Ψάρια αξίας 12,13 εκατ. ευρώ εξήγαγε πέρσι η Ελλάδα στη Γερμανία

Η κατανάλωση ψαριού στη Γερμανία, κυρίως σε εστιατόρια και σνακ μπαρ, γίνεται ολοένα πιο δημοφιλής τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, μόνο ένα μικρό μέρος των ιχθυηρών που καταναλώνονται στη χώρα αλιεύονται σε δικά της ύδατα ή παράγεται σε ιχθυοκαλλιέργειές της. Στη συντριπτική πλειοψηφία τους, σε ποσοστό 87%, τα ιχθυηρά που διατίθενται στην αγορά της Γερμανίας προέρχονται από εισαγωγές.

Στη Γερμανία αλιεύονται ετησίως συνολικά περισσότεροι από 400.000 τόνοι ιχθυηρών, με τις εκφορτώσεις της γερμανικής θαλάσσιας αλιείας στο εσωτερικό και στο εξωτερικό είναι περίπου 260.000 τόνοι τον χρόνο. Από τα πλέον διαδεδομένα ψάρια της εσωτερικής αλιείας είναι ο σολομός Αλάσκας, ο κίτρινος μπακαλιάρος ωκεανού, η γλώσσα, η ρέγγα, το σκουμπρί και ο κυπρίνος. Τα παραπάνω προκύπτουν από την πρόσφατη έκθεση του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων του υπουργείου Εξωτερικών στο Βερολίνο σχετικά με την αγορά ιχθυηρών στη Γερμανία.

Τι εισάγει από την Ελλάδα

Το επίπεδο αυτάρκειας της Γερμανίας στον κλάδο δεν είναι μεγαλύτερο από 21% (στοιχεία 2019). Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια το διεθνές εμπόριο της χώρας ακολουθεί πτωτική πορεία, τόσο ως προς τις εισαγωγές. Το ισοζύγιο είναι σαφώς αρνητικό, με τις εισαγωγές το 2019 να διαμορφώνονται σε 600,84 εκατ. ευρώ και τις εξαγωγές σε 162,3 εκατ. ευρώ.

Η Ελλάδα αποτελεί την 8η κατά σειρά χώρα από την οποία εισάγει η Γερμανία ιχθυηρά και αλιεύματα, αξίας 12,13 εκατ. ευρώ. Τις μεγαλύτερης αξίας εισαγωγές πραγματοποιεί από την Ολλανδία (187,5 εκατ. ευρώ) και τη Δανία (152,5 εκατ. ευρώ).

Η πορεία των ελληνικών εξαγωγών προς τη Γερμανία με βάση τα στοιχεία της τελευταίας πενταετίας δείχνει βουτιά το 2019 σε 11,58 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με τα τρία προηγούμενα χρόνια που έφτασε μέχρι τα 16,7 εκατ. ευρώ (2017). Ωστόσο, εκτιμούν οι συντάκτες της έρευνας, φαίνεται ότι τα ελληνικά προϊόντα έδειξαν να επωφελούνται από τη στροφή των καταναλωτών στην περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊού σε υγιεινά προϊόντα. Έτσι, το 2020 αυξήθηκαν εκ νέου οι εξαγωγές προς τη Γερμανία σε 12,13 εκατ. ευρώ, σε κάθε περίπτωση χαμηλότερα από την προ του 2019 τριετία.

Η τσιπούρα, από τις δυναμικότερες και πιο εξωστρεφείς ιχθυοκαλλιέργειες στην Ελλάδα, βρίσκεται στην πρώτη θέση σε αξία και σε όγκους μεταξύ δώδεκα ειδών αλιευμάτων που εξάγονται στη Γερμανία. Ακολουθούν τα κατεψυγμένα καλαμαράκια και το λαυράκι. Στο παρακάτω πίνακα φαίνονται οι εισαγωγές ιχθυηρών της Γερμανίας από την Ελλάδα:

Οι προτιμήσεις των Γερμανών

Γενικά, εάν συγκριθούν με καταναλωτές άλλων χωρών, οι Γερμανοί δεν είναι οι μεγαλύτεροι… φίλοι του ψαριού. Ωστόσο, ο δείκτης της κατανάλωσης είναι θετικός. Σύμφωνα με το Κέντρο Πληροφοριών για το Ψάρι (FIZ), η κατά κεφαλήν κατανάλωση αυξήθηκε από 14,1 σε 14,4 κιλά για το 2019 στη χώρα, ένδειξη ότι η κατανάλωση ψαριού γίνεται όλο και πιο δημοφιλής. Παρατηρείται, όμως, ότι η αύξηση της ζήτησης δεν οφείλεται στην οικιακή κατανάλωση, η οποία μειώθηκε κατά 3%, αλλά στις πωλήσεις εκτός σπιτιού, σε σημεία μαζικής εστίασης.

Σε ό, τι αφορά τα σημεία από τα οποία προμηθεύονται οι Γερμανοί ψάρια, προτιμούν τα εκπτωτικά καταστήματα τροφίμων σε ποσοστό 48% και σούπερ μάρκετ ή υπεραγορές σε ποσοστό 40% .  Αυτά τα καταστήματα, μάλιστα, εδώ και μια δεκαετία επενδύουν στον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεών τους για τη διάθεση φρέσκων ψαριών, όπως συνέβαινε μια δεκαετία νωρίτερα στα ιχθυοπωλεία. Το μερίδιο των παραδοσιακών ιχθυοπωλείων πλέον περιορίζεται μόλις στο 4,5%.

Το πιο δημοφιλές ψάρι στη Γερμανία είναι ο σολομός και ακολουθεί ο μπακαλιάρος Αλάσκας και ο τόνος. Ψηλά, επίσης, στις προτιμήσεις των καταναλωτών είναι τα κατεψυγμένα και καπνιστά ψάρια.

Κανάλια διανομής

Το lockdown μετατόπισε τη ζήτηση για αλιεύματα από τις υπηρεσίες εστίασης και τη χονδρική προς το λιανεμπόριο, ακόμα και το ηλεκτρονικό εμπόριο. Όπως υπογράμμισαν κατά τη διενέργεια της έρευνας εκπρόσωποι κλαδικών συνδέσμων, οι χονδρέμποροι, όπως και οι εταιρείες μεταποίησης ψαριών, δεν μπόρεσαν να προσαρμοστούν γρήγορα στις νέες συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία και να βρουν εναλλακτικά κανάλια διανομής. Τα τελευταία χρόνια οι μεγαλύτερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ και εκπτωτικές αγορές (Rewe, Edeka, Aldi, Metro) ανταποκρινόμενες στη δημοτικότητα των φρέσκων ψαριών στους Γερμανούς καταναλωτές επεκτάθηκαν στη λιανική πώλησης ψαριών και θαλασσινών, με ειδικά, μάλιστα τμήματα στα οποία εξειδικευμένοι πωλητές εξυπηρετούν τους πελάτες. Ακόμη, ιδιαίτερη σημασία δίνεται και στην εμφάνιση των προϊόντων στα καταστήματα των αλυσίδων τροφίμων στα οποία πωλούνται αυτά τα είδη. Τα συγκεκριμένα σημεία πώλησης θυμίζουν κατά πολύ πάγκους ψαραγορών, ενώ πέρα από φρέσκα ψάρια και θαλασσινά, διατίθενται μαγειρεμένα, έτοιμα προς κατανάλωση.

Ενδεικτικές λιανικές τιμές σε σούπερ μάρκετ. Πηγή: Γραφείο ΟΕΥ Βερολίνου