ΣΕΒ : Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της πρακτικής άσκησης φοιτητών στην Ελλάδα – Τι ζητάει η αγορά

Η ποιοτική πρακτική άσκηση στη διάρκεια των σπουδών είναι η γέφυρα μεταξύ της εκπαιδευτικής διαδικασίας και της αγοράς εργασίας. Με επείγουσες προκλήσεις για την απασχόληση των νέων και τον παραγωγικό μετασχηματισμό, είναι κρίσιμο να ενισχυθεί ο θεσμός και η αποτελεσματικότητα της πρακτικής άσκησης. Τα παραπάνω προκύπτουν από την έρευνα που πραγματοποίησε ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) μεταξύ των μελών του, με στόχο να καταγράψει τις απόψεις και τις προτάσεις τους για τη βελτίωση της πρακτικής άσκησης. Παράλληλα, επιχείρησε να διερευνήσει το τοπίο της πρακτικής άσκησης, όπως διαμορφώνεται σήμερα στα ελληνικά πανεπιστήμια, προκειμένου να αναδείξει με τεκμηριωμένο τρόπο τα βασικά χαρακτηριστικά της.

Η έρευνα εντάσσεται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας που αναλαμβάνει οι σύνδεσμος προκειμένου να στηρίξει την αναβάθμιση του θεσμού της πρακτικής άσκησης, ξεκινώντας με τη δημιουργία ενός πλαισίου και ενός δικτύου διαλόγου και συνεργασίας Πανεπιστημίων και επιχειρήσεων.

Τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν σε διαδικτυακή εκδήλωση, με θέμα «Επένδυση στην αναβάθμιση της πρακτικής άσκησης φοιτητών στις επιχειρήσεις», με τη συμμετοχή εκπροσώπων της ακαδημαϊκής και επιχειρηματικής κοινότητας. Οι ομιλητές συμφώνησαν πως με τη συμβολή των επιχειρήσεων, η πρακτική άσκηση πρέπει να αποτελέσει σημαντικό συστατικό στοιχείο της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Όπως επισημάνθηκε, με επείγουσες προκλήσεις για την απασχόληση των νέων και τον παραγωγικό μετασχηματισμό, είναι κρίσιμο να ενισχυθεί ο θεσμός και η αποτελεσματικότητα της πρακτικής άσκησης, με συνένωση δυνάμεων και ανάληψη κοινών πρωτοβουλιών και δεσμεύσεων. Ωστόσο, στο σύγχρονο περιβάλλον, η Ελλάδα είναι απότις χώρες που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες στη μετάβαση των νέων από την εκπαίδευση στην απαχόληση.

Βασικά ευρήματα

Τα βασικά ευρήματα της έρευνας συνοψίζονται στα εξής:

• Η ποιοτική πρακτική άσκηση στη διάρκεια των σπουδών είναι η γέφυρα μεταξύ της εκπαιδευτικής διαδικασίας και της αγοράς εργασίας δίνοντας στους φοιτητές την ευκαιρία επαφής με το πραγματικό εργασιακό περιβάλλον.
• Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες στη μετάβαση των νέων από την εκπαίδευση στην απασχόληση (OECD, 2017).
• Έχει σημαντικά οφέλη και για τις επιχειρήσεις καθώς αξιοποιούν νέες γνώσεις, αλλά και δημιουργούν μια δεξαμενή αξιόλογου ανθρώπινου δυναμικού.
• Στην Ανώτατη Εκπαίδευση όμως, είναι σχετικά υποβαθμισμένη και χαρακτηρίζεται από προαιρετικό χαρακτήρα, μικρή διάρκεια, εξάρτηση της χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ, και γραφειοκρατικές διαδικασίες.
• Η πρακτική άσκηση πρέπει να προσεγγισθεί ολιστικά, μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο διευκόλυνσης της μετάβασης των νέων από την εκπαίδευση στην αγορά εργασίας.
• Πανεπιστήμια και επιχειρήσεις χρειάζεται και μπορούν να συνεργαστούν, με δομημένο και συστηματικό τρόπο, μέσα σ΄ ένα πλαίσιο αμοιβαίας αναγνώρισης και κατανόησης των αναγκών.

