Μεσήλικας στην εποχή της πανδημίας

Το 1972 ήμουν επτά χρόνων. Θυμάμαι όμως αμυδρά, πως πολλοί φίλοι του πατέρα μου, που είχαν καβατζάρει τα 50, κάθε φορά που άκουγαν τον Γιώργο Ζαμπέτα να τραγουδάει πως ο πενηντάρης είναι ο νέος της εποχής (…) ένοιωθαν ας πούμε μια χαρά, μια τόνωση, ιδίως όταν ο αείμνηστος Ζαμπέτας με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο, τους έκανε να νομίζουν ότι (…) κυκλοφορούσαν σαν εικοσάρηδες και ήταν ωραίοι σαν εραστές …

Γιατί; Επειδή, όπως λέει και το τραγούδι ( τους στίχους του οποίου έγραψε ο Ναπολέων Ελευθερίου και τη μουσική ο Γιώργος Ζαμπέτας ) « Όταν έφτανες τα 50 την παλιά την εποχή/ Σου φώναζαν όλοι γέρο / άντε και καλή ψυχή (…)».

Έκτοτε πέρασαν 49 χρόνια. Η παλιά εποχή πέρασε, οι  πενηντάρηδες δεν θεωρούνται πλέον γέροι, και εγώ σε τέσσερα χρόνια καβατζάρω τα 60. Όσοι ανήκουμε σε αυτήν την ηλικιακή κατηγορία θεωρούμαστε μεσήλικες. Και, σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς  (από αυτά που διάβασα τουλάχιστον) λανθασμένα πολλοί άνθρωποι θεωρούν πως η μέση ηλικία είναι μια σύντομη περίοδος πριν από τα γηρατειά, αλλά ξεκινάει από τα 35 και διαρκεί περίπου έως τα 60.

50 plus και minus 60

Αλλά ας εστιάσουμε στους 50 plus και στους mimus 60. Τυπικά για τα δεδομένα του 21^ου αιώνα θεωρούνται άνθρωποι ενεργοί στην παραγωγική διαδικασία. Έτσι, τουλάχιστον αντιμετωπίζονταν ( κατά κανόνα) στις χώρες της δυτικής, κεντρικής και βόρειας Ευρώπης προ κορωνοϊού.

Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στον Τύπο, τρεις στις τέσσερις νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν την τριετία 2015-2018 τις καταλάμβαναν εργαζόμενοι άνω των 55 ετών (!). Στην Ελλάδα ήταν ( και είναι) πολύ δύσκολο για ανθρώπους με ηλικία άνω των 45 που έχουν χάσει την εργασία τους να ξαναενταχθούν σε εργασιακό περιβάλλον.

Και ύστερα ήρθε η πανδημία και όλα γύρισαν τούμπα. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, το πρώτο κύμα της πανδημίας  COVID -19 εξαφάνισε περίπου 6 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (!). Τα ωράρια… «εξανεμίστηκαν» και πλέον, πολλοί από εμάς κοιτάμε με νοσταλγία την παλιά εποχή, όπου οι εργαζόμενοι μιλούσαν για 8 ώρες δουλειάς, 8 ώρες ύπνου και 8 ώρες ελεύθερου χρόνου…

Ήταν στραβό το κλήμα το ‘φαγε κι ο γάιδαρος

Ο προαναφερόμενος μεσότιτλος περιγράφει ακριβώς την κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή. Και η κατάσταση είναι ακόμη πιο δύσκολη για τη δική μου ηλικιακή ομάδα. Δυστυχώς,  πολλές εταιρείες (για την Ελλάδα μιλάω ) θεωρούν ( λανθασμένα πιστεύω) πως δικαίωμα στην εργασία έχει μόνο όποιος είναι κάτω από το όριο των 40-45.

Για πολλούς η… δικαιολογία είναι πως πάνω από αυτό το όριο, ο εργαζόμενος θεωρείται «καμένος» και πως δεν έχει πολλά να δώσει. Η προσωπική μου άποψη είναι πως στις περισσότερες των περιπτώσεων που συμβαίνει αυτό, είναι γιατί οι δείκτες παραγωγικότητας… αντικαταστάθηκαν με μείωση του εργασιακού κόστους. Αναρωτιέμαι λοιπόν: αυτοί που το πιστεύουν αυτό θα εμπιστεύονταν τη ζωή τους σε έναν πιλότο που πήρε πτυχίο σε… έναν μήνα; Και ο νοών νοείτω…

Η μηχανή του χρόνου και η Coco Chanel

Ένα πάντως είναι σίγουρο: ο αντίκτυπος της αυτοματοποίησης στις θέσεις εργασίας και η πανδημία, εκτίναξαν στα ύψη τις ανησυχίες των εργαζομένων, ιδίως των 50 plus. Πρώτη φορά βλέπω στη ζωή μου ανθρώπους που, αν είχαν τη δυνατότητα να μπουν σε μια… μηχανή του χρόνου, θα προτιμούσαν να χάσουν χρόνια από τη ζωή τους προκειμένου να βγουν στη σύνταξη, για  να εξασφαλίσουν ένα εισόδημα για την οικογένεια τους. Τέτοια ανησυχία νιώθουν…

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι το μέλλον. Εδώ όμως και  οι επιχειρήσεις πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στις ανάγκες των ανθρώπων τους, προσφέροντας εκπαίδευση σε νέες δεξιότητες και κυρίως  ασφάλεια στο χώρο της εργασίας.

Κι ας τελειώνουμε με τον μύθο ( που πολλοί είναι πρόθυμοι να πιστέψουν, γιατί άραγε; ) πως η διαδικασία αφομοίωσης των πληροφοριών με την ηλικία γίνεται όλο και πιο αργή. Άλλωστε, κάτι ήξερε και η CocoChanel, που έλεγε πως κανένας δεν είναι νέος μετά τα 40, αλλά μπορεί να είναι ακαταμάχητος σε όλες τις ηλικίες…