Τον Ιούλιο η πρώτη κοινή έκδοση χρέους της Ευρώπης

Στις αρχές Ιουλίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να «βγει» στις αγορές επιχειρώντας την πρώτη έκδοση κοινού ομολόγου, καθώς θα πρέπει να δανείζεται περίπου 150 δισ. ευρώ ετησίως έως το 2026 ώστε να καλύψει τα 806 δισ. ευρώ σε τρέχουσα τιμές (τα 750 δισ. ευρώ που είχαν συμφωνηθεί ήταν σε τιμές 2018) του Ταμείου Ανάκαμψης (NextGenerationEU).

Σκοπός της Κομισιόν είναι μάλιστα τα 250 δισ. ευρώ να αντληθούν από τις αγορές μέσω «πράσινων ομολόγων», ενώ ο μηχανισμός που έχει συσταθεί για την έκδοση κοινού χρέους θα είναι έτοιμος την 1η Ιουνίου.

Η πρώτη έξοδος στις αγορές αναμένεται ωστόσο τον Ιούλιο, καθώς θα έχει ως τότε επιλυθεί η εμπλοκή με το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο, ενώ θα έχει επικυρωθεί από τα κοινοβούλια των 27 χωρών της ΕΕ η Απόφαση Ιδίων Πόρων, ένας νόμος που αυξάνει τις εγγυήσεις από τις χώρες-μέλη στον προϋπολογισμό της ΕΕ στο 2% (από το 1,4%) του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος έως το 2058 ώστε να περιοριστεί το κόστος δανεισμού.

Εκδόσεις ομολόγων

Οι Βρυξέλλες θα είναι σε θέση να αντλούν από τις αγορές 15-20 δισεκατομμύρια ευρώ μηνιαίως, μέσω δημοπρασιών και κοινοπρακτικών εκδόσεων ομολόγων (διάρκειας 3, 5, 7, 10, 15, 20, 25 και 30 ετών), ενώ η Κομισιόν μέσω των εκδόσεων αυτών θα γίνει ένας από τους μεγαλύτερους εκδότες νέων ομολόγων σε ευρώ.

Θα εκδοθούν επίσης και βραχυπρόθεσμα χρεόγραφα, αντίστοιχα των εντόκων γραμματίων του Δημοσίου, που θα χρησιμοποιούνται και για την ταχεία άντληση πόρων. Θα ονομαστούν EU bills, αυξάνοντας τις προσδοκίες ότι οι εκδόσεις του NextGenerationEU θα γίνουν σημείο αναφοράς για τους επενδυτές στις ευρωπαϊκές χρηματαγορές ενισχύοντας και τον διεθνή ρόλο του κοινού νομίσματος.

Η ΕΕ θα εισέλθει εξάλλου ουσιαστικά για πρώτη φορά ως ενιαία οντότητα στην αγορά ομολόγων, με μακροπρόθεσμο στόχο τα ομόλογα να καταστούν ανταγωνιστικά ακόμη και των κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ ως «ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο», δίνοντας ώθηση και στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Ο επίτροπος Προϋπολογισμού Γιοχάνες Χαν ανέφερε τις προηγούμενες ημέρες πως η Επιτροπή θα καταθέσει την πρώτη πρότασή της που θα επιτρέψει την εξυπηρέτηση του κοινού χρέους (τα τοκοχρεολύσια εκτιμώνται σε 15 δισ. ευρώ ετησίως) από το 2026 και μετά, που θα αφορά την επέκταση του Συστήματος Εμπορίας Ρύπων (ETS) και τη θεσμοθέτηση της Διασυνοριακής Προσαρμογής Ανθρακα (φόρος στις εισαγωγές από χώρες με πιο χαλαρή περιβαλλοντική νομοθεσία) και ενός τέλους για τις ψηφιακές επιχειρήσεις, ενώ θα ακολουθήσει μία δεύτερη πρόταση το 2024.