Η θέση της Ελλάδας

Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες στη μετάβαση των νέων από την εκπαίδευση στην απασχόληση (OECD, 2017). Η έλλειψη εργασιακής εμπειρίας είναι ένας από τους παράγοντες που συμβάλλουν στην υψηλή ανεργία των νέων αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή στην απασχόληση σε θέσεις χαμηλότερων προσόντων.

Με δεδομένη τη δυσκολία κάλυψης κενών θέσεων εργασίας με προσωπικό με κατάλληλες γνώσεις και δεξιότητες, τις συνέπειες της ελληνικής κρίσης, αλλά και της πανδημίας, χρειάζονται νέες πρωτοβουλίες, μεταξύ άλλων, για επενδύσεις στην πρακτική άσκηση των φοιτητών.

Αμοιβαία οφέλη για τις επιχειρήσεις και για τους νέους

Η πρακτική άσκηση παρέχει στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν νέες γνώσεις, δεξιότητες και καινοτόμες ιδέες, που μεταφέρουν οι φοιτητές μέσα από τη στενή επαφή τους με την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα. Επίσης, οι επιχειρήσεις που προσφέρουν ποιοτικές θέσεις πρακτικής άσκησης έχουν την ευκαιρία, όχι μόνο να δημιουργήσουν μία δεξαμενή αξιόλογου ανθρώπινου δυναμικού, μέσα από την οποία μπορούν να αντλούν ικανά μελλοντικά στελέχη, αλλά και να αναβαθμίσουν την εταιρική τους εικόνα και να προωθήσουν τη φήμη τους ως εργοδότες (employer brand).

Θέση στην ανώτατη εκπαίδευση

Παρά τα αδιαμφισβήτητα πλεονεκτήματά της, η πρακτική άσκηση δεν έχει τη θέση που θα όφειλε στα προγράμματα σπουδών των ελληνικών Πανεπιστημίων, αλλά ούτε και στις επιχειρήσεις που δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν την αξία και χρησιμότητά της. Αναπόφευκτα, δεν αποτελεί προτεραιότητα ούτε για τους φοιτητές.

Στην Ελλάδα, η πρακτική άσκηση των φοιτητών χαρακτηρίζεται από: προαιρετικό χαρακτήρα, μικρή διάρκεια, έλλειψη ευελιξίας, ισχυρή εξάρτηση της χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ, μη σταθερό και ενιαίο διοικητικό πλαίσιο, γραφειοκρατικές διαδικασίες. Όλα αυτά, αποθαρρύνουν τη συμμετοχή των επιχειρήσεων ή και υπονομεύουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.

Με τα σημερινά μάλιστα δεδομένα, όπως έχουν διαμορφωθεί από την πρόσφατη ενσωμάτωση των ΤΕΙ στα Πανεπιστήμια, οι ποιοτικές διαστάσεις της πρακτικής άσκησης αναμένεται να επιβαρυνθούν ακόμα παραπάνω. Στα νέα προγράμματα σπουδών η εξάμηνη υποχρεωτική πρακτική άσκηση των πρώην ΤΕΙ αντικαθίσταται, στις περισσότερες περιπτώσεις, με πρακτική άσκηση προαιρετικού χαρακτήρα και μικρής διάρκειας.

Τι αναδείχθηκε από τα συμπεράσματα

Ο ΣΕΒ αναδεινύει ως κυρίαρχα για διάλογο και συνεργασία μεταξύ ακαδημαϊκής και επιχειρηματικής κοινότητας και Πολιτείας τις εξής παραμέτρους που «φωτίστηκαν» από τα συμπεράσματα της έρευνας:

