Τις αιτίες των δημογραφικών μεταβολών και τους τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου εξετάζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, λαμβανομένων υπόψιν και των σοβαρών επιπτώσεων που ενδέχεται να έχει η πανδημία στα ποσοστά γεννήσεων και θανάτων, καθώς και στις μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη. Σε ανακοίνωση που εξέδωσε, υπογραμμίζει τις δημογραφικές τάσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις αιτίες που προκαλούν το φαινόμενο, ενώ προτείνει πολιτικές για την εξισορρόπησή του.
Απερήμωση περιοχών και brain drain
Οι δημογραφικές τάσεις στην ΕΕ οδηγούν σε απερήμωση ορισμένων περιοχών με σημαντικές μειώσεις, ιδιαίτερα στην ανατολική και νότια Ευρώπη λόγω του υψηλού επιπέδου ενδοκοινοτικής μετανάστευσης από αυτές τις περιοχές και της υπογεννητικότητας.
Παρατηρείται διαρροή/εισροή εγκεφάλων -λόγω της μετανάστευσης- εξειδικευμένου δυναμικού από τις λιγότερο ανεπτυγμένες προς τις πιο ανεπτυγμένες περιοχές.
Εντείνεται το χάσμα μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών, καθώς οι αγροτικές περιοχές αντιπροσωπεύουν το 44% της έκτασης της ΕΕ ενώ το 78% του πληθυσμού της ζει σε αστικές περιοχές ή λειτουργικές αστικές περιοχές.
Γήρανση και μείωση πληθυσμού
Ένα άλλο φαινόμενο είναι η γήρανση πληθυσμού, που οφείλεται -κυρίως- στο αυξανόμενο προσδόκιμο ζωής. Το 30,3% του πληθυσμού προβλέπεται να είναι ηλικίας 65 ετών ή περισσότερο το 2070 (σε σύγκριση με το 20,3% το 2019).
Μειώνεται ο πληθυσμός: Το 2015 σημειώθηκε η πρώτη φυσική μείωση του πληθυσμού στην ΕΕ (με περισσότερους θανάτους από γεννήσεις) και ο πληθυσμός αναμένεται να μειωθεί σημαντικά μακροπρόθεσμα.
Οι περιφέρειες με ταχέως συρρικνωμένο πληθυσμό έχουν συχνά περιορισμένη πρόσβαση σε κοινωνικές υπηρεσίες (υγειονομικές, πολιτιστικές), στις μεταφορές, στις τεχνολογίες, στην εκπαίδευση και στην αγορά εργασίας.
Κύριες αιτίες των δημογραφικών αλλαγών σε περιφερειακό επίπεδο
Οι περιοχές που πλήττονται από μείωση πληθυσμού είναι συχνά αγροτικές περιοχές χαμηλού εισοδήματος ή μεταβιομηχανικές περιοχές, παρουσιάζοντας περιορισμένες προοπτικές για τον ενεργό πληθυσμό. Η φυγή νέων, ειδικευμένων εργαζομένων έχει περαιτέρω αρνητικό αντίκτυπο στη γήρανση του πληθυσμού, την ανανέωση των γενεών και την αγροτική ανάπτυξη.
Η οικονομική κρίση του 2008 οδήγησε στη μετανάστευση νέων, μορφωμένων εργαζομένων από τη νοτιοανατολική προς τη βορειοδυτική Ευρώπη, δεδομένου ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων είναι μία από τις τέσσερις ελευθερίες της ΕΕ και της ενιαίας αγοράς.
Η κρίση της COVID-19 ενδέχεται να ενθαρρύνει αυτήν την τάση. Η μειωμένη οικονομική δραστηριότητα και η ανεργία αναμένεται να δημιουργήσουν ένα νέο κύμα μετανάστευσης νέων ανθρώπων εντός και μεταξύ των κρατών-μελών.
Τι θέλει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Οι ευρωβουλευτές θέλουν να αναγάγουν τις δημογραφικές μεταβολές σε βασική προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε συνδυασμό με τις προτεραιότητες της κλιματικής αλλαγής και του ψηφιακού μετασχηματισμού.
Μία συντονισμένη προσέγγιση, που συμπεριλαμβάνει τις αρχές της βιωσιμότητας και της ψηφιοποίησης στους διάφορους τομείς πολιτικής της ΕΕ, θα μπορούσε, επίσης, να συμβάλει στην αντιμετώπιση των δημογραφικών μεταβολών.
Οι εθνικές κυβερνήσεις και οι τοπικές Αρχές είναι εξίσου σημαντικές για την αντιμετώπιση των δημογραφικών μεταβολών. Ως συνέταιροι στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, μπορούν να συμβάλουν αποτελεσματικά στην ανάκαμψη των πιο ευάλωτων περιοχών.
Η ΕΕ δεν πρέπει να παραμελεί τις αγροτικές και απόκεντρες περιφέρειες στο πλαίσιο της στρατηγικής της όσον αφορά την κινητικότητα: Τα μεταφορικά δίκτυα μπορούν να συνεισφέρουν στην ανάσχεση της πληθυσμιακής μείωσης μέσω της ενίσχυσης των διασυνδέσεων μεταξύ αγροτικών και αστικών περιοχών.