Το τελικό πακέτο

Ο ίδιος εκτίμησε πως οι χώρες-μέλη, εκτός από τις επιχορηγήσεις (407,5 δισ. ευρώ) θα απορροφήσουν και το σύνολο των διαθέσιμων δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης (386 δισ. ευρώ), αν και σύμφωνα με αναλυτές διεθνών τραπεζών ορισμένα κράτη-μέλη με τοπ αξιολόγηση (ΑΑΑ) δεν θα κάνουν χρήση των δανείων, με αποτέλεσμα το τελικό πακέτο του Ταμείου Ανάκαμψης να είναι μικρότερο.

Με βάση το χρονοδιάγραμμα, οι πρώτες εκταμιεύσεις αναμένονται τον Ιούλιο για όσα κράτη είναι ήδη έτοιμα και τον Σεπτέμβριο για τα υπόλοιπα. Σε πρώτη φάση θα δοθεί προκαταβολή του 13% των πόρων που αιτείται η κάθε χώρα μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που θα έχει καταθέσει.

Ετσι, όπως εκτιμάται, όταν οι Βρυξέλλες εγκρίνουν τελικά το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης της Αθήνας και μετά από έναν μήνα δοθεί και η σχετική έγκριση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η Ελλάδα θα μπορούσε να λάβει την προκαταβολή των 4,1 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης στα τέλη Ιουλίου ή τον Σεπτέμβριο.

Τα κονδύλια

Η χώρα πρόκειται να λάβει 32 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ πάνω από το 37% των επιχορηγήσεων θα διατεθεί σε «πράσινα έργα», με το υπόλοιπο να πηγαίνει σε έργα ψηφιακής μετάβασης, σε επενδύσεις αλλά και σε δράσεις για την απασχόληση, την εκπαίδευση και σε μέτρα κοινωνικής συνοχής.

Η εισροή κονδυλίων από την Ευρωπαϊκή Ενωση θα φθάσει συνολικά τα 57 δισ. ευρώ (32 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και 25 δισ. ευρώ από τα προγράμματα τύπου ΕΣΠΑ).

Μεγάλη ευκαιρία

Σύμφωνα με το σχέδιο «Ελλάδα 2.0», το 57% της χρηματοδότησης θα χρησιμοποιηθεί για έργα πράσινης μετάβασης και ψηφιακού μετασχηματισμού, δίνοντας στη χώρα μία μεγάλη ευκαιρία να πραγματοποιήσει μεταρρυθμίσεις και να δημιουργήσει της προϋποθέσεις διατηρήσιμης ανάπτυξης, με το μεγαλύτερο μέρος των οικονομολόγων και της αγοράς να εκτιμά μάλιστα πως η ελληνική οικονομία εισέρχεται πλέον σε έναν πολυετή ανοδικό κύκλο.

Αγώνας δρόμου για την ευρωπαϊκή πρωτιά

Σε αγώνα δρόμου επιδίδεται η κυβέρνηση για να είναι η Ελλάδα το πρώτο κράτος-μέλος που θα λάβει την έγκριση για το Σχέδιο Ανάκαμψης της οικονομίας. Και αυτό γιατί σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της Κομισιόν, όποιου κράτους-μέλους το σχέδιο εγκριθεί πρώτο, θα λάβει και την προκαταβολή 13% που του αναλογεί.

Για την Ελλάδα το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε 4,1 δισ. ευρώ. Ετσι, αν η χώρα μας καταθέσει το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης στις 20 Απριλίου, η Κομισιόν έχει περιθώριο 2 μήνες, έως τις 20 Ιουνίου, για να δώσει την τελική της έγκριση.

Κατόπιν χρειάζεται ένας μήνας για να δοθεί και η σχετική έγκριση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Δηλαδή 20 Ιουλίου. Εάν τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα, τότε η Ελλάδα θα μπορούσε να λάβει την προκαταβολή το νωρίτερο στα τέλη Ιουλίου. Αν αυτό δεν καταστεί εφικτό, τότε τα 4 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης θα έρθουν τον Σεπτέμβριο.