Ιστορίες από το αρχείο : Η τηλεκπαίδευση στα… ‘80s

Ανάμεσα στα πολλά δυσάρεστα που έφερε στη ζωή μας η πανδημία του κορωνοϊού ήταν και η απόσταση.

Απόσταση από τους ανθρώπους που αγαπάμε, απόσταση από τις δουλειές μας και για χιλιάδες μαθητές και φοιτητές απόσταση από τα σχολεία και τα πανεπιστήμιά τους.

Επιχειρώντας να εκμηδενίσουμε, τρόπον τινά, τις αποστάσεις αυτές επιστρατεύσαμε την τεχνολογία, καθιερώνοντας νέους τρόπους τηλε-επικοινωνίας.

Έτσι στη ζωή μας μπήκαν οι τηλε- διασκέψεις, η τηλε- εργασία και η τηλε- εκπαίδευση.

Η τηλεκπαίδευση έσωσε, ως έναν βαθμό, την κατάσταση, όμως η αλήθεια είναι πως δεν προκάλεσε και ιδιαίτερο ενθουσιασμό με τα αποτελέσματά της.

«Οικονομικός Ταχυδρόμος», 22.4.1962, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Στις δεκαετίες ’70 και ’80, πάντως, όταν μας «συστηνόταν» με τον πιο ακαδημαϊκό τίτλο: «Εκπαίδευση εξ’ αποστάσεως» δημιούργησε παγκόσμια αίσθηση.

Ακριβώς 39 χρόνια πριν,  στις 22 Απριλίου 1982, ο Οικονομικός Ταχυδρόμος, έχοντας το βλέμμα του πάντοτε στραμμένο και στις εξελίξεις στο εξωτερικό, γράφει για τη «μεγάλη επιτυχία του Βρετανικού Ανοικτού Πανεπιστημίου» και αναφέρεται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις επιτυχόντων φοιτητών που πήραν το πτυχίο τους με εξ’ αποστάσεως μαθήματα.

Πτυχιούχοι εξ’ αποστάσεως

«Ενώ στην αρχή το Ανοικτό Πανεπιστήμιο θεωρήθηκε σαν πείραμα στη μαζική ανώτερη εκπαίδευση, τώρα δικαιώνει τις προσδοκίες και την πίστη των πρώτων υποστηρικτών του, με την αποφοίτηση απ’ αυτό 6.100 φοιτητών τον περασμένο χρόνο.

»Έτσι, το σύνολο των φοιτητών που έλαβαν πτυχίο από το 1972, που ήταν και η πρώτη χρονιά αποφοιτήσεων έφτασε τους 51.000».

Πηγή: nostalgiacentral.com

Μια χαρακτηριστική περίπτωση φοιτητή ήταν ο 44χρονος τότε Κρις Νάϊτ καθώς με την εξ’ αποστάσεως διδασκαλία κατόρθωσε να συνεχίσει να παρακολουθεί τα μαθήματά του ακόμα και σε μια ιδιαίτερα δυσχερή γι’ αυτόν περίοδο.

«Πολύ σύντομα αφ’ ότου είχε γίνει δεκτός από το Βρετανικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, ανακάλυψε ότι πάσχει από καρκίνο και οι γιατροί δεν του έδωσαν πάρα δύο μήνες ζωής. Όμως μετά από μια μεγάλη περίοδο νοσηλείας, ραδιοθεραπείας, ακόμη και χειρουργικών επεμβάσεων κατάφερε να θεραπευθεί.

»Ο ίδιος ομολογεί ότι τα μαθήματα Τεχνολογίας και Μαθηματικών, που παρακολουθούσε στο Πανεπιστήμιο, τον βοήθησαν να διατηρήσει ακμαίο το ηθικό του»

Πτυχίο Μαθηματικών απέκτησε ο Μάικελ Κρέτ που παράλληλα εργαζόταν ως ανθρακωρύχος ενώ η 31 ετών Ένιντ Τίλσον αποφοίτησε από το τμήμα Τεχνολογίας.

«Ο 46χρονος εργάτης, που εργάστηκε επί 28 χρόνια στα ανθρακωρυχεία του Γιορκσάϊρ, είχε τακτική βραδινή εργασία και δυσκολευόταν να παρακολουθήσει τα ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα. Παρ’ όλα αυτά δεν εγκατέλειψε την προσπάθεια και όπως λέει η επιτυχία του να πάρει το πτυχίο των Μαθηματικών, του έδωσε μια τεράστια προσωπική ικανοποίηση».

