Η Λαγκάρντ, η «Ευρωζώνη με πατερίτσες» και οι… φυλές εντός της ΕΚΤ

Αν μη τι άλλο, η Κριστίν Λαγκάρντ μοιάζει αποφασισμένη. Για την ακρίβεια, εξίσου αποφασισμένη με τον προκάτοχό της, Μάριο Ντράγκι, στον οποίο ανήκει μια φράση που έγραψε ιστορία κατά τις πρόσφατες κρίσεις με τις οποίες βρέθηκε αντιμέτωπη η ζώνη του ευρώ: «Θα κάνουμε οτιδήποτε χρειαστεί».

Οι αγορές «μπορούν να μας δοκιμάσουν όσο θέλουν», είπε την Τετάρτη 31 Μαρτίου στην τηλεόραση του Bloomberg η νυν επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Για να προσθέσει: «Βιώνουμε έκτακτες συνθήκες και διαθέτουμε έκτακτα εργαλεία για να χρησιμοποιήσουμε και μάλιστα πολλά από αυτά. Θα τα χρησιμοποιήσουμε δε όπως και όταν κριθεί αναγκαίο, προκειμένου να ανταποκριθούμε στην εντολή που μας έχει δοθεί και τη δέσμευσή μας απέναντι στην οικονομία».

Αυτή την Πέμπτη 23 Απριλίου, πάντως, όταν θα συνεδριάσει η διοίκηση της ΕΚΤ, η Λαγκάρντ θα είναι μία από τις στιγμές που η Λαγκάρντ θα κληθεί να αποδείξει στην πράξη την αποφασιστικότητά της. Κι αυτό διότι αποτελεί κοινό μυστικό στη Φρανκφούρτη ότι υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες από κάποια μέλη της διοίκησης αναφορικά με τη «χαλαρή» νομισματική πολιτική που ακολουθείται – οι οποίες εντείνονται όσο υπάρχουν ενδείξεις πως η κρίσης της πανδημίας οδεύει προς το τέλος της και η οικονομική ανάκαμψη είναι προ των πυλών.

 REUTERS/Ralph Orlowski/File Photo

Αυξήθηκαν οι αγορές ομολόγων

Αξίζει να σημειωθεί πως μετά τη συνεδρίαση του Μαρτίου και μπροστά στη διαφαινόμενη αύξηση του κόστους δανεισμού για την ευρωζώνη, ο ρυθμός αγοράς κρατικών ομολόγων αυξήθηκε. Έτσι, η αξία των αγορών διαμορφώθηκε στα 16,9 δισ. ευρώ εβδομαδιαίως έναντι 14,4 δισ. νωρίτερα – ενώ δεν αποκλείεται το ποσό να φτάσει και τα 20 δισ. Το αποτέλεσμα δε είναι ήδη ορατό, καθώς οι αποδόσεις και τα spreads έχουν περιοριστεί.

Υπενθυμίζεται πως η διάρκεια του έκτακτου προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης PEPP έχει παραταθεί μέχρι τον Μάρτιο του 2022. Ως τη στιγμή, με άλλα λόγια, που οι οικονομίες της ευρωζώνης εκτιμάται πως θα έχουν επιστρέψει ή θα κοντεύουν να επιστρέψουν στα προ πανδημίας επίπεδα.

Ωστόσο, τόσο η Λαγκάρντ όσο και η πλειοψηφία του ΔΣ έχουν ξεκαθαρίσει πως εάν απαιτηθεί, τότε θα δοθεί και νέα παράταση και το ποσό θα αυξηθεί περαιτέρω από τα 1,85 τρισ. ευρώ που έχουν προβλεφθεί. Κάτι που δεν μοιάζει απίθανο, ειδικά μετά την παρακάτω δήλωση που έκανε πρόσφατα η Λαγκάρντ, αναφερόμενη στην κατάσταση στην οποία βρίσκεται η ευρωζώνη: «Σκεφτείτε έναν ασθενή ο οποίος βρίσκεται έξω από μια βαθιά κρίση, αλλά εξακολουθεί να βρίσκεται σε δύο δεκανίκια.

Από την άλλη, όπως επίσης έχουν διαμηνύσει προς κάθε κατεύθυνση, δεν θα διστάσουν να διακόψουν το πρόγραμμα νωρίτερα – αν και πάντα σταδιακά – εάν η ανάκαμψη έρθει ταχύτερα και ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ υπερβεί το 4% που προβλέπει για φέτος η ΕΚΤ, μετά τη συρρίκνωση κατά 6,6% το 2020 (μάλιστα, το ΔΝΤ προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 4,4%).

REUTERS/Kai Pfaffenbach/File Photo

Ο Βορράς ενίσταται – πάλι

Αυτό είναι και σενάριο που δείχνουν να πιστεύουν οι πλούσιες χώρες του Βορρά, με πρώτες και καλύτερες την Γερμανία, την Ολλανδία και την Αυστρία. Γι’ αυτό και εκφράζουν με κάθε ευκαιρία την αντίθεσή τους με την περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, ζητώντας να σταλεί το μήνυμα ότι ο κύκλος θα κλείσει νωρίτερα.

Είναι δε προφανές ότι αυτό θα κάνουν και στη συνεδρίαση της Πέμπτης. Έστω και αν αναγκαστούν να κρατήσουν χαμηλούς τόνους, καθώς το έτερο σημαντικό εργαλείο που έχουν στη διάθεσή τους οι Ευρωπαίοι, το Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ, έχει «μπλοκάρει» προσωρινά στο Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας.

Η αλήθεια, βεβαίως, είναι ότι ουδείς θέλει να σκέφτεται το σενάριο ενός παρατεταμένου αδιεξόδου μιας και κάτι τέτοιο, όπως έχει δηλώσει το μέλος της ΕΚΤ, Ιζαμπέλ Σνάμπελ, «θα ισοδυναμεί με οικονομική καταστροφή για την Ευρώπη».

Αντικειμενικά, πάντως, από τις εξελίξεις εγείρεται το γνωστό θέμα: Η ΕΚΤ θα συνεχίσει να κάνει ό,τι περνά από το χέρι της, μπορεί όμως μόνη της να στηρίξει την ευρωζώνη, να την οδηγήσει στην ανάκαμψη και να αποτρέψει την ύπαρξη ενός ακόμη γύρου διεύρυνσης των ανισοτήτων και νέες κρίσεις;

Alberto Pizzoli/Pool via REUTERS/File Photo

Οι πολιτικοί τι κάνουν;

«Έχουμε μια γενική οικονομική κατάσταση η οποία, σε αυτό το τμήμα του κόσμου, την Ευρώπη, χαρακτηρίζεται από αβεβαιότητα. Αυτό που έχουν να κάνουν η νομισματική πολιτική και η ΕΚΤ είναι να διασφαλίσουν όσο μεγαλύτερη βεβαιότητα μπορούν», δήλωσε η ίδια η Λαγκάρντ.

Πίσω από τις γραμμές, δεν είναι δύσκολο να «διαβάσει» κανείς τις αιχμές που αφήνει για τις κυβερνήσεις, επαναλαμβάνοντας αυτό που έχει πει και ο Ντράγκι: Μην τα περιμένετε όλα από εμάς, όταν εσείς δεν συμφωνείτε τι θέλετε και πώς ακριβώς το θέλετε.