Marshmallow test και Πάσχα 2021

Ο μικρός μου γιος κλείνει τα τέσσερα τον ερχόμενο μήνα. Παρουσιάζει την τυπική συμπεριφορά αυτής της ηλικίας. Ανάμεσα στα άλλα, αν του δώσω ένα μπισκότο, θέλει και δεύτερο. Αν του αφήσω όλο το πακέτο, θα το αδειάσει αμέσως. Η κινητικότητά του τον κρατάει μακριά από την παχυσαρκία -προς το παρόν. Διαθέτοντας αυτή την εμπειρία, διάβασα με ενδιαφέρον τη μελέτη που είχε γίνει στο τέλος της δεκαετίας του ‘60 στο Πανεπιστήμιο του Stanford, από τον καθηγητή ψυχολογίας Walter Mischel.

Η μελέτη του Stanford

Εν περιλήψει, ο Mischel σχεδίασε το εξής πείραμα: χρησιμοποίησε περίπου 50 παιδιά από 3,5 έως 5,5 ετών. Έβαλε το καθένα μόνο του σε ένα δωμάτιο, μπροστά σε ένα τραπέζι όπου υπήρχε ένα πιατάκι με ένα ζαχαρωτό (marshmallow). Μια παιδαγωγός έδινε τις οδηγίες του “παιχνιδιού”. Οι κανόνες ήταν απλοί. Αν το παιδί αντιστεκόταν στο να φάει το ζαχαρωτό όσο εκείνη έλειπε (ο χρόνος ήταν 15 λεπτά), θα έπαιρνε ως ανταμοιβή άλλο ένα. Αφού σιγουρευόταν ότι το παιδί κατανοούσε τους όρους, το άφηνε μόνο του. Ορισμένα παιδιά δεν άντεχαν στον πειρασμό, και έτρωγαν το marshmallow. Έτσι έχαναν την ευκαιρία να κερδίσουν άλλο ένα.

Ήταν ενδιαφέρουσα η συμπεριφορά εκείνων που τελικά αντιστέκονταν. Κάποια τραγουδούσαν για να ξεχάσουν την ύπαρξη του γλυκού. Κάποια άλλα έκλειναν τα μάτια τους για να μη το βλέπουν. Ορισμένα επιχειρούσαν να κοιμηθούν για να ξεχάσουν την ύπαρξή του. Ένα μάλιστα το πέτυχε! Και κάποια μιλούσαν στον εαυτό τους δίνοντάς του κουράγιο να αντισταθεί… Αυτό το πείραμα, έμεινε στη ιστορία ως “Marshmallow test”.

Έπειτα από χρόνια, έγιναν επαναληπτικές έρευνες για να αξιολογηθεί η πορεία των παιδιών αυτών στη μετέπειτα ζωή τους, σε διάφορα στάδια. Έτσι, βρέθηκε ότι εκείνα που είχαν τη δύναμη να αντισταθούν και να μην καταβροχθίσουν το ζαχαρωτό, παρουσίαζαν καλύτερες ακαδημαϊκές επιδόσεις, βελτιωμένο δείκτη μάζας σώματος, και μεγαλύτερα εισοδήματα.

Το συμπέρασμα -παρά την αμφισβήτηση ορισμένων για το πλαίσιο διενέργειας του πειράματος- είναι ξεκάθαρο:

Η αυτοσυγκράτηση, και η θυσία μικρών απολαύσεων τώρα, με στόχο την επίτευξη μεγαλύτερων κερδών αργότερα, είναι μια εξαιρετική ικανότητα. Για τα παιδιά, για τους ενήλικες, για τα στελέχη των επιχειρήσεων, για όλους.

Οι αναλογίες με το Πάσχα που έρχεται

Πρόσφατα ο Πρωθυπουργός προειδοποιούσε ότι «Στόχος είναι να φτάσουμε σε ένα ασφαλές Πάσχα αλλά και σε ένα ακόμα πιο ελεύθερο καλοκαίρι». Εν ολίγοις, το Πάσχα είναι το πιάτο με το ένα ζαχαρωτό. Αν καταφέρουμε να το αφήσουμε άθικτο τώρα, θα ανταμειφθούμε με διπλάσια οφέλη αργότερα.

• Οφέλη στην σωματική υγεία μας. Με καλύτερο έλεγχο της διασποράς του ιού, με ανακούφιση του συστήματος υγείας, με αναστροφή των αρνητικών συνεπειών στον πληθυσμό.
• Οφέλη στην ψυχική υγεία μας. Αν ξεχυθούμε τώρα όλοι στην ύπαιθρο για μερικές ημέρες, θα αφήσουμε εκεί το ιϊκό φορτίο μας, ή θα φέρουμε πίσω εκείνο που βρήκαμε. Τότε θα έχουμε μια ανεξέλεγκτη έκρηξη κρουσμάτων. Και θα χρειαστούν ξανά αυστηρά περιοριστικά μέτρα. Και το ήδη επιβαρυμένο ψυχολογικό κλίμα θα επιδεινωθεί. Χωρίς τη δυνατότητα εκτόνωσης.
• Οφέλη στην Οικονομία μας. Η αγορά πρέπει να ανοίξει. Σταδιακά μεν, αλλά το συντομότερο. Η Οικονομία δεν μπορεί να βασίζεται ες αεί σε επιδοτήσεις. Επιπλέον, η τουριστική περίοδος ξεκινά οσονούπω. Αν ελέγξουμε σε καλό βαθμό και αντικειμενικά την πανδημία, θα δρέψουμε σύντομα τους καρπούς της θετικής εικόνας μας ως χώρα στο εξωτερικό. Με επισκέπτες που θα έλθουν και θα παραμείνουν ασφαλείς εδώ. Και βεβαίως οι διακοπές ημών των ιδίων στο χωριό ή όπου αλλού, συγκαταλέγονται στο “δεύτερο marshmallow”!

Ορισμένα από τα παιδιά του “Marshmallow test”, έκλειναν τα μάτια για να μη παρασυρθούν.

Εμείς, μπορούμε να αντισταθούμε με ανοιχτά τα μάτια και το μυαλό;

Ο Σταμάτης Παππάς, MEng/MBA, είναι Σύμβουλος Επιχειρήσεων