• Η πρακτική άσκηση είναι κυρίως προαιρετική, μικρής διάρκειας, με περιορισμένη ευελιξία και με ισχυρή εξάρτηση της χρηματοδότησής της από το ΕΣΠΑ. Αυτό δημιουργεί ασυνέχειες στη διάθεση των πόρων ενώ οι επιχειρήσεις θέλουν και μπορούν να συνεισφέρουν ώστε να ανταποκρίνεται περισσότερο στις ανάγκες τους.
• Έντονο είναι το ενδιαφέρον των επιχειρήσεων για πρακτική άσκηση φοιτητών που προέρχονται από Σχολές Οικονομικών Επιστημών/Διοίκησης Επιχειρήσεων, Πληροφορικής και Επιστημών Μηχανικής. Ο θεσμός της πρακτικής άσκησης μπορεί τόσο να προωθηθεί σε όλους τους κύκλους σπουδών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όσο και να προσλάβει διάφορες εναλλακτικές μορφές (ως προς τη διάρκεια, τη συνεχή ή διακεκομμένη άσκηση, κοκ.).
• Για τις επιχειρήσεις η διάρκεια της πρακτικής άσκησης πρέπει να είναι ιδανικά 6 μήνες και να πραγματοποιείται, κατά προτίμηση, στο τελευταίο έτος/εξάμηνο των σπουδών.
• Οι επιχειρήσεις θεωρούν απαραίτητη την απλοποίηση και ενοποίηση των διαδικασιών για την πρακτική άσκηση και επισημαίνουν την ανάγκη λειτουργίας οργανωμένου διαύλου επικοινωνίας μεταξύ επιχειρήσεων, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και φοιτητών.
• Η διασφάλιση σταθερής χρηματοδότησης, με διεύρυνση των πηγών χρηματοδότησης, της πρακτικής άσκησης εγγυάται τη διαχρονική προσφορά θέσεων από τις επιχειρήσεις.
• Η πρακτική άσκηση πρέπει να προσεγγισθεί ολιστικά, μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο διευκόλυνσης της μετάβασης των νέων από την εκπαίδευση στην αγορά εργασίας.
• Πανεπιστήμια και επιχειρήσεις χρειάζεται και μπορούν να συνεργαστούν, με δομημένο και συστηματικό τρόπο, μέσα σ΄ ένα πλαίσιο αμοιβαίας αναγνώρισης και κατανόησης των αναγκών.
• Η υιοθέτηση αρχών ποιότητας αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο ενός αναβαθμισμένου θεσμού πρακτικής άσκησης.

Όπως υπογραμμίζεται στο σχετικό δελτίο που εξέδωσε ο ΣΕΒ, «το πιο κρίσιμο, όμως στοιχείο, που αναδείχθηκε καταφανώς από την εκδήλωση που οργάνωσε ο ΣΕΒ, είναι ότι η πρακτική άσκηση αποτελεί πεδίο στο οποίο Πανεπιστήμια και επιχειρήσεις χρειάζεται και μπορούν να συνεργαστούν, με δομημένο και συστηματικό τρόπο, μέσα σ΄ ένα πλαίσιο αμοιβαίας αναγνώρισης και κατανόησης των αναγκών».

Προτάσεις του ΣΕΒ

Οι προτάσεις του ΣΕΒ συνοψίζονται σε τρεις άξονες:

• Υποχρεωτικότητα και τουλάχιστον τρίμηνη διάρκεια της πρακτικής άσκησης στις σχολές STEM, καθώς και στις οικονομικές σχολές
• Δημιουργία ενιαίου ρυθμιστικού πλαισίου για την εφαρμογή της πρακτικής άσκησης, με σταθερή χρηματοδότηση και με κίνητρα για τις επιχειρήσεις
• Συνεργασία με τις επιχειρήσεις για την υιοθέτηση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου ποιότητας για την πρακτική άσκηση.

