101 νομπελίστες απαιτούν παγκόσμιο «φρένο» στα ορυκτά καύσιμα

Αρκούν οι δεσμεύσεις του προέδρου Τζο Μπάιντεν για τον περιορισμό των εκπομπών αερίων των ΗΠΑ κατά 50% έως το 2030 (σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2005) για την προστασία του παγκόσμιου κλίματος; Δίνουν πραγματικές ελπίδες για τη σωτηρία του πλανήτη οι στόχοι της ΕΕ για μείωση, τουλάχιστον κατά 55%, των εκπομπών αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου εντός της επόμενης δεκαετίας (σε σχέση με τα επίπεδα του 1990); Είναι επαρκής η πρόθεση της Κίνας, όπως εκφράστηκε από τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ στη διαδικτυακή Σύνοδο Κορυφής των ηγετών για το κλίμα της περασμένης Πέμπτης, για σταδιακή κατάργηση της κατανάλωσης άνθρακα την περίοδο 2026-2030;

Το ζητούμενο είναι εάν πρόκειται για πραγματικές δεσμεύσεις ή για εξαγγελίες, οι οποίες, όπως έχει δείξει η ιστορία, μετά από ένα διάστημα χάνονται στη λήθη. Δεν σβήνουν όμως οι φωνές που ζητούν τη λήψη αυστηρότερων και πιο άμεσων μέτρων για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής και την προστασία του πλανήτη. Πριν λίγες μέρες, με μια ανοιχτή επιστολή 101 «βαριά» ονόματα, όλοι τους νομπελίστες, μεταξύ των οποίων πρώην πρόεδροι, επιστήμονες, οικονομολόγοι, φυσικοί περιβάλλοντος, λογοτέχνες και θρησκευτικοί ηγέτες, μεταξύ των οποίων και ο Δαλάι Λάμα, απαιτούν από τις κυβερνήσεις να υπογράψουν μια συνθήκη η οποία θα βάζει «φρένο» στη χρήση ορυκτών καυσίμων και θα πατάει «γκάζι» στην ταχεία και δίκαιη μετάβαση σε έναν κόσμο όπου όλοι θα έχουν πρόσβαση σε ανανεώσιμη ενέργεια.

Η επιστολή εστάλη… προειδοποιητικά, μία ημέρα πριν την κρίσιμη σύνοδο της Πέμπτης, ωστόσο ως κεντρικό στόχο έχει την Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για το Κλίμα (COP 26) που θα διεξαχθεί τον Νοέμβριο στη Γλασκώβη. Πρόκειται για τη σημαντικότερη, μετά από την COP21 που είχε καταλήξει στην περίφημη Συμφωνία του Παρισιού, την οποία είχε αποδυναμώσει ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, αποχωρώντας ως αρνητής της κλιματικής αλλαγής.

Παράλληλα, μια δεύτερη επιστολή, την οποία μεταξύ άλλων υπογράφουν ο πρίγκιπας της Βρετανίας Γουίλιαμ και ο Ντέιβιντ Ατένμπορο, και δημοσιεύθηκε στους Times, ζητά δράση πριν η καταστροφή στον πλανήτη καταστεί μη αναστρέψιμη. Και οι όποιες προσπάθειες σωτηρίας θα είναι ατελείς, εάν οι ανεπτυγμένες χώρες δεν δεσμευτούν να στηρίξουν οικονομικά τις φτωχές αναπτυσσόμενες χώρες για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης που αντιμετωπίζουν.

Των δύο επιστολών είχε προηγηθεί μια ακόμη επιστολή – διαμαρτυρία, με τον ίδιο στόχο, αλλά διαφορετικό έναυσμα, που όμως έφερε αποτελέσματα. Συνολικά 225 επιστημόνες, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και περιβαλλοντικές οργανώσεις συνασπίστηκαν ώστε να προειδοποιήσουν για τους κινδύνους που μπορεί να επισύρει πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να κατηγοριοποιήσει τα νέα έργα ορυκτών αερίων ως περιβαλλοντικά βιώσιμα στο πλαίσιο της ταξινόμησης της ΕΕ για βιώσιμες επενδύσεις.

Τελικά οι πιέσεις και ο κίνδυνος να καταψηφιστούν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις (δηλαδή τα τεχνικά κριτήρια του συστήματος ταξινόμησης) οδήγησαν την Κομισιόν σε… οπισθοχώρηση. Έτσι, από το τελικό κείμενο που ψηφίστηκε είχε αφαιρεθεί η συγκεκριμένη πρόβλεψη, αν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άφησε ένα παράθυρο ανοιχτό για να συζητήσει εκ νέου το θέμα εντός του επόμενου εξαμήνου.

Προς έναν κλιματικό νόμο

Πάντως, την περασμένη εβδομάδα έγινε ένα σημαντικό βήμα από το ευρωκοινοβούλιο, το οποίο αποφάσισε, με τον νέο ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα, να υιοθετήσει μια πιο φιλόδοξη μείωση των εκπομπών της ΕΕ έως το 2030 από 40% που είχε αρχικά τεθεί, σε τουλάχιστον 55%, ενισχύοντας παράλληλα τη συνεισφορά από απορροφήσεις που μπορούν να αυξήσουν τον στόχο στο 57%. Ωστόσο, περιβαλλοντικές οργανώσεις μιλούν για έναν πενιχρό νόμο για το κλίμα που δεν θα συμβάλει ουσιαστικά στην καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης. Όπως καταγγέλλει το WWF «πρόκειται για έναν στόχο που βρίσκεται πολύ κάτω από το 65% που επιτάσσει η επιστήμη, αλλά και τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τουλάχιστον 60%»

Την ίδια ώρα, πολλές ευρωπαϊκές χώρες θωρακίζονται από τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη με εθνικούς κλιματικούς νόμους. Άλλες τον έχουν ήδη θεσπίσει και άλλες προετοιμάζονται. Η Ελλάδα, όπως προανήγγειλε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστας Σκρέκας στις αρχές καλοκαιριού θα έχει έτοιμο το προσχέδιο, το οποίο θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση.

Παράλληλα, η συμφωνία που επιτεύχθηκε για τον πρώτο Ευρωπαϊκό Νόμο για το Κλίμα, θα αναγκάσει όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ να ξαναδούν την ενεργειακή και κλιματική τους στρατηγική, όπως ανέφερε χθες η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πόρων κυρία Αλεξάνδρα Σδούκου, μιλώντας στη διαδικτυακή συζήτηση “Η Ελλάδα στον δρόμο της Πράσινης Μετάβασης”. Σύμφωνα με την ίδια, η κλιματική ουδετερότητα θα καθοδηγεί τις πολιτικές της χώρας μας για τα επόμενα 30 χρόνια. «Έχουμε στα σχέδιά μας να επαν-ενεργοποιήσουμε την επιτροπή για το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα και να ξαναμελετήσουμε τους στόχους, να δούμε αν και τι πρέπει να αναθεωρηθεί και με τι άλλο θα πρέπει να εμπλουτιστεί», σημείωσε η ίδια.