![Η φορολογική συνείδηση ως θεμέλιος λίθος στη διαμόρφωση φορολογικής πολιτικής](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2021/04/ΦΟΡΟΙ-scaled.jpg)
«Κανένας πολίτης δεν εξαιρείται από την τιμίαν υποχρέωσιν του να συνεισφέρῃ κατά την δύναμιν και τα πλούτη του τα εις δημοσίας ανάγκας δοσίματα». Ρήγας Φεραίος
Με δεδομένη τη μέγιστη σημασία της ορθής διαχείρισης των φόρων, στη συμβολή τους στην εύρυθμη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού και στην ύπαρξη ομαλών κοινωνικών σχέσεων, η φοροδιαφυγή είναι ένα θέμα διαρκώς επίκαιρο και πολλαπλώς και από πολλούς αναλυόμενο.
Ιδιαίτερα δε σε εποχές κοινωνικών και οικονομικών κρίσεων, όπως στην παρούσα συγκυρία, αποτελεί μείζον θέμα κριτικής και διαφοροποιήσεων ως προς την αντιμετώπισή του. Αποτελώντας παράλληλα αιτία και σύμπτωμα των κρίσεων, δέχεται κριτικές βολές και υποστηρικτικές αιτιολογήσεις κρατώντας διαρκώς την κοινωνία σε διχασμό
Αν και η αναγκαιότητα των φόρων είναι αυτονόητη και αδιαμφισβήτητη, διότι οι φόροι αποτελούν την κύρια πηγή δημοσίων εσόδων για όλες τις χώρες, πολύ δε περισσότερο για χώρες που στερούνται πηγών ιδιοπαραγωγής πλούτου, τίθεται πάντοτε το ερώτημα της δίκαιης επιβολής και της ορθολογικής διαχείρισης.
Στη χώρα μας, με υπολογισμένη και μη αμφισβητηθείσα παραοικονομία σε ποσοστό περίπου 30%, η ατομική, μη αντικειμενική ερμηνεία του άρθρο 4 §5 του Συντάγματος όπου ορίζεται ότι “Οι Έλληνες πολίτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη ανάλογα με τις δυνάμεις τους” είναι διαχρονική και αποτελεί βασική αιτία της διαμορφωθείσας δυσμενούς πραγματικότητας.
Η υλοποίηση του άρθρου αυτού, δυστυχώς, από πολλούς αμφισβητείται και η ερμηνεία του έχει καταστεί θέμα προσωπικής κρίσης και όχι συλλογικής συμφωνίας, με βασική αιτιολόγηση την κατασπατάληση πόρων από τους κρατικούς μηχανισμούς. Η ερμηνεία αυτή, βασισμένη σε δημιουργημένες αρνητικές καταστάσεις, μπορεί να αποτελεί εύλογο επιχείρημα, όμως θα έπρεπε να παρατίθεται παράλληλα με την ύπαρξη ανειλικρινών δηλώσεων φορολογητέων εισοδημάτων και την εξ αυτών δυσπραγία των δημοσίων οικονομικών.
Στην αναζήτηση λύσεων στο πραγματικό αυτό πρόβλημα, ποια βήματα μπορεί να αποδειχτούν ρεαλιστικά, επαρκή, αποτελεσματικά και βιώσιμα;
Προφανώς η εισαγωγή ελεγκτικών μηχανισμών σε όλο το φάσμα της δημόσιας διοίκησης με τη χρήση όλων των σύγχρονων τεχνολογικών εξελίξεων θα επιφέρει μείωση της κακοδιαχείρισης όπου αυτή υπάρχει και βελτίωση της εμπιστοσύνης των πολιτών. Η αντικειμενική παρουσίαση επίσης των στατιστικών στοιχείων της μέχρι σήμερα φορολογικής συμπεριφοράς θα συμβάλει στην κατανόηση σε μεγάλο βαθμό του προβλήματος.
Βασική προϋπόθεση όμως είναι η οικειοθελής συμμόρφωση των πολιτών στην υποχρέωσή καταβολής των φόρων που πραγματικά τους αναλογούν. Το αν οι συντελεστές φορολόγησης είναι σήμερα υψηλοί δεν πρέπει να ξεχνά κανείς ότι οφείλονται στις πολλές παρελθούσες χρήσεις μειωμένων καταβολών.
Η απαιτούμενη οικειοθελής συμμόρφωση δεν θα επιτευχθεί ποτέ αν δεν αποκτηθεί υγιής φορολογική συνείδηση η οποία μπορεί να προέλθει σε μεγάλο βαθμό μέσα από την εκπαίδευση που αποτελεί όμως μακροπρόθεσμο στόχο. Άμεσα αποτελέσματα μπορούν προέλθουν μόνο από δίκαιη αυτοκριτική με παράλληλη βεβαίως επιδίωξη βελτίωσης της λειτουργίας των κρατικών μηχανισμών. Μη ξεχνάμε ότι οι λογιστικοί υπολογισμοί πρέπει απαραίτητα να συνοδεύονται και από λογοδοσία.
Δεν δικαιούμεθα να επιρρίπτουμε τις ευθύνες ο ένας στον άλλο. Η συλλογική συνείδηση πρέπει να προέχει του ατομικού συμφέροντος. Το οφείλουμε στις επόμενες γενεές.
