Κομισιόν: Νέο νομικό πλαίσιο για τις NGT στα τρόφιμα

Οι τεχνικές τροποποίησης του γονιδιώματος ενός οργανισμού (NGT), μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη ενός πιο βιώσιμου συστήματος τροφίμων στο πλαίσιο των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», σύμφωνα με μελέτη που δημοσίευσε την Πέμπτη  η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μετά από αίτημα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου

Παράλληλα, στη μελέτη διαπιστώνεται ότι η ισχύουσα νομοθεσία για τους Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς, η οποία εγκρίθηκε το 2001, δεν είναι κατάλληλη για τον επιδιωκόμενο σκοπό όσον αφορά τις εν λόγω καινοτόμες τεχνολογίες. Η Επιτροπή θα δρομολογήσει τώρα ευρεία και ανοικτή διαδικασία διαβούλευσης προκειμένου να συζητηθεί ο σχεδιασμός νέου νομικού πλαισίου για αυτές τις τεχνικές βιοτεχνολογίας.

Η κ. Στέλλα Κυριακίδου, επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, δήλωσε τα εξής: «Η μελέτη που δημοσιεύουμε σήμερα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι νέες γονιδιωματικές τεχνικές μπορούν να προαγάγουν τη βιωσιμότητα της γεωργικής παραγωγής, σύμφωνα με τους στόχους της στρατηγικής “Από το αγρόκτημα στο πιάτο”. Έχοντας ως κατευθυντήρια αρχή την ασφάλεια για το περιβάλλον και τους καταναλωτές, ήρθε πλέον η στιγμή να διεξαγάγουμε ανοικτό διάλογο με τους πολίτες, τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να αποφασίσουμε από κοινού τη μελλοντική πορεία όσον αφορά τη χρήση αυτών των βιοτεχνολογιών στην ΕΕ.»

Ανάπτυξη των NGT με γρήγορους ρυθμούς σε πολλά μέρη του κόσμου

Οι NGT, δηλαδή όλες οι τεχνικές τροποποίησης του γονιδιώματος ενός οργανισμού που αναπτύχθηκαν μετά το 2001 (όταν εγκρίθηκε η νομοθεσία της ΕΕ για τους ΓΤΟ), εξελίσσονται με γρήγορους ρυθμούς κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες σε πολλά μέρη του κόσμου, με κάποιες εφαρμογές να διατίθενται ήδη στην αγορά ορισμένων εμπορικών εταίρων της ΕΕ.

Τα κυριότερα συμπεράσματα της μελέτης είναι τα εξής:

Τα προϊόντα των NGT μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη βιώσιμων συστημάτων τροφίμων με φυτά πιο ανθεκτικά στις ασθένειες, τις περιβαλλοντικές συνθήκες και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Επιπλέον, τα προϊόντα μπορούν να διαθέτουν υψηλότερη διατροφική αξία, όπως πιο υγιεινά επίπεδα λιπαρών οξέων, καθώς και μειωμένες απαιτήσεις όσον αφορά τις γεωργικές εισροές όπως τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα·

Με τη συμβολή τους στους στόχους της ΕΕ για καινοτομία και βιωσιμότητα των συστημάτων τροφίμων, καθώς και σε μια πιο ανταγωνιστική οικονομία, οι NGT μπορούν να αποφέρουν οφέλη σε πολλούς τομείς των κοινωνιών μας·

Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο της μελέτης εξετάστηκαν επίσης οι ανησυχίες σχετικά με τα προϊόντα των NGT καθώς επίσης και οι τρέχουσες και μελλοντικές εφαρμογές τους. Οι ανησυχίες αφορούσαν, μεταξύ άλλων, τις πιθανές επιπτώσεις στην ασφάλεια και το περιβάλλον, όπως για παράδειγμα στη βιοποικιλότητα, τη συνύπαρξη με τη βιολογική και την απαλλαγμένη από ΓΤΟ γεωργία, καθώς και την επισήμανση·

Οι NGT περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα τεχνικών, μέσω των οποίων μπορούν να επιτευχθούν διαφορετικά αποτελέσματα, με ορισμένα φυτικά προϊόντα που προκύπτουν από NGT να είναι εξίσου ασφαλή με τα φυτά που βελτιώνονται με συμβατικές μεθόδους, όσον αφορά την υγεία των ανθρώπων και των ζώων και το περιβάλλον·

Στη μελέτη διαπιστώνεται ότι υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η ισχύουσα νομοθεσία του 2001 για τους ΓΤΟ δεν είναι κατάλληλη για τον επιδιωκόμενο σκοπό όσον αφορά ορισμένες NGT και τα προϊόντα τους, και θα πρέπει να προσαρμοστεί στην επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο.

Επόμενα βήματα

Η μελέτη θα αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης με τους υπουργούς της ΕΕ στο Συμβούλιο Γεωργίας και Αλιείας, τον Μάιο. Η Επιτροπή θα συζητήσει επίσης τα εν λόγω πορίσματα με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Κατά τους προσεχείς μήνες θα διενεργηθεί εκτίμηση επιπτώσεων, συμπεριλαμβανομένης μιας δημόσιας διαβούλευσης, με στόχο να διερευνηθούν επιλογές πολιτικής σχετικά με την κανονιστική ρύθμιση των φυτών που προκύπτουν από ορισμένες NGT.

Ιστορικό

Η μελέτη εκπονήθηκε κατόπιν αιτήματος του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο στις 8 Νοεμβρίου 2019 ζήτησε από την Επιτροπή να διεξαγάγει «μελέτη υπό το πρίσμα της απόφασης του Δικαστηρίου στην υπόθεση C-528/16 σχετικά με το καθεστώς των νέων γονιδιωματικών τεχνικών βάσει του δικαίου της Ένωσης».

Η μελέτη διενεργήθηκε από την Επιτροπή και βασίστηκε στις γνώμες εμπειρογνωμόνων και τις εισηγήσεις αρμόδιων αρχών των κρατών μελών και ενδιαφερόμενων φορέων σε επίπεδο ΕΕ μέσω στοχευμένων διαβουλεύσεων.