Θερμός Μάης με τέσσερα στοιχήματα

Τη μεγάλη ισορροπία του Μαΐου, αυτή μεταξύ της οικονομίας και της πανδημίας, φιλοδοξεί ότι θα κρατήσει το Μαξίμου, έχοντας προσώρας την προσοχή στραμμένη σε δύο κατευθύνσεις: αφενός στην επίτευξη του στόχου «ασφαλές Πάσχα», με εντονότερη την ανησυχία για τις εικόνες που ήρθαν από την επικράτεια το βράδυ του Επιταφίου, της Ανάστασης και την Κυριακή του Πάσχα, και αφετέρου στον προκαθορισμένο οδικό χάρτη των επόμενων δύο εβδομάδων που θα κρίνει τον δεύτερο στόχο για «πιο ελεύθερο καλοκαίρι».

Στρατηγική κατεύθυνση είναι ο επόμενος μήνας να σηματοδοτήσει συνολικά την οριστική έξοδο της κοινωνίας και της οικονομίας από κάθε μικρό ή μεγαλύτερο lockdown και να αναδείξει τις προοπτικές ανάκαμψης της χώρας, με συμμάχους την εμβολιαστική επιχείρηση «Ελευθερία», τα self tests, την καλοκαιρία – όπως περιγράφει τακτικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Στα ενδότερα της κυβέρνησης, ωστόσο, παραμένουν επιμέρους στοιχήματα και ανησυχίες για τυχόν παγίδες, που μπαίνουν στο – επιχειρησιακό και επικοινωνιακό – μικροσκόπιο του πρωθυπουργικού γραφείου.

Απεταξάμην ένα νέο κλείσιμο

«Ο,τι ανοίγει στη χώρα να μη χρειαστεί να ξανακλείσει…» είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στους υπουργούς στις αρχές της εβδομάδας για να τονίσει την ανάγκη προσεκτικών βημάτων εξόδου. Δεν ήταν η πρώτη φορά που χρησιμοποίησε τη συγκεκριμένη φράση, ούτε την αναφέρει μόνο ενώπιον των στελεχών του. Αντίθετα, ο στόχος «ό,τι ανοίγει να μην ξανακλείνει» έχει διατυπωθεί πολλές φορές (ενδεικτικά ενώπιον εκπροσώπων του εμπορίου), με τη σκέψη πρωτίστως στο λιανεμπόριο, που αυτή τη φορά «οδήγησε» την επιχείρηση «ανοίγουμε».

Εξαρχής το Μαξίμου προέταξε την ανάγκη για «νέα συμφωνία εμπιστοσύνης ανάμεσα σε πολιτεία, επαγγελματικούς φορείς και πολίτες», βάζοντας τον απευκταίο αστερίσκο για τυχόν πισωγυρίσματα εξαιτίας δυσάρεστων «εκπλήξεων» της πανδημίας. «Οχι, δεν μπορούν να υπάρξουν εγγυήσεις ότι δεν θα ξανακλείσει το λιανεμπόριο…» έλεγαν (και δημοσίως) μέσα στον μήνα αρμόδια στελέχη. Η ανησυχία αυτή παραμένει στο κυβερνητικό επιτελείο, που ενώ καταγράφει ως πολύτιμη οικονομική ανάσα κάθε άνοιγμα, δέχεται σταθερά τις προειδοποιήσεις των λοιμωξιολόγων για συνθήκες που εξακολουθούν να απειλούν ανοιχτές δραστηριότητες, όπως το λιανεμπόριο και προφανώς κάθε επόμενο βήμα.

Με το βλέμμα στους τουριστικούς δείκτες

Στο πεδίο του τουρισμού ξεδιπλώνονται δύο σενάρια, ένα «χαμηλό» και ένα ελαφρώς πιο αισιόδοξο, πλην ρεαλιστικό, σύμφωνα με κυβερνητικούς παράγοντες. Η φιλοδοξία είναι αφενός να ανοίξουν οι πύλες νωρίτερα φέτος στον προκαθορισμένο στόχο της 15ης Μαΐου, αφετέρου η σεζόν να επεκταθεί μέχρι και το φθινόπωρο. Και με βάση τις συζητήσεις στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο εκτιμάται «στο χειρότερο σενάριο να πετύχουμε έσοδα στο 40% εκείνων του 2019, από 25% το 2020». Ο πιο φιλόδοξος στόχος είναι η επίτευξη του 50% των εσόδων του 2019, ενός έτους που είχε κλείσει με 33 εκατομμύρια επισκέπτες και έσοδα 18,2 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση έχει προαναγγείλει πρόγραμμα στήριξης μέσω του ΕΣΠΑ, ενώ για την ομαλή πορεία της σεζόν χωρίς επιδημιολογικά απρόοπτα θεωρούνται κομβικές συγκεκριμένες παράμετροι, όπως ο κατά προτεραιότητα εμβολιασμός των εργαζομένων στον κλάδο και του πληθυσμού των νησιών, οι σταθεροί κανόνες εισόδου ανεξαρτήτως της χώρας προέλευσης, η ενισχυμένη λειτουργία των συνοριακών σταθμών, τα πιο οργανωμένα, έστω λιγότερα ξενοδοχεία καραντίνας κ.ά.