* Ο Ιωάννης Σώρρος είναι Καθηγητής στο Τμήμα Οργάνωσης & Διοίκησης της Σχολής Οικονομικών, Επιχειρηματικών και Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς
![ot.gr](/wp-content/themes/whsk_otgr/common/imgs/fav.ico/favicon-32x32.png)
![ot.gr](/wp-content/themes/whsk_otgr/common/imgs/fav.ico/favicon-32x32.png)
Latest News
![Space Hellas: Ανέλαβε την τεχνολογική αναβάθμιση του Ιονίου Πανεπιστημίου](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/Space-Hellas-600x375.jpg)
Ανέλαβε την τεχνολογική αναβάθμιση του Ιονίου Πανεπιστημίου η Space Hellas
Το έργο περιλαμβάνει τον εκσυγχρονισμό των υποδομών του Ιονίου Πανεπιστημίου και τη λήψη των κατάλληλων τεχνικών μέτρων για τον περιορισμό του κινδύνου παραβίασης ή καταστροφής των πληροφοριακών του συστημάτων
![Το ΑΠΘ τίμησε τους κορυφαίους ερευνητές του στην προσέλκυση χρηματοδότησης ερευνητικών προγραμμάτων](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/apth-600x412.jpeg)
Το ΑΠΘ τίμησε τους κορυφαίους ερευνητές του στην προσέλκυση χρηματοδότησης ερευνητικών προγραμμάτων
Στο top-10 των ερευνητών και ο καθηγητής του τμήματος Δημοσιογραφίας & MME κ. Νίκος Παναγιώτου
![ΟΠΑ: Οκτώ στους δέκα αποφοίτους εργάζονται](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/opa3-600x400.jpg)
Έρευνα ΟΠΑ: 8 στους 10 αποφοίτους εργάζονται
Σχεδόν έξι στους δέκα εργάζονται σε απόλυτα συναφές και συναφές αντικείμενο με τις προπτυχιακές σπουδές τους
![Σε ήπια ανάπτυξη η Δύση – Πώς επηρεάζουν οι εκλογές Γαλλία, Βρετανία και Ευρώπη](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/ot_greek_economy-600x352.png)
Σε ήπια ανάπτυξη η Δύση – Πώς επηρεάζουν οι εκλογές Γαλλία, Βρετανία και Ευρώπη
Η τελευταία έκθεση της Consensus Economics για τις χώρες G7 και Δυτική Ευρώπη δείχνει ότι η δραστηριότητα παραμένει ήπια
![Euro 2024: Οι προβλέψεις για τον τελικό – Τι δείχνουν τα στατιστικά του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/06/Euroo-600x338.jpg)
Euro 2024: Οι προβλέψεις για τον τελικό – Τι δείχνουν τα στατιστικά του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Οι εκτιμήσεις για το Euro 2024 με βάση τη συνεργασία του AUEB Sports Analytics Group και της ερευνητικής ομάδας του Πανεπιστημίου της Τεργέστης
![ΟΠΑ: Ο Βασίλειος Βασδέκης εξελέγη νέος πρύτανης](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/ASOEE-600x337.jpg)
Ο Βασίλειος Βασδέκης εξελέγη νέος πρύτανης του ΟΠΑ
Ποια είναι τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης
![Ο χρυσός λάμπει ξανά!](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2022/06/xrysos-600x380.jpg)
Ο χρυσός λάμπει ξανά!
Σε ένα αβέβαιο επενδυτικό περιβάλλον, ο χρυσός ως παραδοσιακή επένδυση αντιστέκεται και φαίνεται να προσελκύει ξανά τους επενδυτές
![ΟΠΑ: Ενημερώνει τους υποψήφιους φοιτητές για τη συμπλήρωση του Μηχανογραφικού Δελτίου](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/opa3-600x400.jpg)
Ενημέρωση ΟΠΑ στους υποψήφιους φοιτητές για τη συμπλήρωση του Μηχανογραφικού Δελτίου
Η συγκεκριμένη υπηρεσία θα αφορά αποκλειστικά τα επιστημονικά πεδία που προσφέρει το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών στο πλαίσιο των οκτώ προπτυχιακών του Τμημάτων
![Γιατί οι μισθοί στην Ευρωζώνη δεν θα αυξηθούν άμεσα](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/12/katotatos-misthos-1-768x505-1-600x395.jpg)
Γιατί οι μισθοί στην Ευρωζώνη δεν θα αυξηθούν άμεσα
Βραχυπρόθεσμα, η αύξηση των ονομαστικών μισθών αναμένεται να συνεχίσει να επιβραδύνεται καθώς το σοκ του πληθωρισμού θα εξαλείφεται
![Euro 2024: Οι προβλέψεις για τη φάση των «8» – Τι δείχνουν τα στατιστικά του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/06/ot_euro2024_stars-600x352.png)
Euro 2024: Οι προβλέψεις για τη φάση των «8» – Τι δείχνουν τα στατιστικά του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Οι εκτιμήσεις για το Euro 2024 με βάση τη συνεργασία του AUEB Sports Analytics Group και της ερευνητικής ομάδας του Πανεπιστημίου της Τεργέστης