Θάνος Βλαχόπουλος: Στρατηγική επιλογή η χρηματοδότηση της οικονομίας

Στις προοπτικές χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας από τις τράπεζες και στα νέα κριτήρια πιστοληπτικής αξιολόγησης που λαμβάνουν υπ’ όψιν και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα μιας επένδυσης αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ο Θάνος Βλαχόπουλος, γενικός διευθυντής, Corporate & Investment Banking της Τράπεζας Πειραιώς, στη συνέντευξη που παραχώρησε στο «Βήμα». Για το 2021 αναμένει ότι η ζήτηση θα είναι στο ίδιο επίπεδο με την περυσινή χρονιά, κυρίως λόγω της προσδοκώμενης σταδιακής «επιστροφής στην κανονικότητα». Συμπληρώνει δε πως οι νέες εκταμιεύσεις θα διοχετευτούν κυρίως στους κλάδους της ενέργειας, των υποδομών, του εμπορίου, της μεταποίησης, της βιομηχανίας, των μεταφορών και του πρωτογενούς τομέα παραγωγής. Αναφορικά με το Ταμείο Ανάκαμψης, τονίζει πως «η αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων του θα εξαρτηθεί από τον βαθμό ανταπόκρισης των εμπλεκόμενων μερών (δημόσιοι φορείς, ιδιώτες επενδυτές), την ωριμότητα των επιλεγμένων έργων σε συνδυασμό με τις πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις που δημιουργούν στην οικονομία και τις ευκαιρίες μόχλευσης που θα προσφέρουν οι ελληνικές τράπεζες».

Μετά το ξέσπασμα της πανδημίας ενεργοποιήθηκαν εγγυοδοτικά προγράμματα δανειοδότησης. Τι ανταπόκριση υπήρξε από τις επιχειρήσεις και ποιοι κλάδοι απορρόφησαν τα περισσότερα χρήματα;

«Στην Τράπεζα Πειραιώς, από την πρώτη στιγμή της πανδημίας, θέσαμε ως προτεραιότητα να στηρίξουμε τους πελάτες μας. Στο πλαίσιο αυτό, αξιοποιήσαμε τα εργαλεία που ενεργοποίησε το Ελληνικό Δημόσιο. Ενδεικτικά, αναφέρω δύο βασικά προγράμματα, το Ταμείο Επιχειρηματικότητας (ΤΕΠΙΧ) και το Ταμείο Εγγυοδοσίας της ΕΑΤ. Συνολικά από αυτές τις δύο δράσεις, που άγγιξαν τα 8 δισ. ευρώ και είναι ακόμη σε εξέλιξη, η Τράπεζα Πειραιώς ανέλαβε να διοχετεύσει στην αγορά περίπου 2,2 δισ. ευρώ. Αξιοσημείωτο είναι ότι το ποσό αυτό κατέληξε σε περισσότερες από 8.500 επιχειρήσεις, αριθμός που δείχνει την έμφαση που δίνει η τράπεζα στη στήριξη του συνόλου της οικονομίας. Οι κλάδοι είναι το εμπόριο, η μεταποίηση, οι μεταφορές, ο τουρισμός, η εστίαση και οι κατασκευές».

Πώς εκτιμάτε ότι θα εξελιχθεί η ζήτηση εφέτος και σε ποιους τομείς αναμένεται να κατευθυνθούν τα περισσότερα δάνεια;

«Το 2020 η Τράπεζα Πειραιώς προχώρησε σε νέες εκταμιεύσεις δανείων ύψους 6,3 δισ. ευρώ, με το 80% αυτών να έχει διοχετευτεί σε μικρότερες ή μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Για το 2021 αναμένουμε ότι η ζήτηση θα είναι στο ίδιο επίπεδο, κυρίως λόγω της προσδοκώμενης σταδιακής “επιστροφής στην κανονικότητα” και άρα προοδευτικά της βελτίωσης της οικονομικής δραστηριότητας. Σε αυτό το πλαίσιο, ο στόχος που έχει τεθεί από τη διοίκηση είναι για νέες εκταμιεύσεις πάνω από 5,5 δισ. ευρώ, που αναμένεται να διοχετευτούν κυρίως στους κλάδους της ενέργειας, των υποδομών, του εμπορίου, της μεταποίησης, της βιομηχανίας, των μεταφορών και του πρωτογενούς τομέα παραγωγής».

Οι οικονομολόγοι θεωρούν ότι τα επόμενα χρόνια θα έχουμε σημαντικού ύψους επενδύσεις στον κλάδο της ενέργειας και στις υποδομές. Ποιος θα είναι ο ρόλος των τραπεζών σε αυτά τα έργα;

«Είναι γεγονός ότι οι κλάδοι των υποδομών και της ενέργειας αναμένεται να προσελκύσουν σημαντικού ύψους επενδύσεις τα επόμενα χρόνια, αφού προωθούνται από σημαντικά ευρωπαϊκά εργαλεία, όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης (JTM) και το Ταμείο Υποδομών της ΕΙΒ – Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Για την Τράπεζα Πειραιώς, η χρηματοδότηση των κλάδων αυτών αποτελεί στρατηγική επιλογή και είμαστε απόλυτα προετοιμασμένοι να αναλάβουμε τον ρόλο του βασικού χρηματοδότη σε μια κρίσιμη περίοδο για τη χώρα.

