Ποιος ήταν ο Ρόμπερτ Μαντέλ, ο «νονός» του ευρώ

O Ρόμπερτ Μαντέλ, ο νομπελίστας οικονομολόγος υπέρμαχος της θεωρίας της προσφοράς και ο θεωρούμενος πνευματικός πατέρας του ευρώ πέθανε χθες σε ηλικία 88 ετών.

Ο Μαντέλ, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, κέρδισε το Νόμπελ οικονομίας το 1999 για την θεωρία του πως οι ευέλικτες αγορές –περιλαμβανομένων της ελεύθερης κίνησης εργασίας και κεφαλαίου- είναι αναγκαίες για την επιτυχία μιας ζώνης με ενιαίο νόμισμα. Η έρευνά του βοήθησε στη θεμελίωση του ευρώ, που αποφάσισαν 11 ευρωπαικές κυβερνήσεις νωρίτερα στη διάρκεια εκείνου του έτους. Ο Μαντέλ χαιρέτισε εκείνη την απόφαση λέγοντας σε συνέντευξή του στο Bloomberg το 2012 ότι ήταν η καλύτερη κίνηση μετά τη δημιουργία της ενιαίας αγοράς και τόνισε: «Στο τέλος, θα οδηγήσει σε βαθύτερη ενοποίηση στην Ευρώπη και σε πιο κεντρικό έλεγχο της δημοσιονομικής εξουσίας».

Ο Μαντέλ θεωρείτο αρχιτέκτονας της οικονομικής θεωρίας που εστιάζει κυρίως στην μείωση των φορολογικών συντελεστών ως κίνητρο για την παραγωγή και την κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών. Ο Πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν υιοθέτησε αυτή την φιλοσοφία υπό την μορφή φορολογικών ελαφρύνσεων και ελέγχου του πληθωρισμού συμβάλλοντας στη δημιουργία οικονομικών ρυθμών ανάπτυξης της τάξης του 7,3% το 1984, ο ισχυρότερος ρυθμός σε τρείς δεκαετίες. Υποστηρικτής των ελεύθερων αγορών, ανοικτών αγορών και περιορισμένης κυβέρνησης, ο Μαντέλ υποστήριξε τις σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες.

Το 2009, στον απόηχο της χειρότερης παγκόσμιας ύφεσης από το 1930, επανέλαβε την πρότασή του υπέρ μιας σταθερής ισοτιμίας ευρώ-δολαρίου, υποστηρίζοντας ότι οι μεταβολές των συναλλαγματικών ισοτιμιών προκάλεσε ανισορροπίες που με τη σειρά τους οδήγησαν στην παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση. Αργότερα, στη διάρκεια της καριέρας του, ο Μαντέλ πρότεινε τη δημιουργία ενός παγκόσμιου νομίσματος, το DEY –καλάθι δολαρίων ΗΠΑ, ευρώ και γιεν- ως μέσο για τη σταθεροποίηση των χρηματο-οικονομικών αγορών υπό τον έλεγχο ενός νέου διεθνούς νομισματικού συστήματος.

Ο Ρόμπερτ Αλεξάντερ Μαντέλ γεννήθηκε στις 24 Οκτωβρίου του 1932 στο Κίνγκστον του Οντάριο, στον Καναδά, ένας από τους τέσσερις γιούς του Ουίλιαμ Μαντέλ και της Λίλα Νίφτον.

Εκτός της ακαδημαϊκής του καριέρας στα πανεπιστήμια των British Columbia, Stanford, του Σικάγου και της Γενεύης, διετέλεσε σύμβουλος του ΟΗΕ, του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζες, καθώς επίσης των κυβερνήσεων των ΗΠΑ, του Καναδά, κρατών της Λατινικής Αμερικής και της Κίνας.