Χαρτογράφηση του τοπίου της πρακτικής άσκησης σήμερα στα ελληνικά πανεπιστήμια

Από τα βασικά χαρακτηριστικά του τοπίου της πρακτικής άσκησης στα ελληνική πανεπιστήμια, σε δείγμα 116 Σχολών και Τμημάτων σε 14 Πανεπιστήμια, με αντικείμενα σπουδών, στην πλειονότητά τους, συναφή με τις ανάγκες των επιχειρήσεων, είναι ο προαιρετικός χαρακτήρας της,  ότι κατά κανόνα υλοποιείται καλοκαίρι και ότι είναι εξαρτημένη σε μεγάλο βαθμό από το ΕΣΠΑ. Πιο συγκεκριμένα:

α) Η πρακτική άσκηση είναι κατά κανόνα προαιρετική

Η πρακτική άσκηση προσφέρεται, κατά κανόνα, στους φοιτητές ως προαιρετικό μάθημα επιλογής. Στις 85 από τις συνολικά 116 εξεταζόμενες Σχολές και Τμήματα, η πρακτική άσκηση συγκαταλέγεται στα μαθήματα επιλογής, ενώ είναι υποχρεωτική σε μόλις 31 περιπτώσεις (κυρίως στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής).

Από τα υπόλοιπα 12 Πανεπιστήμια και τις 70 Σχολές και Τμήματα που αντιστοιχούν σε αυτά, η πρακτική άσκηση είναι υποχρεωτική σε μόλις 9. Η παραπάνω γενική διαπίστωση δεν διαφοροποιείται σε καμία από τις 5 κατευθύνσεις σπουδών ενδιαφέροντος των επιχειρήσεων, όπως αποτυπώνεται στην έρευνα του ΣΕΒ προς τα μέλη του[1] (Δ2). Σε δύο μάλιστα από αυτές, στα «Οικονομικά/Διοίκηση Επιχειρήσεων» και στην «Πληροφορική», δεν υπάρχει κάποια Σχολή ή Τμήμα στην οποία η πρακτική άσκηση να εντάσσεται στα υποχρεωτικά μαθήματα.  Μια από τις βασικές εξηγήσεις για την κυριαρχία του προαιρετικού χαρακτήρα της πρακτικής άσκησης πρέπει να αναζητηθεί στις αλλαγές που επέφερε στο χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης το θεσμικό πλαίσιο των τελευταίων ετών και, ειδικότερα, στην ενσωμάτωση των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (ΤΕΙ) σε διάφορα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα. Η ενσωμάτωση ΤΕΙ σε Πανεπιστήμια ενίσχυσε τον προαιρετικό χαρακτήρα της πρακτικής άσκησης και συνέβαλε στο περιορισμό, την υποβάθμιση, ακόμα και την κατάργησή της.

Η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση είχε ως αποτέλεσμα η πρακτική άσκηση στα πρώην ΤΕΙ, που έως τότε ήταν υποχρεωτική, να αντικατασταθεί από την πρακτική άσκηση των πανεπιστημίων η οποία, όπως τεκμηριώθηκε παραπάνω, έχει ως επί το πλείστον προαιρετικό χαρακτήρα. Αυτό οδήγησε αναπόφευκτα σε δραστική μείωση του συνολικού αριθμού των ασκούμενων. Η εξέλιξη αυτή είναι ιδιαίτερα αισθητή σε ορισμένες τεχνικές ειδικότητες που περιλαμβάνονται στα πρώην ΤΕΙ και οι οποίες θεωρούνται σημαντικές για τις επιχειρήσεις.

Στα μισά περίπου από τα 113 Τμήματα,  η πρακτική άσκηση διαρκεί από 1 έως 2 μήνες και μόλις σε 22 από αυτά ξεπερνάει τους τρεις μήνες. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι και σε αυτήν την κατανομή, και πιο συγκεκριμένα στην περίπτωση της διάρκειας πρακτικής άσκησης μεγαλύτερης των 3 μηνών, καταλυτική είναι η επίδραση του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, στο οποίο προβλέπεται τετράμηνη διάρκεια της πρακτικής άσκησης για το σύνολο των 13 Τμημάτων του. Σε ό,τι αφορά τη διάρκεια ανά κατεύθυνση σπουδών, με εξαίρεση τις «Φυσικές Επιστήμες», όπου και πάλι η διαφοροποίηση οφείλεται στην επίδραση του Γεωπονικού Πανεπιστημίου[1], στις υπόλοιπες 4 κυριαρχεί η διάρκεια πρακτικής άσκησης από 1-2 μήνες. Ακολουθεί η τρίμηνη διάρκειά της, ενώ σε ελάχιστες Σχολές και Τμήματα η πρακτική άσκηση διαρκεί περισσότερο από 3 μήνες.

