Οι μητέρες τα μεγαλύτερα θύματα της πανδημίας

Οι μητέρες με μικρά παιδιά ήταν ανάμεσα στα μεγαλύτερα θύματα των οικονομικών lockdowns, γράφουν σε άρθρο τους σε blog του Διεθνούς Νομισματκού Ταμείου οι Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, επκεφαλής του Ταμείου και οι Στεφανία Φαμπρίτσιο, Ντιέγκο Γκόμες και Μαρίνα Ταβάρες, στελέχη του Ταμείου.

Πριν ένα χρόνο ο κόσμος άλλαξε. Ενώ ο αντίκτυπος της πανδημίας στους εργαζόμενους ποίκιλλε παγκοσμίως, η νέα πραγματικότητα άφησε πολλές μητέρες να αγωνίζονται. Με τα σχολεία και τους παιδικούς σταθμούς κλειστούς, πολλές αναγκάσθηκαν να αφήσουν τις δουλειές τους ή να μειώσουν τις ώρες εργασίας τους. Νέες εκτιμήσεις του ΔΝΤ επιβεβαιώνουν τον υπερμεγέθη αντίκτυπο στις εργαζόμενες μητέρες και στην οικονομία γενικότερα.

 Οι μητέρες με μικρά παιδιά έχουν δυσανάλογα επηρεαστεί από τα lockdown

Τρείς χώρες –οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ισπανία- απεικονίζουν τον διαφορετικό αντίκτυπο της πανδημίας στους εργαζόμενους. Αυτές οι τρείς χώρες ήταν ανάμεσα σ΄ αυτές που δέχθηκαν το μεγαλύτερο πλήγμα από τον κορονοϊό παγκοσμίως, ωστόσο οι ΗΠΑ είναι αυτές που κατέγραψαν τις περισσότερες απώλειες θέσεων εργασίας. Συγκριτικά, οι Βρετανοί εργαζόμενοι υπέστησαν τις μεγαλύτερες μειώσεις σε ώρες εργασίας, ενώ στην Ισπανία, οι εργαζόμενοι αντιμετώπισαν ένα μείγμα και των δύο.

Αυτές οι διαφορές έγιναν ειδικότερα αισθητές τους πρώτους μήνες της κρίσης και εν μέρει λόγω των διαφορών στις κυβερνητικές πολιτικές. Οι ΗΠΑ επέλεξαν στη στήριξη των ανέργων με υψηλότερα επιδόματα και σε μεγαλύτερη διάρκεια, ενώ στις άλλες δύο χώρες, οι κυβερνήσεις επέλεξαν τη χρήση προγραμμάτων διατήρησης των θέσεων εργασίας.

Οι μητέρες τα μεγαλύτερα θύματα

Οι εμπειρίες των εργαζομένων διαφέρουν όχι μόνο από χώρα σε χώρα αλλά και ανάμεσα στα φύλα. Ερευνα του ΔΝΤ αποκαλύπτει ότι στις ΗΠΑ οι γυναίκες επηρεάστηκαν περισσότερο από τους άνδρες, στο Ηνωμένο Βασίλειο το ακριβώς αντίθετο, ενώ στην Ισπανία γυναίκες και άνδρες μοιράστηκαν τον πόνο.

Παρά τις διαφορές, όλες οι χώρες μοιράστηκαν ένα κοινό: οι μητέρες με μικρά παιδιά επηρεάστηκαν δυσανάλογα από το  lockdown και τα περιοριστικά μέτρα. Το κλείσιμο των σχολείων και η έναρξη της εξ αποστάσεως μάθησης έφερε περισσότερες ευθύνες στους γονείς και ειδικότερα στις μητέρες. Μητέρες με μικρά παιδιά έχασαν περισσότερες θέσεις εργασίας ή και μείωση των ωρών εργασίας απ΄ ότι άλλες γυναίκες και άνδρες στις τρείς χώρες. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, μητέρα με τουλάχιστον ένα παιδί ηλικίας έως 12 ετών είχε λιγότερες πιθανότητες να είναι απασχολημένη σε σύγκριση με έναν άνδρα της ίδια οικογενειακής κατάστασης την περίοδο Απριλίου-Δεκεμβρίου 2020.