Κατά την πρόσφατη εκτίμηση της Oxford Economics, η κρίσιμη για τον ευρωπαϊκό Νότο μάχη διάσωσης της σεζόν «το πιο πιθανό είναι ότι θα κερδηθεί», όσο και αν είναι αδύνατον να προσεγγιστούν τα προ Covid επίπεδα. Αυτό που θέλει η κυβέρνηση είναι να καταγράφει άνοδο στους τουριστικούς δείκτες εβδομάδα με την εβδομάδα και χωρίς στασιμότητα, πόσω μάλλον οπισθοχώρηση στις κρατήσεις ξενοδοχείων και tour operators. Εξού και αγωνιά να καλλιεργήσει μια «πράσινη» εικόνα της Ελλάδας προς τις ξένες αγορές. Προς το παρόν οι παράγοντες του κλάδου είναι επιφυλακτικοί, ενώ τον «υψηλό δείκτη αβεβαιότητας» παραδέχονται και στο κυβερνητικό επιτελείο. Ενα από τα βασικά κλειδιά για τη νέα σεζόν είναι άλλωστε η πορεία των εμβολιασμών και της πανδημίας στις χώρες – δεξαμενές του ελληνικού τουρισμού και όχι μόνο στην Ελλάδα.

Κλίμα ασφαλείας για όλους

Με αυστηρά αλλά όχι σύνθετα πρωτόκολλα για τη λειτουργία των επιχειρήσεων θέλει η κυβέρνηση να χτιστεί ένα κλίμα ασφάλειας για τους πελάτες και τους εργαζομένους στην εστίαση, η οποία επανεκκινεί την ερχόμενη Δευτέρα έπειτα από έξι μήνες με κατεβασμένα ρολά. Οσο και αν το Μαξίμου και οι ειδικοί έχουν συμφωνήσει στην ανάγκη «εκτόνωσης» των πολιτών σε εξωτερικούς χώρους, παραμένει η ανησυχία μήπως πυροδοτηθεί επιδημιολογική εξάπλωση, «ταράζοντας» εκ νέου τους υγειονομικούς δείκτες κυρίως με ενδοοικογενειακές μολύνσεις.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο πρώτος βαθύς απολογισμός από την επαναλειτουργία των εστιατορίων και καφέ, αποκλειστικά με τραπεζάκια έξω και χωρίς όρθιους πελάτες, θα γίνει περί τα μέσα Μαΐου, αφότου δηλαδή συμπληρωθεί ένα δεκαήμερο κινητικότητας. Οι ειδικοί μιλούν για υψηλό βαθμό δυσκολίας, ενώ μπροστά στη νέα εβδομάδα η κυβέρνηση αναζητεί την ισορροπία στα μηνύματά της, προκειμένου να μη σημάνει προς τους πολίτες την υπερχαλάρωση. Μένει να φανούν ο τρόπος και η συχνότητα των ελέγχων για περιπτώσεις καταστρατήγησης των μέτρων σε έναν κλάδο για τον οποίο είναι απαραίτητη η μεγάλη αραίωση των επισκεπτών – το έχουν αναδείξει έρευνες ξένων πανεπιστημίων -, δεδομένου ότι σε αυτά τα… τραπεζάκια οι μάσκες βγαίνουν για ώρες.

Επιστροφή στην ατζέντα προ πανδημίας

Η κυβερνητική προσπάθεια μετάβασης προς ένα καλοκαίρι με ελευθερίες έχει αποτυπωθεί από τον Πρωθυπουργό ως «δύσκολη άσκηση» ταυτόχρονης άρσης περιορισμών και αντοχής του Συστήματος Υγείας. Είναι η ίδια μετάβαση που φέρνει και πολιτικά το Μαξίμου μπροστά στο στοίχημα για συνολικό «rebound», με επιστροφή στην ατζέντα διακυβέρνησης της προ πανδημίας εποχής, που στοχεύει (και) στην αναπλήρωση της φθοράς. Στο πρωθυπουργικό επιτελείο επικρατεί η εκτίμηση για αναστροφή του κλίματος πίεσης στην κοινωνία καθώς και η πεποίθηση ότι η πλειονότητα των πολιτών θέλει από την κυβέρνηση της ΝΔ «μεγάλες αλλαγές». Η οδηγία του Πρωθυπουργού στα στελέχη του να προβάλλουν και να στηρίζουν έντονα τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες (από το πλάνο μόνιμων φοροελαφρύνσεων έως τις πιο «δύσκολες» μεταρρυθμίσεις) μαρτυρά ότι στο Μαξίμου δεν θέλουν να ανοίξουν νέα ρήγματα δυσπιστίας ή αντίδρασης με κοινωνικές και επαγγελματικές ομάδες. Είναι ενδεικτική η ρητορική τής κάθε πλευράς στο πολιτικό πεδίο για το εργασιακό νομοσχέδιο προτού βγει στη δημόσια διαβούλευση. «Δεν καταργείται το οκτάωρο, θα στηρίξουμε το εισόδημα των εργαζομένων, θα αυξήσουμε τον έλεγχο των εργοδοτών…» επιμένουν τα κυβερνητικά στελέχη, όσο η αξιωματική αντιπολίτευση μιλά για «μάχη των μαχών με την κυβέρνηση Μητσοτάκη».