Όπως και στη διάσταση της υποχρεωτικότητας, η κατά κοινή ομολογία μικρή διάρκεια της πρακτικής άσκησης οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στην ενσωμάτωση των ΤΕΙ στα Πανεπιστήμια, η οποία οδήγησε σε αντικατάσταση της υποχρεωτικά εξάμηνης διάρκειας της πρακτικής με πρακτική άσκηση πολύ μικρότερης διάρκειας.

β) Η πρακτική άσκηση υλοποιείται, κατά κανόνα, το καλοκαίρι

Στις 30 από τις 52 περιπτώσεις του δείγματος, προβλέπεται υλοποίηση της πρακτικής άσκησης μόνο κατά τους θερινούς μήνες· σε 11 περιπτώσεις το χρονικό διάστημα υλοποίησής της περιλαμβάνει και τους θερινούς μήνες, ενώ σε 3 Σχολές και Τμήματα η πρακτική άσκηση υλοποιείται σε χρονικό διάστημα εξαιρουμένων των θερινών μηνών.

Μόνο 9 Σχολές και Τμήματα παρέχουν στους φοιτητές και στις επιχειρήσεις τη μέγιστη δυνατή ευελιξία, δηλαδή, τη δυνατότητα υλοποίησης της πρακτικής άσκησης σε οποιοδήποτε από τα 4 τρίμηνα του έτους.

Όμως, η ευελιξία είναι σημαντική διάσταση καθώς σε αρκετούς κλάδους της οικονομίας η παραγωγική δραστηριότητα υπόκειται σε εποχικότητα με αποτέλεσμα να στερούνται, τόσο οι φοιτητές, όσο και οι επιχειρήσεις, τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν καλύτερα τα οφέλη της πρακτικής άσκησης, όπως θα συνέβαινε σε περιπτώσεις υποδοχής ασκούμενων σε περιόδους πλήρους παραγωγικής δραστηριότητας.

γ) Ισχυρή εξάρτηση της χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ

Στο μεγαλύτερο αριθμό των πανεπιστημιακών Σχολών και Τμημάτων, τα προγράμματα ΕΣΠΑ αποτελούν κατ’ ουσίαν την αποκλειστική πηγή χρηματοδότησης της πρακτικής άσκησης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη δυνατότητα διασφάλισης ενός σταθερού χρηματοδοτικού πλαισίου και την προσφορά επαρκών σε αριθμό και διάρκεια θέσεων.

Σε μικρό αριθμό ΑΕΙ, παράλληλα με τη χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, προβλέπονται και αυτοχρηματοδοτούμενα προγράμματα (χρηματοδότηση από τους Φορείς Υποδοχής).  Ενδεικτικά αναφέρονται το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΟΠΑ), το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Προηγούμενη εμπειρία των επιχειρήσεων από την υποδοχή φοιτητών για πρακτική άσκηση

Το 86% των επιχειρήσεων στην έρευνα του ΣΕΒ προσφέρουν ή είχαν προσφέρει στο παρελθόν θέσεις πρακτικής άσκησης. Για τις υπόλοιπες, ως μεγαλύτεροι αποτρεπτικοί παράγοντες αναφέρονται η έλλειψη ενημέρωσης, η γραφειοκρατία αλλά και η απουσία ενδιαφέροντος ή το ασαφές διοικητικό πλαίσιο.

Όσον αφορά τη συνεργασία με τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, οι επιχειρήσεις συνεργάζονται με τα περισσότερα Πανεπιστήμια της χώρας. Συχνότερες συνεργασίες σημειώνονται με το ΟΠΑ, το Πανεπιστήμιο Πειραιώς, το ΕΜΠ, το ΕΚΠΑ.

Δεύτερη συχνότερη συνεργασία ωστόσο σημειώνεται με τα πρώην ΤΕΙ (13%), υποδηλώνοντας την προτίμησή τους στην προσφορά θέσεων πρακτικής άσκησης, με σταθερό, εδώ και χρόνια, θεσμικό και διοικητικό πλαίσιο, υποχρεωτικό χαρακτήρα και εξάμηνη διάρκεια.

