Η άνοδος των τιμών τροφίμων απειλεί το πορτοφόλι των καταναλωτών

Επειτα από μια μικρή ανάπαυλα, οι διεθνείς τιμές τροφίμων επανήλθαν σε ανοδική τροχιά επαναφέροντας φόβους για ενισχυμένο πληθωρισμό και προκαλώντας πονοκέφαλο σε κυβερνήσεις και καταναλωτές παγκοσμίως.

Ο δείκτης-βαρόμετρο για το κόστος τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών αυξήθηκε για 10ο διαδοχικό μήνα τον Μάρτιο, σκαρφαλώνοντας στα ψηλότερα επίπεδα από το 2014. Η άνοδος του προηγούμενου μήνα στηρίχθηκε στην έξαρση των φυτικών ελαίων εν μέσω ισχυρότερης ζήτησης και μειωμένων αποθεμάτων, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Αμπτολρεζα Αμπασιάν, επικεφαλής οικονομολόγου στον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ. Μάλιστα οι τιμές των φυτικών ελαίων εκτινάχθηκαν στα ψηλότερα επίπεδα της δεκαετίας.

Οι τιμές τροφίμων καταγράφουν την μεγαλύτερη σε διάρκεια ανοδική πορεία σε διάστημα μεγαλύτερο της δεκαετίας εν μέσω της έντονης αγοραστικής δραστηριότητας σοδειάς από την Κίνα και των στενότερων προμηθειών σημαντικών προϊόντων, συνδυασμός που απειλεί με ταχύτερο πληθωρισμό. Ο κίνδυνος αυτός γίνεται πρωτίστως αισθητός σε φτωχότερες χώρες που εξαρτώνται από τις εισαγωγές και οι οποίες έχουν περιορισμένο κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας και αγοραστική δύναμη, παλεύοντας με την πανδημία του κορονοιού.

Ειδικότερα, ο δείκτης τροφίμων του FAO ενισχύθηκε 2,1% τον Μάρτιο έναντι του προηγούμενου μήνα. Οι τιμές φυτικών ελαίων εκτινάχθηκαν 8% στο ψηλότερο επίπεδο από τον Ιούνιο του 2011, τα κόστη για κρέας και γαλακτοκομικά ανέβηκαν λόγω της ζήτησης από Ασία, ενώ οι τιμές δημητριακών και ζάχαρης υποχώρησαν. Οι τιμές δημητριακών πρόσφατα εκτινάχθηκε σε πολύ υψηλά επίπεδα καθώς η Κίνα εισάγει τεράστιες ποσότητες για ζωοτροφή χοίρων, μια βιομηχανία που ανακάμπτει από ένα θανατηφόρο ιό. Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις βελτίωσης στο σκέλος των προμηθειών λόγω εκτιμήσεων για καλύτερες σοδειές σίτου στο Βόρειο Ημισφαίριο.

Πλήγμα για την εφοδιαστική αλυσίδα 

Οι τιμές τροφίμων επηρεάσθηκαν σημαντικά από το ξέσπασμα της πανδημίας και τις οικονομικές επιπτώσεις των διαδοχικών lockdowns σε παγκόσμια κλίμακα, που κυρίως έπληξαν την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, με την τελευταία να προσπαθεί ακόμη να συνέλθει από το σοκ. Η βαθιά οικονομική ύφεση του 2020 και η μείωση ζήτησης προιόντων προκάλεσε τη συρρίκνωση των αποθηκευτικών χώρων και την ολοκλήρωση παραγγελιών. Με τη σειρά τους αυτές οι εξελίξεις προκάλεσαν έλλειψη κενών containers που αμέσως εκτίναξε τις τιμές των ναύλων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων σε υπερβολικά υψηλά επίπεδα. Χαρακτηριστικά, αναφέρεται πως η μεταφορά ενός container στη θαλάσσια διαδρομή Ασίας-Ελλάδας εκτινάχθηκε μέχρι τα 7.000 δολάρια, από 1.500 δολάρια που ήταν πριν την πανδημία.

Οι επιπτώσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα και κατ΄επέκταση στις τιμές τροφίμων έγιναν εντονότερες λόγω της ανάκαμψης των τιμών πετρελαίου από τα πολύ χαμηλά επίπεδα του 2020 στα τωρινά των 60-65 δολαρίων/βαρέλι, ενώ η προσάραξη του Ever Given στη Διώρυγα του Σουέζ έκανε τα πράγματα χειρότερα επηρεάζοντας τόσο την τροφοδοσία όσο και το κόστος μεταφοράς. Αναλυτές εκτιμούν πως η τάση ανόδου θα συνεχισθεί καθώς η παγκόσμια οικονομία ανακάμπτει σταδιακά απο την πανδημική κρίση, ωστόσο η πορεία αυτή θα διακόπτεται απο ενδιάμεσες διορθώσεις.