Μεγαλύτερη ανισότητα φύλου και εισοδήματος

Η έκθεση αναλύσει λεπτομερώς την αγορά εργασίας των ΗΠΑ και αποκαλύπτει ότι το βάρος στις μητέρες με μικρά παιδιά αντιστοιχεί στο 45% της αύξησης στο συνολικό φυλετικό χάσμα στην απασχόληση. Το βάρος αυτό προκάλεσε επίσης οικονομική απώλεια εκτιμώμενη στο 0,4% της παραγωγής στο διάστημα Απριλίου-Νοεμβρίου 2020.

Η πανδημία μπορεί να καταλήξει στο να εντείνει τις διαφορές όχι μόνο ανάμεσα στα φύλα αλλά και στο εισόδημα. Οι μητέρες με λιγότερο από ένα πτυχίο κολεγίου και έγχρωμες μητέρες έχασαν ή εγκατέλειψαν τις δουλειές τους σε μεγαλύτερους αριθμούς στα αρχικά στάδια της πανδημίας και επιστρέφουν στην αγορά με χαμηλότερους ρυθμούς σε σχέση με άλλες ομάδες εργαζομένων.

Υποστήριξη σε μητέρες

Δεδομένου του δυσανάλογου αντίκτυπου των lockdowns και των περιοριστικών μέτρων στις μητέρες, στοχευμένα μέτρα απαιτούνται για να διευκολύνουν την επιστροφή τους στην εργασία.

1. Οικονομική στήριξη: Κρίσιμης σημασίας είναι η υποστήριξη μητέρων που έχασαν τις δουλειές τους και αγωνίζονται να επιβιώσουν και να προσφέρουν στις οικογένειές τους. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω μέτρων όπως φορολογικές πιστώσεις για νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα και παιδιά, επέκταση των επιδομάτων ανεργίας και βοήθεια στην φροντίδα παιδιών.
2. Φροντίδα παιδιών και σχολεία: οι κυβερνήσεις θα πρέπει επίσης να εσωματώσουν μέτρα για το άνοιγμα των σχολείων όταν σχεδιάζουν τις λίστες προτεραιότητας εμβολιασμών. Η φροντίδα παιδιού είναι κρίσιμη για να επιτρέψει στις μητέρες να συμμετάσχουν στην αγορά εργασίας. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να θέσουν ως προτεραιότητα το άνοιγμα τω σχολείων και των παιδικών σταθμών και να μειώσουν την πιθανότητα να ξανακλείσουν, μέσω επενδύσεων στις υποδομές και διαδικασιών για τη διασφάλιση ασφαλούς και βιώσιμου ανοίγματος των σχολείων.
3. Πολιτικές ανακατανομής: Μητέρες και γυναίκες γενικότερα είναι πιθανότερο να πάρουν δουλειές που απαιτούν προσωπική επαφή. Η Covid-19 δυσανάλογα κατέστρεψε αυτές τις θέσεις εργασίας και μερικές από αυτές δεν πρόκειται να ανακάμψουν.. Γιαυτό, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να στηρίξουν εργαζόμενους στην αναζήτηση άλλων θέσεων εργασίας και να ελαχιστοποιήσουν τις απώλειες σε ανθρώπινο κεφάλαιο μέσω προγραμμάτων επιδότησης και πρόσληψης, περιλαμβανομένης της τεχνολογικής εκπαίδευσης.
4. Πρόσβαση σε χρηματοδότηση: Η μεγαλύτερη πρόσβαση σε χρηματο-πιστωτικές υπηρεσίες μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά τις γυναίκες να ανοίξουν/διατηρήσουν τις επιχειρήσεις τους. Είναι ουσιώδες να υπάρξει πρόσβαση στην χρηματοπιστωτική τεχνολογία ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η ισότιμη πρόσβαση στην ψηφιακή υποδομή, πρόσβαση στην κάλυψη κινητής και διαδικτύου- καθώς επίσης μεγαλύτερη χρηματοοικονομική και ψηφιακός αλφαβητισμός, μπορούν να κάνουν τη διαφορά για τις γυναίκες.

Οι μητέρες διαδραμάτισαν κρίσιμο ρόλο στη διάρκεια της πανδημίας, φροντίζοντας τα παιδιά και απορροφώντας πολλά από τα κόστη που σχετίζονται με τα περιοριστικά μέτρα για την καταπολέμηση του ιού. Οι συστάσεις αυτές είναι επιτακτικές καθώς η παγκόσμια οικονομία προσπαθεί να ανακάμψει από την πανδημία. Για να επιτευχθεί η πλήρης ανάκαμψη, η παγκόσμια οικονομία χρειάζεται να επανεντάξει πλήρως τις γυναίκες στο εργατικό δυναμικό.