Οι απόψεις των επιχειρήσεων

Το 75% των επιχειρήσεων ενδιαφέρεται να συμμετέχει στη χρηματοδότηση μιας αναβαθμισμένης πρακτικής άσκησης. Για τις επιχειρήσεις που δεν εξέφρασαν ενδιαφέρον, οι κυριότεροι λόγοι σχετίζονται με την τρέχουσα στρατηγική της επιχείρησης, με την προσφορά θέσεων στο πλαίσιο άλλου προγράμματος ή/και μέσα από την πρακτική άσκηση των ΑΕΙ, με το χαμηλό προσδοκώμενο όφελος σε σχέση με το κόστος και, τέλος, με προηγούμενη σχετική αρνητική εμπειρία. Να σημειωθεί ότι πολύ λίγες επιχειρήσεις επικαλέστηκαν την εφαρμογή δικού τους προγράμματος πρακτικής άσκησης.

Παράλληλα, είναι σαφέστατη η προτίμηση των επιχειρήσεων για πρακτική άσκηση μεγάλης διάρκειας κάτι που αναδεικνύει την αναντιστοιχία με τα παρεχόμενα προγράμματα των Πανεπιστημίων (που δεν ξεπερνούν τους 3 μήνες τις περισσότερες φορές), Πιο συγκεκριμένα, το 72% θεωρεί ότι η πρακτική άσκηση πρέπει να έχει διάρκεια έξι μήνες· ορισμένες δε επιχειρήσεις προτείνουν ακόμη μεγαλύτερη διάρκεια, από 6-12 μήνες ή και μεγαλύτερη των 12 μηνών. Πολύ λιγότερες είναι οι επιχειρήσεις που προτιμούν πρακτική άσκηση διάρκειας 3 ή 4 μηνών.

Ως προς το χρονισμό της πρακτικής άσκησης, το 75% των επιχειρήσεων θεωρεί προτιμότερη την πρακτική άσκηση κατά το τελευταίο έτος (εξάμηνο) των σπουδών και πριν από τη λήψη του πτυχίου. Επίσης, ορισμένες επιχειρήσεις θα ήθελαν να είχαν τη δυνατότητα να υποδέχονται ασκούμενους μετά τη λήψη του πτυχίου τους.

Ως προς τις κατευθύνσεις σπουδών με μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τις επιχειρήσεις, το 75% προτιμά Σχολές/Τμήματα Οικονομικών και Διοίκησης Επιχειρήσεων. Αρκετά υψηλά είναι, επίσης, τα ποσοστά που συγκέντρωσαν η Πληροφορική (64%) και οι Επιστήμες Μηχανικής (63%).

Σε όρους τμημάτων/λειτουργιών των επιχειρήσεων το ενδιαφέρον για ασκούμενους επικεντρώνεται στις Οικονομικές Υπηρεσίες (57%), Πωλήσεις και Marketing (47%) και Έρευνα και Ανάπτυξη (41%). Σημειώνεται η σχετικά μεγάλη προτίμηση των επιχειρήσεων για υποδοχή φοιτητών στα τμήματα Πληροφορικής (περιλαμβάνεται στην επιλογή «Άλλο τμήμα/λειτουργία»).

Ακολούθως, ζητήθηκε από τις επιχειρήσεις να αξιολογήσουν τη δυσκολία που ενδεχομένως θα αντιμετωπίσουν κατά την εφαρμογή συγκεκριμένων αρχών ενός προτεινόμενου, κατά την έρευνα, πλαισίου ποιότητας.

