Η εξωτική γοητεία του Bitcoin

Φανταστείτε ότι βρίσκεστε στη μακρινή και εξωτική Μικρονησία, στα νησιά Γιαπ, καταμεσής του Ειρηνικού Ωκεανού. Πέρα από τη σαγηνευτική φύση, τη θάλασσα και τις ακτές, τα άλλα χαρακτηριστικά τοπικά αξιοθέατα στα οποία θα σας οδηγήσουν είναι μια σειρά γιγάντιων κατεργασμένων ασβεστολιθικών βράχων με σχήμα κυκλικό και μια τρύπα στη μέση.

Πρόκειται για τα περίφημα «ράι» που τον 18ο αιώνα λατομούνταν στα γειτονικά νησιά Παλάου και μεταφέρονταν με σχεδίες προκειμένου να τεθούν σε κυκλοφορία ως το τοπικό νόμισμα. Αμετακίνητα λόγω του βάρους τους (μέχρι και 4 τόνους) εφόσον τοποθετούνταν στη θέση τους, οι συναλλαγές με αυτά εξαρτώνταν από προφορικά λογιστικά βιβλία βασισμένα στη μνήμη της κοινότητας.

Με άλλα λόγια, σύμφωνα με την Τζίλιαν Τετ των «Financial Times», ήταν η πρώτη εκδοχή του Bitcoin: μπορεί να μη συνιστούσαν κρυπτονόμισμα, καθώς βρίσκονταν σε κοινή θέα, ήταν όμως σπάνια, απαιτούσαν εξόρυξη και η ανταλλακτική τους αξία βρισκόταν σε ευθεία συνάρτηση με τη συλλογική αποδοχή τους. Αυτή η τελευταία είναι ένα κρίσιμο μέγεθος: εντός του Μαρτίου του 2021 το σημερινό, ψηφιακό Bitcoin, απέκτησε αίφνης τόση ώστε να αντιστοιχεί σε 60.000 δολάρια και να προσελκύει στην τροχιά του τράπεζες όπως η Citibank και η Goldman Sachs, επιχειρήσεις όπως η Virgin Galactic και ονόματα επενδυτών όπως αυτά των Ελον Μασκ και Τζακ Ντόρσεϊ. Καθώς πολλοί κάνουν λόγο για κανονικοποίηση του κρυπτονομίσματος, το ερώτημα είναι αν πράγματι το Bitcoin έχει μέλλον δίπλα στο δολάριο και στο ευρώ ή προορίζεται, όπως το «ράι», να αποτελέσει μια τοπική απόκλιση στον χώρο και στον χρόνο.

Η δημιουργία του Bitcoin, τον Ιανουάριο του 2009, έχει τον δικό της καταστατικό μύθο. Σύμφωνα με αυτόν, ο Σατόσι Νακαμότο, πρόσωπο του οποίου η πραγματική ταυτότητα παραμένει άγνωστη, ανησυχώντας για το ενδεχόμενο του υπερπληθωρισμού μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers και την έλευση της κρίσης, συνέταξε το λογισμικό ενός ψηφιακού νομίσματος ελεύθερου από κυβερνητικές ή τραπεζικές παρεμβάσεις, στην παραγωγή του οποίου θα μπορούσαν να συμβάλουν όποιοι ήθελαν αμειβόμενοι με ψήγματά του.

Η διαδικασία σφυρηλάτησης της «αλυσίδας συστοιχιών» (blockchain) είναι αρκούντως περίπλοκη, περιλαμβάνει όμως τη διασύνδεση ενός παγκοσμιοποιημένου δικτύου υπολογιστών με περίπου 10.000 κόμβους σήμερα, οι οποίοι εργάζονται αδιαλείπτως για την ψηφιακή «εξόρυξη» και την παρακολούθηση των συναλλαγών των περίπου 18,7 εκατομμυρίων Bitcoins που έχουν διατεθεί ήδη.

Παραδοξότητα του Διαδικτύου περισσότερο στην αρχή παρά ουσιαστική νομισματική μονάδα, υπήρξε δημοφιλές σε τεχνοαναρχικούς, ανθρώπους της Σίλικον Βάλεϊ και όλους εκείνους που αναζητούσαν τα αγαθά του «σκοτεινού ιστού»: το διαβόητο «Silk Road» όπου αγόραζε κανείς από ναρκωτικά έως συμβόλαια δολοφονιών και το οποίο έκλεισε το FBI τον Οκτώβριο του 2013 αναγνώριζε το Bitcoin ως κύριό του νόμισμα. Εκτοτε πολύ περισσότεροι (και λιγότερο ύποπτοι) έχουν εξοικειωθεί με την περίπτωσή του. Ο στατιστικός ιστότοπος Statista υπολογίζει ότι το έχουν χρησιμοποιήσει συνολικά 40 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως, αριθμός διόλου αμελητέος.