Αλλωστε η τράπεζα έχει μακροχρόνια εμπειρία στη χρηματοδότηση έργων υποδομών με πιστοδοτήσεις που ξεπερνούν τα 3,5 δισ. ευρώ, υποδομών που συμβάλλουν σημαντικά στην οικονομική και τουριστική ανάπτυξη της περιφέρειας και της χώρας, όπως αεροδρόμια, λιμάνια, μαρίνες, ενώ έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στη χρηματοδότηση του έργου του Ελληνικού. Επιπλέον να τονίσω ότι κατέχει ηγετική θέση στη χρηματοδότηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με χρηματοδοτήσεις που αντιστοιχούν στο 28% της εγκατεστημένης χωρητικότητας ΑΠΕ στην Ελλάδα. Σε αυτό το πλαίσιο, η τράπεζα έχει ήδη υποδεχθεί σειρά επενδυτικών σχεδίων, τα οποία εξετάζονται σε συνεργασία με τους πελάτες, προκειμένου να αναδειχθεί το βέλτιστο σχήμα χρηματοδότησης».

Μεγάλες προσδοκίες υπάρχουν και για το Ταμείο Ανάκαμψης. Πιστεύετε ότι θα καταφέρουμε να απορροφήσουμε τα διαθέσιμα κονδύλια και πώς θα βοηθήσουν οι τράπεζες για την επίτευξη αυτού του στόχου;

«Η αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) θα εξαρτηθεί από τον βαθμό ανταπόκρισης των εμπλεκόμενων μερών (δημόσιοι φορείς, ιδιώτες επενδυτές), την ωριμότητα των επιλεγμένων έργων σε συνδυασμό με τις πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις που δημιουργούν στην οικονομία και τις ευκαιρίες μόχλευσης που θα προσφέρουν οι ελληνικές τράπεζες.

Στην Ελλάδα ήδη έχει γίνει εξαιρετική δουλειά σε όλα τα επίπεδα και είμαι πεπεισμένος ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και κυρίως η Τράπεζα Πειραιώς θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην απορρόφηση των κονδυλίων, συμβάλλοντας στην επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας και στην προσπάθεια για ανάπτυξη και πρόοδο της χώρας».

Δάνεια με περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια

Η Τράπεζα Πειραιώς ήταν η πρώτη τράπεζα στην Ελλάδα που εντάχθηκε στην Πρωτοβουλία των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP FI) με στόχο τη χορήγηση δανείων και με περιβαλλοντικά κριτήρια. Τι αλλάζει κατά τη διαδικασία αξιολόγησης μιας αίτησης για δάνειο και ποιοι κερδίζουν από τη νέα φόρμουλα;

«Η Τράπεζα Πειραιώς, εκτός του ότι ήταν η πρώτη τράπεζα που εντάχθηκε στην Πρωτοβουλία, ήταν η μόνη ελληνική τράπεζα που συμμετείχε, με άλλους 29 διεθνείς τραπεζικούς οργανισμούς, στη διαμόρφωση των Αρχών Υπεύθυνης Τραπεζικής. Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει την τεχνογνωσία των στελεχών μας αλλά και την πίστη της διοίκησης στις αρχές αυτές. Εγκαιρα εντάξαμε στις εσωτερικές μας διαδικασίες ένα πλαίσιο αξιολόγησης περιβαλλοντικών και κοινωνικών κινδύνων που προκύπτουν από την υλοποίηση κάθε επιχειρηματικής χρηματοδότησης. Το Σύστημα Διαχείρισης Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Κινδύνων αποτελεί μια μεθοδολογία εντοπισμού, αναγνώρισης, αξιολόγησης, διαχείρισης (πρόληψης, αποφυγής, βελτίωσης ή περιορισμού) και παρακολούθησης κινδύνων που δύναται να προκύψουν από την επιχειρηματική δραστηριότητα των εταιρειών».

Ηδη χορηγείτε δάνεια με όρους ESG, δηλαδή με περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια. Μπορείτε να μας εξηγήσετε πώς λειτουργεί αυτό το μοντέλο;

«Οντως έχουμε χορηγήσει τα πρώτα στην Ελλάδα Sustanability Linked Loans. Μέσω αυτού του μοντέλου οι ESG στόχοι που δεσμεύουν την επιχείρηση συνδιαμορφώνονται, ποσοτικοποιούνται, συμφωνούνται και παρακολουθούνται συμβατικά. Το όφελος που λαμβάνει η επιχείρηση σχετίζεται αφενός με τη συνολική λειτουργία της και αφετέρου με βελτιωμένη τιμολόγηση. Με τον τρόπο αυτόν η τράπεζα επιβραβεύει τις πρακτικές που προάγουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, με γνώμονα το πόσο συμβάλλουν θετικά στην οικονομία και στην κοινωνία και όχι με βάση το πώς δεν επιδρούν αρνητικά σε αυτές και η επιχείρηση επωφελείται από τους ευνοϊκότερους όρους δανεισμού».

Ποιος είναι ο προγραμματισμός για νέα προγράμματα τα επόμενα χρόνια;

«Για τα επόμενα χρόνια, ακολουθώντας τις τάσεις και τις εξελίξεις της αγοράς, προγραμματίζουμε, μεταξύ άλλων, να επεκταθούμε στη χρηματοδότηση νέων τεχνολογιών, όπως το καθαρό υδρογόνο, η αποθήκευσης ενέργειας, δίνοντας παράλληλα έμφαση στους εθνικούς στόχους για απεξάρτηση από τον λιγνίτη και τα πλαστικά μιας χρήσης».