Το σχέδιο για ένα ευρωπαϊκό σύστημα πληρωμών

Οι μεγαλύτερες τράπεζες της Ευρώπης ετοιμάζουν κοινό σχέδιο για να αμφισβητήσουν την κυριαρχία των αμερικανικών γιγάντων πληρωμών.

Περισσότερες από 30 ευρωπαϊκές τράπεζες και εταιρείες επεξεργασίας πιστωτικών καρτών σχεδιάζουν να ανταγωνιστούν τις αμερικανικές Paypal, Mastercard, Visa και Apple και να αμφισβητήσουν το ολιγοπώλιο των ΗΠΑ στην αγορά πληρωμών.

Η κοινοπραξία με έδρα τις Βρυξέλλες, που έχει προσλάβει 40 εμπειρογνώμονες πληρωμών, πρέπει να παρουσιάσει το σχέδιό της για ένα πανευρωπαϊκό σύστημα πληρωμών μέχρι τον Σεπτέμβριο. Η υπηρεσία αυτή θα μπορεί να χρησιμοποιείται για online πληρωμές καθώς επίσης για πληρωμές σε φυσικά καταστήματα, την εκκαθάριση συναλλαγών μεταξύ καταναλωτών και την ανάληψη μετρητών από ATM τραπεζών. «Η ιδέα είναι η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού πρωταθλητή πληρωμών ικανού να ανταγωνιστεί τις Paypal, Mastercard, Visa, Google, Apple», δήλωσε ο Γιόακιμ Σμάλτς, επικεφαλής της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας.

Οι τράπεζες που στηρίζουν την πρωτοβουλία περιλαμβάνουν τις Deutsche Bank, BNP Paribas, ING, UniCredit και Santander που σήμερα επεξεργάζονται άνω του 50% όλων των πληρωμών στην Ευρώπη. Το σχέδιο έχει την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καθώς επίσης των ρυθμιστικών αρχών της Ευρωζώνης. Η ΕΡΙ έχει εξασφαλίσει κεφάλαια άνω των 30 εκατ. ευρώ από τους υποστηρικτές της, όπως ανέφερε ο Σμάλτς, ο οποίος είναι παράλληλα μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Γερμανικής Ενωσης Τραπεζών, της μεγαλύτερης τραπεζικής ένωσης στη Γερμανία και υπέρμαχου της πρωτοβουλίας, που βρίσκεται σε αναζήτηση ονόματος.

«Κανείς (στην Ευρώπη) δεν μπορεί μόνος του να ανταγωνιστεί τους αμερικανούς γίγαντες πιστωτικών καρτών. Αυτό θα γίνει δυνατό μόνο αν ενωθούμε», δήλωσε ο Σμάλτς. Οι πρώτες αιτήσεις για το σύστημα ηλεκτρονικών πληρωμών σε πραγματικό χρόνο μεταξύ καταναλωτών, θα μπορούν να αρχίσουν στις αρχές του 2022, ενώ ένα ευρύτερο σύστημα πληρωμών θα ακολουθήσει στο δεύτερο μισό της ίδιας χρονιάς, τόνισε ο Σμάλτς. Ο Μπούρκχαρντ Μπάλτς, μέλος της γερμανικής Μπούντεσμπανκ, δήλωσε ότι η κεντρική τράπεζα της Γερμανίας υποστηρίζει την ΕΡΙ καθώς θα μπορούσε να ενισχύσει τη στρατηγική αυτονομία της Ε.Ε. στην αγορά πληρωμών, να ενισχύσει τον ανταγωνισμό και να βελτιώσει τις επιλογές των καταναλωτών. Η ΕΚΤ έχει επίσης καλωσορίσει την πρωτοβουλία.

Οι πληρωμές καρτών στην Ευρώπη επεξεργάζονται από αμερικανικές εταιρείες. Τέσσερις στις πέντε συναλλαγές στην Ευρώπη διαχειρίζονται από τις Mastercard και Visa, σύμφωνα με το EuroCommerce, το λόμπι των ευρωπαϊκών εταιρειών λιανεμπορίου. Ο Σμάλτς προειδοποίησε ότι ένα τέτοιο κυρίαρχο μερίδιο αγοράς θα μπορούσε να πλήξει τους καταναλωτές και τους εμπόρους, αναφερόμενος σε σχετικά υψηλές προμήθειες και σε θέματα προστασίας δεδομένων. «Θέλουμε να προσφέρουμε μια εναλλακτική σ΄ αυτό το ολιγοπώλιο και να δώσουμε στους εμπόρους και τους καταναλωτές στην Ευρώπη μια πραγματική επιλογή,» δήλωσε.

Προηγούμενες πανευρωπαϊκές προσπάθειες για να αμφισβητηθεί η αμερικανική κυριαρχία στα συστήματα πληρωμών απέτυχαν οικτρά. Το «Monmet Project’ που υποστηρίχθηκε από 24 ευρωπαϊκές τράπεζες το 2011 απέτυχε επειδή στερήθηκε πολιτικής στήριξης και δεν κατάφερε να αναπτύξει ένα βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο. Τα εμπόδια που πρέπει να υπερπηδηθούν είναι υψηλά καθώς τα σχέδια πληρωμών είναι ελκυστικά στους εμπόρους όταν πολλοί καταναλωτές τα χρησιμοποιούν  -και αντιστρόφως. «Το να ξεπεράσεις το πρόβλημα με το αυγό και την κότα είναι βασικό εμπόδιο,» δήλωσε ο Μάρκους Μόζεν, σύμβουλος πληρωμών και πρώην CEO της γερμανικής εταιρείας πληρωμών Concardis.

Εκπρόσωπος της Deutsche Bank δήλωσε ότι ένα ευρωπαϊκό σύστημα πληρωμών είναι απαραίτητο για να παραμείνει η Ευρώπη ανεξάρτητη και ότι η μεγαλύτερη τράπεζα της Γερμανίας συμμετέχει στην πρωτοβουλία «για να στηρίξει την κοινή προσπάθεια των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων».

Αρκετές χώρες έχουν λύσεις πληρωμών που είναι επιτυχημένες σε συγκεκριμένες υποθέσεις. Για παράδειγμα, η γερμανική Girocard και η γαλλική Carte Bancaire προσφέρουν φθηνή πρόσβαση σε μετρητά και πληρωμές στο κατάστημα, ενώ η Ολλανδία έχει την “IDEAL”, ένα σύστημα πληρωμών για ηλεκτρονικό εμπόριο.  «Οι εθνικές λύσεις δεν μπορούν να κλιμακωθούν στα ευρωπαϊκά σύνορα,» δήλωσε ο Σμάλτς, για να προσθέσει ότι η ιδέα πίσω από την ΕΡΙ ήταν η εναρμόνιση των βέλτιστων εθνικών πρωτοβουλιών και μετά η εξάπλωσή τους σ΄ ολόκληρη την Ευρώπη.

Η ομάδα της ΕΡΙ άρχισε να εργάζεται πριν εννιά μήνες. Μετά το καλοκαίρι, οι υποστηρικτές της κοινοπραξίας θα αποφασίσουν κατά πόσον θα προχωρήσουν με την υλοποίηση της ιδέας, κάτι που θα χρειαστεί σημαντική πρόσθετη χρηματοδότηση. «Ως μέτρο επένδυσης, αρκετά δισ. ευρώ θα απαιτηθούν», δήλωσε ο Σμάλτς, για να προσθέσει: «Μπορούμε να κινητοποιήσουμε από κοινού τα αναγκαία κεφάλαια εάν εργαστούμε ομαδικά στην Ευρώπη».