Το τελευταίο πρόβλημα των τραπεζών

Ποιος να το φαντάζονταν ότι μια αύξηση μετοχικού κεφαλαίου τράπεζας στην Ελλάδα, σχεδόν δεν θα χρειάζονταν πολιτική μάρκετινγκ. Δεν θα χρειάζονταν να προωθηθεί η αύξηση προκειμένου να πετύχει. Είναι τόσο μεγάλο το ενδιαφέρον για συμμετοχή στην αύξηση κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς, που όχι απλά θεωρείται ήδη υπερκαλυμμένη, αλλά από το εξωτερικό θα γίνουν δεκτές οι προσφορές μόνο λίγων και εκλεκτών. Και να σκεφτεί κανείς ότι όσοι είχαν συμμετάσχει σε κάποιες από τις προηγούμενες αυξήσεις την τελευταία 10ετία, είχαν δει τις τοποθετήσεις τους σχεδόν να μηδενίζονται.

Προφανώς υπάρχει και γκρίνια, κυρίως στο εσωτερικό της χώρας, τόσο από παλαιούς μετόχους όσο και από όψιμους υπερασπιστές της κρατικής συμμετοχής στις τράπεζες. Όλοι αυτοί δεν μπορούν να μειώσουν ωστόσο την κομβική σημασία της αύξησης κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς για την ελληνική οικονομία.

Κάποιοι λένε ότι αλλάζει η τραπεζική μοίρα της χώρας. Μαζί με τις συντονισμένες προσπάθειες της Eurobank, της Alpha Bank και της Εθνικής τράπεζας, στη μείωση των κόκκινων δανείων, δημιουργούν τις προϋποθέσεις να απαλλαγούν από το «άτυπο μνημόνιο» που τις βαραίνει και δεν τους επιτρέπει να κάνουν την δουλειά τους, που δεν είναι άλλη από το να δίνουν δάνεια.

Το εκπληκτικό είναι ότι με τραπεζικούς όρους, οι τράπεζές μας είναι «πλούσιες». Κεφαλαιακά, που ήταν η μόνιμη ανησυχία από το 2010, είναι πλέον από τις πιο ισχυρές στην Ευρωζώνη. Το 2020 είχαν έναν από τους καλύτερους δείκτες ρευστότητας στην ευρωζώνη. Ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις επίσης εξαιρετικός. Όλες οι τράπεζες έχουν κατά πολύ περισσότερες καταθέσεις από ότι δάνεια. Με την εικόνα που δείχνουν, φανερώνουν ότι οι Έλληνες είναι οι λιγότερο δανεισμένοι στην Ευρώπη. Την στιγμή μάλιστα που είναι και οι περισσότερο διψασμένοι για χρηματοδότηση στην Ευρώπη.

Τα τελευταία στοιχεία του Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) έδειξαν επίσης ότι ένας από τους βασικότερους δείκτες για την επιτυχία μιας τράπεζας, αυτός της απόδοσης ιδίων κεφαλαίων είναι με διαφορά ο χαμηλότερος στην ευρωζώνη. Φτάνει στο -6,81% για τις ελληνικές τράπεζες. Πρόκειται για τον δείκτη που δείχνει πόσο αποδοτικά χρησιμοποιεί μια τράπεζα τα κεφάλαιά της για να δημιουργήσει πρόσθετα έσοδα. Χρησιμοποιείται δε ως ένδειξη αποτελεσματικότητας μιας εταιρείας.

Προφανώς όμως έχουν να διαχειριστούν και ένα μεγάλο «αγκάθι». Την ύπαρξη του περίφημου αναβαλλόμενου φόρου που δόθηκε πριν από πολλά χρόνια και ο οποίος προσμετράται στα κεφάλαια των τραπεζών. Υπολογίζεται ότι κανονικά θα έπρεπε να είναι κάτι προσωρινό, να έχει ημερομηνία λήξης και στη συνέχεια να αποκατασταθεί η κεφαλαιακή ομαλότητα. Αυτό δεν έγινε με αποτέλεσμα να έχουν απομείνει στην κεφαλαιακή βάση των τραπεζών περίπου 16 δις. με αυτόν τον στρεβλό τρόπο από τα 21 δις. που είχαν δοθεί το 2014. Όλα αυτά για να μηδενιστούν, με τους σημερινούς ρυθμούς θα χρειαστεί οι τράπεζες να εμφανίζουν κερδοφορία άνω των 3 δις. για τα επόμενα 20 χρόνια. Πράγμα δύσκολο. Άρα θα χρειαστούν μια ακόμα παρέμβαση για να λύσουν και το τελευταίο τους μεγάλο πρόβλημα…