή οικονομία, το έμφραγμα του Σουέζ επί έξι ημέρες είχε δύσκολα υπολογίσιμο αλλά σίγουρα μεγάλο κόστος και σε πάμπολλες επιχειρήσεις μεταφορικές, στη βαριά βιομηχανία, στο λιανικό εμπόριο και στα σουπερμάρκετ. Και εξακολουθεί να έχει κόστος, αφού η ομαλότητα δεν έχει ακόμα αποκατασταθεί.

Ψάχνουν τσιπάκια για ψυγεία και φούρνους μικροκυμάτων

Βαθαίνουν και διευρύνονται στις διεθνείς αγορές οι ελλείψεις ημιαγωγών, κάτι που δεν οφείλεται βέβαια στο κλείσιμο του Σουέζ αλλά στην πανδημία, που εκτίναξε τη ζήτηση για έξυπνες ηλεκτρονικές συσκευές επικοινωνίας, όπως είναι τα smartphones και τα laptops.
Οι ελλείψεις έχουν ήδη πλήξει την αυτοκινητοβιομηχανία, που επίσης δεν είχε προβλέψει την αυξημένη ζήτηση στον κλάδο – ήδη έχουν μειώσει την παραγωγή τους εταιρείες. Τώρα επηρεάζουν και τον κλάδο των λευκών συσκευών. Για μια «τέλεια καταιγίδα» έκανε λόγο στο Reuters ο πρόεδρος της Whirlpool Corp. στην Κίνα Τζέισον Αϊ, ο οποίος αποκάλυψε ότι κάποιους μήνες η πτώση των εξαγωγών της εταιρείας προς τις ΗΠΑ φθάνει το 25%. Ελλείψεις ημιαγωγών έχουν πλήξει επίσης την παραγωγή καρτών γραφικών, ενώ έχουν επηρεάσει και την εξέλιξη των «υπερ-υπολογιστών», φρενάροντας έτσι την παραγωγή και πιέζοντας ανοδικά τις τιμές τους.