Αναθεωρούνται επί τα χείρω οι στόχοι του προϋπολογισμού

Στην αναθεώρηση επί τα χείρω των στόχων του προϋπολογισμού για το 2021, υποχρεώνεται να προβεί το υπουργείο Οικονομικών, καθώς το κόστος της πανδημίας, από τους πρώτους μήνες του έτους έχει υπερβεί τις αρχές προβλέψεις, ενώ διαπιστώνονται και αρρυθμίες στα φορολογικά έσοδα.

Συγχρόνως, ανησυχητικό μήνυμα έστειλαν τα στοιχεία της ΑΑΔΕ για τα ληξιπρόθεσμα χρέη, τα οποία παρουσίασαν αισθητή αύξηση το πρώτο δίμηνο του έτους, μειώνοντας την τακτική ροή των εσόδων προς τα κρατικά ταμεία.

Στο πλαίσιο αυτό, το έλλειμμα στο ισοζύγιο του προϋπολογισμού του 2021 από, 11,5 δισ. ευρώ, που είχε προϋπολογιστεί εκτιμάται ότι πλέον, θα κυμανθεί πέριξ των 18 δισ. ευρώ. Επίσης, το πρωτογενές έλλειμμα, από 6,7 δισ. ευρώ, που είχε προβλεφθεί στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού, εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί γύρω από τα 14 δισ. ευρώ.

Οι εξελίξεις αυτές, ασφαλώς και θα επηρεάσουν το ύψος του χρέους, το οποίο αναμένεται να διατηρηθεί πάνω από το 200% του ΑΕΠ, έναντι στόχου για την υποχώρησή του στο 199,6% του ΑΕΠ.

Μέσα στον Απρίλιο ή το αργότερο τον Μάιο, το ΥΠΟΙΚ θα προβεί στην προσαρμογή των προβλέψεων για την εξέλιξη των δημοσιονομικών μεγεθών, στα νέα δεδομένα (σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις) που δημιουργεί στην οικονομία η πανδημία.

Στις συμπληγάδες της πανδημίας

Αφετηρία των πιέσεων στα δημοσιονομικά μεγέθη είναι η πανδημία, που εκτροχίασε τα έσοδα, δαπάνες, εκτιμήσεις και προσδοκίες.

Ο προϋπολογισμός του 2021, που καταρτίστηκε τον Νοέμβριο του 2020, στηρίχτηκε, μεταξύ άλλων, και στην εκτίμηση ότι η εξέλιξη της πανδημίας θα είναι ηπιότερη και ότι το κόστος των μέτρων στήριξης θα μπορούσε να συγκρατηθεί στο ποσό των 7,5 δισ. ευρώ για ολόκληρο το έτος.

Ωστόσο, το ποσό που επρόκειτο να καλύψει τις ετήσιες δαπάνες για τη στήριξη των πληγέντων της πανδημίας, αναλώθηκε ήδη μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου, ενώ μέχρι τώρα έχει υπερβεί το ποσό των 13 δισ. ευρώ. Πρόκειται για μια υπέρβαση ύψους, περίπου 5,5 δισ. ευρώ, ποσό που θα διευρυνθεί περαιτέρω καθώς οι υγειονομικοί δείκτες παραμένουν στο κόκκινο και τα μέτρα στήριξης των πληγέντων θα συνεχιστούν και τους επόμενους μήνες.

Ο κύκλος των μέτρων στήριξης δεν κλείνει, αφού αναμένεται η εξειδίκευση του μέτρου της επιδότησης των παγίων δαπανών, προϋπολογισμού 500 εκατ. ευρώ, το έκτακτο μέτρο στήριξης για την εστίαση, κόστους 330 εκατ. ευρώ, ενώ θα συνεχιστούν οι αναστολές των συμβάσεων εργασίας και η χορήγηση των ειδικών αποζημιώσεων των 534 ευρώ, η Συν-Εργασία και το μέτρο των μειωμένων ενοικίων. Επίσης, πληροφορίες αναφέρουν ότι, μετά την 7η Επιστρεπτέα Προκαταβολή, θα ακολουθήσει και 8ος κύκλος.

Επιπρόσθετα, μόνο η αναστολή πληρωμής των χρεών της πρώτης φάσης της πανδημίας, που επρόκειτο να αρχίσουν να αποπληρώνονται από τον Μάιο του 2020 και «πάγωσαν» έως τον Δεκέμβριο του 2021, στερεί από τον προϋπολογισμό του 2021, ποσό ύψους 500 εκατ. ευρώ.

Παράλληλα, τα κλειστά (μέχρι πρότινος) εμπορικά καταστήματα, η εστίαση και γενικά η υπολειτουργία της οικονομίας, έχει οδηγήσει σε μείωση των φορολογικών εσόδων, που θα γίνει περισσότερο αισθητή στους επόμενους μήνες. Στο πρώτο δίμηνο του έτους, τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 3.964 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 390 εκατ. ευρώ ή 10,9% έναντι του στόχου του ΥΠΟΙΚ, αλλά η υπέρβαση αυτή, οφείλεται κυρίως στην είσπραξη των τελών κυκλοφορίας τον μήνα Φεβρουάριο, λόγω της παράτασης που χορηγήθηκε.

Και τα ληξιπρόθεσμα

Σε όλες τις ανωτέρω αβεβαιότητες έρχεται να προστεθεί και η αύξηση των ληξιπρόθεσμων χρεών των φορολογουμένων προς την εφορία, που καταγράφηκε στο πρώτο δίμηνο του έτους, η οποία το πιθανότερο είναι να έχει και συνέχεια.

Στο πρώτο δίμηνο του 2021 ποσό ύψους 1,63 δισ. ευρώ νέων βεβαιωμένων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση κατέστησε ληξιπρόθεσμο. Από αυτό το ποσό εισπράχθηκαν και διαγράφηκαν τα 278 εκατ. ευρώ και παραμένει πλέον απλήρωτο 1,36 δισ. ευρώ.

Κατά τη διάρκεια του 2020 οι νέες βεβαιωμένες οφειλές που δεν πληρώθηκαν εμπρόθεσμα υπερέβησαν τα 7,12 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 5,68 δισ. ευρώ ήταν βεβαιωμένα ποσά φόρων. Από τα ποσά εκείνα εισπράχθηκε 1,681 δισ. ευρώ και διαγράφηκαν άλλα 355 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα να παραμένουν απλήρωτα έως το τέλος του 2020 τα 5,09 δισ. ευρώ.

Στα ποσά των νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την εφορία, δεν συμπεριλαμβάνονται τα συσσωρευμένα χρέη συνολικού ύψους άνω των 2 δισ. ευρώ που βεβαιώθηκαν από την αρχή της περιόδου της πανδημίας του κορωνοϊού, δηλαδή από τον Μάρτιο του 2020 μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2020, αλλά οι προθεσμίες εμπρόθεσμης καταβολής τους παρατάθηκαν αρχικά μέχρι τα τέλη Απριλίου 2021 και στη συνέχεια μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου 2021, στο πλαίσιο των εκτάκτων μέτρων που ελήφθησαν για τη στήριξη εκατομμυρίων -πληττόμενων οικονομικά από την πανδημία του κορονοϊού- νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Πρόκειται για χρέη τα οποία δεν θεωρούνται αυτή τη στιγμή ληξιπρόθεσμα, επειδή οι προθεσμίες πληρωμής τους έχουν παραταθεί. Το πρόβλημα θα επιδεινωθεί όταν από το 2022, αρχίσουν να «ξεπαγώνουν» τα χρέη των πληγέντων της πανδημίας που έχουν τεθεί σε αναστολή.