 Οι προτάσεις του ΣΕΒ

Ο ΣΕΒ προτείνει βασικές αρχές του απαραίτητου πλαισίου ποιότητας για την πρακτική άσκηση, Συγκεκριμένα:

• Τοποθέτηση κάθε ασκούμενου σε θέση πρακτικής άσκησης σχετική με το αντικείμενο σπουδών του.
• Πλήρης ενημέρωση επί των διατιθέμενων θέσεων πρακτικής άσκησης και του τρόπου επιλογής των υποψηφίων (π.χ. περιγραφή θέσης, όροι και συνθήκες πρακτικής άσκησης, προβλεπόμενη αμοιβή, τυχόν πρόσθετες απαιτήσεις για την κάλυψη της θέσης, συνοπτική περιγραφή διαδικασίας επιλογής, τακτική επιχείρησης επί της δυνατότητας μετέπειτα πρόσληψης).
• Προσφορά σε κάθε ασκούμενο προγράμματος εισαγωγής του στην επιχείρηση (π.χ. παρουσίαση της δομής και της λειτουργίας της επιχείρησης, περιήγηση στους χώρους, ενημέρωση για τους ισχύοντες κανόνες ασφάλειας και υγείας, δικαιώματα και υποχρεώσεις).
• Παροχή  υποστήριξης / καθοδήγησης σε κάθε ασκούμενο, μέσω ορισμού επόπτη του ασκούμενου (ο επόπτης εισάγει τον ασκούμενο στα καθήκοντα που αναλαμβάνει και είναι υπεύθυνος για την παρακολούθηση και την καθοδήγησή του).
• Οργάνωση τακτικών συναντήσεων και αξιολόγηση κάθε ασκούμενου κατά τη διάρκεια της πρακτικής άσκησης (π.χ. σε ειδική 15μερη ή 20ημερη συνάντηση, συζήτηση επόπτη – ασκούμενου σχετικά με την επίδοσή του, τα τυχόν προβλήματα που αντιμετωπίζει και τους τρόπους βελτίωσης ενδεχόμενων αδυναμιών του)
• Τελική αξιολόγηση κάθε ασκούμενου (στο τέλος της πρακτικής άσκησης, ο επόπτης αξιολογεί τον ασκούμενο, διατυπώνοντας παράλληλα τυχόν προτάσεις για στοιχεία/δεξιότητες του ασκούμενου που χρήζουν περαιτέρω βελτίωσης/ενίσχυσης).
• Βεβαίωση πρακτικής άσκησης/συστατική επιστολή σε κάθε ασκούμενο (μετά το πέρας της πρακτικής άσκησης, η επιχείρηση δίνει στον ασκούμενο βεβαίωση, με τη διάρκεια, το αντικείμενο, την επίδοση και τα θετικά στοιχεία του χαρακτήρα του ασκούμενου από την πρακτική άσκησή του στην επιχείρηση).
• Συμμετοχή σε διαδικασία αξιολόγησης της πρακτικής άσκησης (μετά το πέρας της πρακτικής άσκησης, η επιχείρηση και κάθε ασκούμενος αξιολογούν τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα, συμπληρώνοντας σχετικό έντυπο).

Από τις απαντήσεις διαφαίνεται ότι οι επιχειρήσεις έχουν, εν γένει, τη δυνατότητα να εφαρμόσουν χωρίς δυσκολία το προτεινόμενο στην έρευνα πλαίσιο ποιότητας (το 87% των επιχειρήσεων θεωρεί ότι δεν θα αντιμετωπίσει δυσκολίες στην εφαρμογή του). Αυτές που δήλωσαν ότι ενδέχεται να αντιμετωπίσουν πρόβλημα, εστιάζουν σε θέματα που αφορούν, κυρίως, την οργάνωση τακτικών συναντήσεων/αξιολόγηση κάθε ασκούμενου, την παροχή υποστήριξης/καθοδήγησης μέσω ορισμού επόπτη του ασκούμενου και, τέλος, τη συμμετοχή σε διαδικασία αξιολόγησης της πρακτικής άσκησης. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι δύο στις τρεις αρχές στις οποίες οι επιχειρήσεις επισημαίνουν ότι πιθανόν να  συναντήσουν δυσκολίες, αφορούν σε διαδικασίες αξιολόγησης, γεγονός που πιθανόν υποδηλώνει την επιφυλακτικότητα ορισμένων επιχειρήσεων απέναντι στους επιδιωκόμενους στόχους της πρακτικής άσκησης.