Προς ένα νέο ψυχρό πόλεμο;

Η συνεχιζόμενη συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων στα σύνορα Ρωσίας-Ουκρανίας οδηγεί πολλούς να κάνουν λόγο για ένα «νέο ψυχρό πόλεμο».

Η εκτίμηση αυτή δεν απηχεί τη σημερινή κατάσταση πραγμάτων στη διεθνή ισορροπία δυνάμεων καθώς η Ρωσία δεν έχει τη δύναμη που είχε η Σοβιετική Ενωση την εποχή του ψυχρού πολέμου. Παραμένει ασφαλώς πυρηνική δύναμη και αυτό είναι μια ασπίδα προστασίας απέναντι σε χώρες που θα μπορούσαν να την απειλήσουν στρατηγικά, όπως οι ΗΠΑ. Αλλά οι ΗΠΑ ουδέποτε αμφισβήτησαν την εδαφική ακεραιότητα της Ρωσίας και ούτε είναι πιθανό να το επιχειρήσουν το προσεχές διάστημα. Η Ρωσία ωστόσο απειλεί με μορφές υβριδικού πολέμου χώρες με τις οποίες οι ΗΠΑ συνδέονται συμμαχικά, όπως οι Βαλτικές χώρες, η Πολωνία, η Ρουμανία, ενώ έχει αποσπάσει και κατέχει τμήματα χωρών όπως η Γεωργία και η Ουκρανία.

Η πίεση της Μόσχας επικεντρώνεται σε αυτό που παραδοσιακά θεωρείται από τη ρωσική εξωτερική πολιτική «εγγύς εξωτερικό», σε περιοχές δηλαδή που ανήκαν στη σοβιετική επικράτεια, αλλά πολύ δύσκολα θα επιχειρούσε ανοιχτή σύγκρουση με χώρες μέλη του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Παρόλα αυτά η συγκέντρωση δυνάμεων στα σύνορα με την Ουκρανία δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά για το που το πάει η Μόσχα και πιο συγκεκριμένα ο Ρώσος πρόεδρος. Ο Πούτιν με την κίνηση αυτή υπενθυμίζει στην Ουάσιγκτον και τους συμμάχους της τις κόκκινες γραμμές του. Η Ουκρανία κατέχει την πρώτη θέση ανάμεσά τους και ο Πούτιν στέλνει το μήνυμα ότι δεν θα δεχτεί να περάσει στο δυτικό στρατόπεδο.

Αλλά το δυτικό στρατόπεδο επιθυμεί την ένταξη της Ουκρανίας στους κόλπους του; Η απάντηση είναι αρνητική.

Οι χώρες μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ δεν έχουν ενιαία θέση και στην πλειοψηφία τους δεν θα ήταν διατεθειμένες να διακινδυνεύσουν σύγκρουση με τη Μόσχα. Αλλά αν η τελευταία προχωρήσει σε προσάρτηση ουκρανικών περιοχών όπως συνέβη το 2014 με την Κριμαία, τότε θα βρεθούν και οι ευρωπαϊκές χώρες αλλά κυρίως η Ουάσιγκτον μπροστά σ’ ένα μεγάλο δίλημμα. Αν δεν απαντήσουν θα είναι σαν να δίνουν στον Πούτιν το ελεύθερο να παραβιάζει τους κανόνες του διεθνούς συστήματος όποτε το επιθυμεί. Θα δημιουργηθεί ένα πολύ επικίνδυνο προηγούμενο για την Ευρώπη που ενδεχομένως να ανοίξει την όρεξη και σε άλλους. Για το λόγο αυτό τόσο οι ΗΠΑ όσο και ευρωπαϊκές χώρες ενισχύουν την Ουκρανία στρατιωτικά, ενώ ταυτόχρονα ενισχύουν και τη δική τους παρουσία στη Μαύρη Θάλασσα.