Ο αγροτικός τουρισμός μπορεί, επίσης, να παίξει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της μείωσης του πληθυσμού μέσω της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της διαφοροποίησης του οικονομικού και δημογραφικού ιστού στις αγροτικές περιοχές.
Η πανδημία ανέδειξε το ψηφιακό χάσμα μεταξύ των γενεών και μεταξύ των ανεπτυγμένων και λιγότερο ανεπτυγμένων περιφερειών. Οι επενδύσεις στον ψηφιακό τομέα αναμένεται να ενθαρρύνουν τη δίκαιη και ισότιμη μετάβαση προς μία ψηφιακή οικονομία και ένα ψηφιακό εκπαιδευτικό σύστημα που θα είναι προσιτό σε όλους τους πολίτες.
Η αύξηση της τηλεργασίας εν καιρώ πανδημίας ενδέχεται να συμβάλει στην ανάσχεση της μείωσης του πληθυσμού στις αγροτικές περιοχές, επιτρέποντας στους μορφωμένους νέους να συνεχίσουν να ζουν σε περιοχές που διαφορετικά θα αναγκάζονταν να εγκαταλείψουν.
Το κείμενο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επιστημαίνει ότι η αντιμετώπιση των δηµογραφικών ανισορροπιών ενισχύει την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή της Ένωσης, συμβάλοντας παράλληλα στην καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης.
Latest News
Ο «χορός» των υποψήφιων καγκελάριων και τα στραβοπατήματα του Όλαφ Σολτς
Εσωκομματική φαγωμάρα και δημοσκοπική καθίζηση για τον καγκελάριο Σολτς και τους κυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες στη Γερμανία
Ουκρανία: Ρωσία και ΗΠΑ μάχονται για το πλεονέκτημα ενόψει της επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ
Μάχη χαρακωμάτων στο έδαφος και για το τραπέζι ενδεχόμενων συνομιλιών για την Ουκρανία - Πόσο πραγματική είναι η πυρηνική απειλή του Βλαντίμιρ Πούτιν
Ποια είναι η εκλεκτή του Τραμπ για το υπουργείο Δικαιοσύνης
Αφού εγκατέλειψε τα καθήκοντά της στη Φλόριντα το 2019, η κυρία Μπόντι, 59 ετών, πρώην εισαγγελέας, εντάχθηκε στην ομάδα συνηγόρων του Ντόναλντ Τραμπ
Ουκρανία: Κατάρρευση του μετώπου από την επίθεση της Ρωσίας – Τι αναφέρει το BBC
Πώς χαρακτηρίζουν εμπειρογνώμονες την εισβολή της Ουκρανίας στη συνοριακή με τη Ρωσία περιοχή Κουρσκ
Πιστόριους: Δεν θα είμαι υποψήφιος καγκελάριος του SPD
Με βίντεο στα social media ο δημοφιλής υπ. Άμυνας Πιστόριους ανακοινώνει ότι δεν θα θέσει υποφιότητα για την καγκελαρία. Ανοίγει ο δρόμος για τον Σολτς παρά τις ενστάσεις;
Πούτιν: Ο πόλεμος στην Ουκρανία μετατρέπεται σε παγκόσμιο
Ο Πούτιν είπε ότι η Δύση κλιμακώνει τη σύρραξη στην Ουκρανία, επιτρέποντας στο Κίεβο να χτυπήσει τη Ρωσία με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, και ότι ο εκεί πόλεμος μετατρέπεται σε παγκόσμιο
Σαμποτάζ στη Βαλτική: Ενδείξεις για κινεζική εμπλοκή
ΜΜΕ από τη Σουηδία, τη Φινλανδία, τη Δανία και τη Γερμανία βλέπουν την Κίνα πίσω από τη νέα υπόθεση δολιοφθοράς στο δίκτυο υποθαλάσσιων καλωδίων στη Βαλτική. Σε εξέλιξη οι έρευνες.
Εντάλματα σύλληψης για εγκλήματα πολέμου για Νετανιάχου και Γκάλαντ από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξέδωσε ένταλμα σύλληψης και για τον Μοχάμεντ Ντέιφ της Χαμάς - Η απόφαση
Τον πιστό συνεργάτη του, Μάθιου Γουίτακερ, διόρισε ο Τραμπ πρεσβευτή στο ΝΑΤΟ
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει απειλήσει ότι δεν θα εγγυάται την προστασία των χωρών μελών που δεν αφιερώνουν επαρκείς πόρους στον αμυντικό προϋπολογισμό τους
Η Ουκρανία εκτόξευσε βρετανικούς πυραύλους Storm Shadow στη Ρωσία
Το περιστατικό σημειώνεται ώρες μετά από την εκτόξευση από την Ουκρανία αμερικανικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς σε ρωσικό έδαφος