Η μητρότητα ακόμα και σήμερα αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην επαγγελματική εξέλιξη της γυναίκας, πολλώ δε μάλλον στα ‘70s και τα ‘80s. Η εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση όμως, που άρχισε τότε να κάνει αισθητή την παρουσία της, έδωσε μια νέα διέξοδο.

Πηγή: timeshighereducation.com

«Η Ένιντ Τίλσον σκέπτεται να παραιτηθεί από τη θέση της σαν βοηθός σε σχολικό οικοτροφείο και να γίνει βιβλιοθηκάριος ή αρχειοφύλακας.

»Η Ένιντ, 31 χρονών σήμερα, άρχισε τα μαθήματα στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο πριν από έξη χρόνια, σαν μια “πνευματική διασκέδαση”. Πρώην τραπεζικός υπάλληλος, γνώριζε ότι ένα πτυχίο θα της άνοιγε μια λαμπρή καριέρα στο μέλλον και παρ’ ότι έπρεπε να ανταποκριθεί στις οικογενειακές της υποχρεώσεις, δεν εγκατέλειψε τις σπουδές της και μάλιστα παρακολούθησε τα θερινά μαθήματα ενώ βρισκόταν στον όγδοο μήνα της εγκυμοσύνης της. Πήρε τελικά το πτυχίο της στην Τεχνολογία».

Όπως σημείωνε ο αντιπρύτανης του Ανοικτού Πανεπιστημίου, δρ. Τζον Χόρλοκ «τα ανοικτά συστήματα εκπαιδεύσεως, που μπορούν να παρακολουθούν οι ενήλικες, στα σπίτια τους ή στους τόπους εργασίας τους, μπορούν να αποτελέσουν κίνητρα για εφαρμογή κοινωνικών αλλαγών».

Τα τεχνολογικά μέσα

Πέρα, πάντως, από τις προσωπικές ιστορίες των επιτυχόντων, ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλούν τα τεχνικά μέσα πάνω στα οποία στηρίχθηκε η τηλεκπαίδευση της εποχής εκείνης καθώς και ο τρόπος με τον οποίο αυτά περιγράφονται.

« “Τώρα η φύση της εξ’ αποστάσεως εκπαιδεύσεως αρχίζει να αλλάζει” δήλωνε ο δρ. Χόρλοκ. “Φοιτητές της Ανατολικής Αγγλίας παρακολουθούν ήδη μαθήματα του Ανοικτού Πανεπιστημίου μέσω του ηλεκτρονικού μαυροπίνακα”, που είναι σύστημα εικόνας και ήχου διπλής κατευθύνσεως, χάρη στο οποίο οι φοιτητές παρακολουθούν τα μαθήματά τους μέσω τηλεοράσεως και τηλεφωνικών γραμμών.

»Η τηλεόραση παραμένει ένα πολύ σημαντικό μέσο εκπαιδεύσεως του Ανοικτού Πανεπιστημίου, παρ’ όλον ότι τώρα χρησιμοποιούνται περισσότερο οι ηχογραφημένες ταινίες.

»Ωστόσο, η αλληλογραφία παραμένει το πιο σημαντικό μέρος των μαθημάτων. (…) Επίσης υπάρχει η δυνατότητα προσωπικής επαφής με τους πανεπιστημιακούς βοηθούς και συμβουλευτικά μαθήματα».

»H μέθοδος αυτή έδωσε τη δυνατότητα σε φοιτητές που βρίσκονται μακριά να συμμετέχουν στα μαθήματα, που αλλιώς δεν θα μπορούσαν να παρακολουθήσουν εξ αιτίας της αποστάσεως», υποστήριζε ο δρ. Χόρλοκ πίσω στα ‘80s και αυτό συνεχίζει να ισχύει μέχρι και σήμερα.

Το ιδανικό απλώς θα ήταν η τηλεκπαίδευση, που εισέβαλε στη ζωή μας λόγω της πανδημίας, να αποτελεί έναν εναλλακτικό τρόπο εκπαίδευσης και όχι τον κανόνα και να ισχύσει έτσι μεταξύ ήμων και αυτής το «από μακριά και αγαπημένοι».