Ιστορίες από το Αρχείο : Κτηματολόγιο, ιστορία παλιά και πικρή…

Στη ζωή μας υπάρχουν πολλά «αν». Σκέψεις όπως «αν είχα κάνει αυτό, κι αν είχε γίνει το άλλο» φαντάζομαι έχετε κάνει όλοι, τόσο για τον εαυτό σας όσο και για το κράτος.

Ένα από τα πολλά «αν» λοιπόν ανασύρω και εγώ σήμερα. Και θα σας πω /περιγράψω μια ιστορία. Όχι « για τον Μπάμπη τον φλου» του αγαπημένου Παύλου Σιδηρόπουλου αλλά για το Κτηματολόγιο, το οποίο εξακολουθεί να είναι… φλου (!)

Γιατί έγινε αυτή η επιλογή/ αλίευση; Γιατί χωρίς την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου, του βασικού όπλου για την άσκηση σοβαρής χωροταξικής και πολεοδομικής πολιτικής, όταν ακούτε για τρελές επενδύσεις να κρατάτε μικρό καλάθι…

Η Ελλάδα, σύμφωνα με την έκθεση «Doing Business στην Ευρωπαϊκή Ένωση 2020:Ελλάδα» της Παγκόσμιας Τράπεζας, παραμένει ακόμη το μόνο κράτος – μέλος της ΕΕ χωρίς ένα πλήρες ψηφιοποιημένο Κτηματολόγιο. Η χώρα μας, σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, αντιμετωπίζει εδώ και χρόνια προβλήματα με τα δικαιώματα και τις συναλλαγές, κυρίως λόγω απουσίας μια πλήρους καταγραφής της ακίνητης περιουσίας.

Είδατε πότε συντάχθηκε η έκθεση. Πάμε τώρα στο αρχείο. Κοιτάξτε τι έγραφε ο Οικονομικός Ταχυδρόμος (πριν ακόμη γεννηθώ). « Η περίπτωσις της ελλείψεως Κτηματολογίου είναι ένα χαρακτηριστικόν σύμπτωμα υπερισχύσεως της πιέσεως προς εξυπηρέτησιν παράνομων συμφερόντων (…)». Και σε άλλο σημείο: « Παρά την απέραντον πολυνομίαν του, η οποία παρουσιάζεται εις τον κτηματολογικόν τομέα, το Κτηματολόγιον είναι ουσιαστικώς ανύπαρκτον εις τη χώραν αυτήν (…)».

Τι έγραφε ο Οικονομικός Ταχυδρόμος το 1940…

Στο ίδιο έργο θεατές…

Ποιο είναι λοιπόν το συμπέρασμα μετά από τόσα χρόνια; Οτι είμαστε στο ίδιο έργο θεατές. Δε λέω, καταπληκτικό τραγούδι (στίχοι Αντώνης Ανδρικάκης, μουσική Γιώργος Νταλάρας), αλλά το πρόβλημα της μη ολοκλήρωσης του Κτηματολογίου παραμένει με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Και τι συνεπάγεται; Να σέρνεται μια ανασφάλεια, μια εκκρεμότητα, μια απειλή πάνω από τα κεφάλια των ιδιοκτητών. Δηλαδή; Οι παλιές οφειλές ας πούμε. Στην τελευταία ενημέρωση -από την προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος στην οποία παρέστη και ο πρόεδρος του Κτηματολογίου Δημήτρης Σταθάκης – έγινε γνωστό (μετά από πολλά/πολλά χρόνια) πως θα εισπραχθούν κανονικά οι παλιές οφειλές.

Πρόκειται για το σταθερό τέλος (35 ευρώ ανά δικαίωμα) των παλιών προγραμμάτων κτηματογράφησης (1998-1999) όσο και το αναλογικό (1 τοις χιλίοις μείον 20.000 ευρώ της αντικειμενικής αξίας) για τα νεώτερα προγράμματα (2008). Και λέω τώρα εγώ. Όποιος δεν τα έχει πληρώσει δεν είναι όμηρος μιας κατάστασης; Κι αφού υπάρχει ακόμη αυτή η οφειλή δεν αιωρείται (ας το πούμε κομψά) μια απειλή πάνω από τα κεφάλια των ιδιοκτητών;

Αυτή τη στιγμή, είναι σε εξέλιξη το τελευταίο και μεγαλύτερο πρόγραμμα κτηματογράφησης. Οι δείκτες όμως (τουλάχιστον σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Εταιρειών Γεωπληροφορικής και Κτηματολογίου) δεν είναι και τόσο ικανοποιητικοί. Ο μέσος όρος συλλογής δηλώσεων κυμαίνεται στο 65%, ενώ θα έπρεπε να είχε φθάσει στο 90% στο τέλος του α’ εξαμήνου του 2019 (!). Την ίδια ώρα, το 1/3 των ακινήτων που δηλώνονται στο Ε9 απουσιάζουν από τις κτηματογραφήσεις.

Οικονομικός Ταχυδρόμος, 8.12.1960, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Ιστορία δίχως τέλος

Η ιστορία του Κτηματολογίου είναι μια πικρή και ντροπιαστική για την Ελλάδα ιστορία που αναγκάστηκε το 2001 να επιστρέψει 110 εκατομμύρια ευρώ που είχαν καταβληθεί από το Β’ ΚΠΣ για να «τρέξει» το Κτηματολόγιο. Κι αυτό διότι οι ελεγκτές διαπίστωσαν υπερβάσεις και καθυστερήσεις στα προγράμματα κτηματογράφησης, αλλά κανείς δεν καταδικάστηκε γι’ αυτό…

Οι καθυστερήσεις στο Κτηματολόγιο έφτασαν να απασχολήσουν ακόμη και την Καγκελάριο της Γερμανίας Ανγκελα Μέρκελ (!). «Το Κτηματολόγιο δεν βρίσκεται στην κατάσταση που θα έπρεπε», δήλωσε τον Σεπτέμβριο του 2011 σε συνέντευξή της στην κρατική τηλεόραση. Ένα χρόνο αργότερα, επανήλθε και πάλι… Κι αυτό, όπως έλεγαν τότε, πηγές που γνώριζαν καλά το θέμα, ήταν κυρίως μομφή για την καταγραφή της δημόσιας περιουσίας, η οποία τότε, αλλά και ακόμη τώρα δεν έχει ολοκληρωθεί.

Και να φανταστεί κανείς ότι η πρώτη προσπάθεια για τη δημιουργία Κτηματολογίου έγινε από τους Βαυαρούς το 1836 με τη δημοσίευση του διατάγματος «περί Κτηματολογίου» (ΦΕΚ αρ.70/1836).

«Πότε θα αποκτήσουμε κτηματολόγιο»; Το ίδιο ερώτημα αντηχούσε και τη δεκαετία του ’80