H στάση των εργαζομένων προς την αλλαγή δεν είναι άσπρο ή μαύρο

Οι επιχειρήσεις ειδικά και τώρα στην Covid-19 εποχή πρέπει να αλλάζουν και όχι μόνο να προσαρμόζονται στις συνεχείς και πολύπλοκες μεταβολές αλλά και να προκαλούν αλλαγές για βελτίωση και καινοτομία.

Η υλοποίηση των αλλαγών όμως είναι δύσκολη και σχετικές έρευνες δείχνουν υψηλά ποσοστά αποτυχίας. Περίπου το 70% των προσπαθειών αλλαγής αποτυγχάνουν (Burnes, 2017; McKinsey, 2016). Σε αυτό το ποσοστό αποφασιστικά συμβάλουν οι αντιδράσεις των εργαζομένων (Oreg, Vakola & Armenakis, 2011). Εδώ και δύο δεκαετίες ξέρουμε πως, αν οι αντιδράσεις των εργαζομένων είναι θετικές, αυτό συμβάλει καθοριστικά στην επιτυχία της αλλαγής.

Η έρευνα μας φώτισε το θέμα των αντιδράσεων από μια διαφορετική πλευρά. Μέχρι τώρα οι αντιδράσεις στην αλλαγή, θεωρούνται ή θετικές, για παράδειγμα υποστήριξη της αλλαγής ή αρνητικές, για παράδειγμα, αντίσταση στην αλλαγή. Η δική μας έρευνα κατέληξε πως οι στάσεις προς την αλλαγή δεν είναι άσπρο ή μαύρο αλλά μπορεί να είναι αμφίθυμες, να περιλαμβάνουν δηλαδή ταυτόχρονα θετικές και αρνητικές αξιολογήσεις της προτεινόμενης αλλαγής και αυτό επηρεάζει θετικά τον τρόπο που προσαρμόζονται οι εργαζόμενοι σε αυτή ως ένα βαθμό.

Η διαπίστωση αυτή είναι χρήσιμη γιατί πολύ πίστευαν πως οι εργαζόμενοι με ανάμεικτα συναισθήματα στην αλλαγή, θα αντιστέκονται σε αυτή. Τα δικά μας αποτελέσματά έδειξαν ότι η σχέση μεταξύ της αμφιθυμίας ως προς την αλλαγή και της προσαρμοστικής απόδοσης είναι θετική αλλά όχι ισχυρή.

Πέρα από αυτό όμως επίσης σημαντικό είναι να δούμε ποιες συνθήκες επηρεάζουν αυτή τη σχέση. Τα αποτελέσματα μας έδειξαν την εργασιακή δέσμευση και τη μείωση των απαιτήσεων. Όταν οι εργαζόμενοι δεσμεύονται στην εργασία τους, τότε προσαρμόζονται στις αλλαγές ακόμα και αν έχουν ανάμεικτα συναισθήματα ως προς τις αλλαγές αυτές.

Επίσης, αν και το να μειώνει κάποιος τις απαιτήσεις που έχει η δουλειά του έχει αρνητική χροιά γιατί μπορεί να συνδέεται με αποφυγή κάποιων υποχρεώσεων, στην περίπτωση της αλλαγής διευκολύνει γιατί δίνει χρόνο και την ενέργεια στους εργαζόμενους να προσαρμοσθούν.

Συμπερασματικά, θα λέγαμε πως, αν αποτύχουμε να κατανοήσουμε με ακρίβεια τις αντιδράσεις των εργαζομένων στις αλλαγές, αυτό θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στον τρόπο υλοποίησής τους.

H έρευνα εδώ 

* Μαρία Βακόλα (PhD), Αν. Καθηγήτρια, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

* Πάρης Πέτρου (PhD), Επ. Καθηγητής, Rotterdam University

* Κλεάνθης Κατσαρός (PhD), Στέλεχος Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων και Επισκ. Καθηγητής