Οι καταναλωτές στηρίζουν την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας

Λέγοντας ελληνικά προϊόντα εννοούμε προϊόντα που παράγονται και κατασκευάζονται στην Ελλάδα (Made in Greece) και φέρουν είτε ελληνικά ή διεθνή εμπορικά ονόματα (μάρκες).

Το μεγάλο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για το Made in Greece εκδηλώθηκε πολύ πρόσφατα με την πάνδημη ανησυχία για την τύχη του εργοστασίου της ιστορικής μάρκας Πίτσος.

Πώς φτάσαμε όμως ως εδώ;

Η στροφή των καταναλωτών στα προϊόντα ελληνικής παραγωγής άρχισε να διαφαίνεται στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας στις ετήσιες έρευνες καταναλωτικής συμπεριφοράς που διεξάγουμε στο Εργαστήριο Μάρκετινγκ του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και συνεχίστηκε διαχρονικά έκτοτε.

Ειδικότερα, όταν ξέσπασε η μεγάλη κρίση χρέους στην Ελλάδα, οι καταναλωτές άρχισαν να καταλαβαίνουν την κρισιμότητα της αγροτικής και βιομηχανικής παραγωγής. Σταδιακά, μέσα από την αδιάκοπη ενημέρωση της κοινής γνώμης για τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, έγινε κατανοητός ο ρόλος της εγχώριας παραγωγής και η ανάγκη για ένα υγιές εξωτερικό ισοζύγιο. Η πολυετής κρίση κατέδειξε ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα και το παράγωγό του, το δημόσιο χρέος, έχουν ρίζα στο παραγωγικό έλλειμμα της οικονομίας. Συγκεκριμένα, η κρίση εμφανίστηκε μετά από μία μακρά χρονική περίοδο που η συμμετοχή της παραγωγής στο ΑΕΠ και στην απασχόληση μειωνόταν σταθερά. Η κατανάλωση αυξανόταν δυσανάλογα προς τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας, χρηματοδοτούμενη από εξωτερικό δανεισμό και καλυπτόμενη με εισαγωγές, οι οποίες επεκτάθηκαν ακόμα και σε κλάδους που υπήρχε αξιόλογη εγχώρια παραγωγή και την υποκατέστησαν σε μεγάλη έκταση ή πλήρως. Το εξωτερικό ισοζύγιο ήταν μόνιμα ελλειμματικό, ενώ το κράτος δημιουργούσε μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα που συσσώρευαν συνεχώς περισσότερο χρέος.

Σήμερα, στο 2021, η στροφή στα προϊόντα ελληνικής κατασκευής εμφανίζεται ως ένα παγιωμένο και μαζικό καταναλωτικό κίνημα που εκφράζει τη συνειδητή προσπάθεια των καταναλωτών για διατήρηση των θέσεων εργασίας, τον περιορισμό του εμπορικού ελλείμματος και την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.

Δεν θα αρκούσε βέβαια η επιθυμία των πολιτών για στήριξη της παραγωγικής βάσης, αν τα ελληνικά προϊόντα δεν ήταν ελκυστικά και ανταγωνιστικά. Ένας επιπλέον λόγος που οι καταναλωτές προτιμούν τα προϊόντα ελληνικής παραγωγής είναι η υψηλή ποιότητα, η ασφάλεια και ο ανταγωνιστικός λόγος τιμής/αξίας. Τα ελληνικά προϊόντα παράγονται με υψηλές προδιαγραφές ποιότητας και ασφάλειας, προσφέρουν πολύ καλή αξία στον αγοραστή τους και αυτό αναγνωρίζεται από τους καταναλωτές που τα εμπιστεύονται όχι μόνο στο εσωτερικό αλλά και στις διεθνείς αγορές.

Τα δεδομένα μας δείχνουν ότι το καταναλωτικό κίνημα στήριξης των προϊόντων ελληνικής παραγωγής είναι τα τελευταία χρόνια απόλυτα πλειοψηφικό. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει αναγκαστικά κυριαρχία της ελληνικής παραγωγής στα μερίδια αγοράς καθώς αυτά καθορίζονται από πρόσθετους παράγοντες, όπως η ανταγωνιστική δομή σε επιμέρους κατηγορίες προϊόντων και η διαθεσιμότητα σε δίκτυα διανομής.

Σημειώνεται τέλος ότι οι επιχειρήσεις δίνουν σήμερα έμφαση στον παράγοντα “Made in Greece” και προβάλουν το γεγονός ότι τα προϊόντα τους είναι ελληνικής παραγωγής και κατασκευής στην εγχώρια και τη διεθνή αγορά.

* Ο Γεώργιος Μπάλτας είναι Καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών