![Η μάνα που ενέπνευσε τον Ρίτσο – Η ματωμένη ιστορία του Μάη του ΄36 στη Θεσσαλονίκη](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2021/05/90008.jpg)
Είναι 9 Μαΐου 1936 στη Θεσσαλονίκη. Η πόλη συγκλονίζεται από τις απεργιακές κινητοποιήσεις που έχουν λάβει γενικευμένο χαρακτήρα. Από το πρωί οι δρόμοι έχουν γεμίσει με κόσμο, που διαδηλώνει διεκδικώντας εργατικά δικαιώματα απέναντι στην κυβέρνηση του Μεταξά και τους βιομηχάνους.
Η χωροφυλακή έχει αρχίσει να επιτίθεται στις εργατικές συγκεντρώσεις από το πρωί και η πρώτη σοβαρή σύγκρουση γίνεται με τους απεργούς αυτοκινητιστές στην οδό Εγνατίας. Οι χωροφύλακες χτύπησαν στο ψαχνό και σε λίγο έπεσε ο πρώτος νεκρός απεργός: Ήταν ο αυτοκινητιστής Τάσος Τούσης.
Το πλήθος αρχίζει να φωνάζει ενάντια στους δολοφόνους, οι συνάδελφοί του τον βάζουν πάνω σε μία πόρτα και ξεκινάνε διαδήλωση.
Κάπου εκεί βρίσκεται η μάνα του νεκρού που διαπιστώνει ότι αυτός είναι ο γιος της και τον θρηνεί μέσα στον δρόμο. Ένας φωτογράφος απαθανατίζει τη σκηνή και η εικόνα της Pieta του Μάη του 1936 στη Θεσσαλονίκη γίνεται μία από τις χαρακτηριστικότερες της νέας ελληνικής ιστορίας.
Ο Γιάννης Ρίτσος βλέποντας τη φωτογραφία εμπνέεται και γράφει το αριστούργημά του «Επιτάφιος»
Ο ίδιος ενημερώνει το αναγνωστικό κοινό από πού εμπνεύστηκε το ποίημα, αλλά και τι θα ακολουθήσει:
Θεσσαλονίκη. Μάης τοῦ 1936. Μιὰ μάνα, καταμεσὶς τοῦ δρόμου, μοιρολογάει τὸ σκοτωμένο παιδί της. Γύρω της καὶ πάνω της, βουΐζουν καὶ σπάζουν τὰ κύματα τῶν διαδηλωτῶν – τῶν ἀπεργῶν καπνεργατῶν. Ἐκείνη συνεχίζει τὸ θρῆνο της.
Ο Τάσος Τούσης δεν ήταν ο μόνος νεκρός. Ακόμα σκοτώνονται οι Β. Σταύρου, Ιντο Σεννόρ, Γ. Πανόπουλος, Αγλαμίδης, Σαλβατώρ Ματαράσσο, Δημ. Λαϊλάνης, Σ. Διαμαντόπουλος, Γιάννης Πιτάρης, Ευθύμης Μάνος, Μανώλης Ζαχαρίου, Αναστασία Καρανικόλα.
Οι απεργίες των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη ξεκινάνε στις 29 Απρίλη. Όπως γράφει ο Ριζοσπάστης: «Δώδεκα χιλιάδες καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης – εκ των οποίων περίπου το 70% γυναίκες – αυτή τη μέρα δεν πιάνουν δουλειά, αλλά κατεβαίνουν σε απεργία ύστερα από απόφαση του συνδικαλιστικού τους φορέα, της Πανελλήνιας Καπνεργατικής Ομοσπονδίας (ΠΚΟ). Κυριότερο αίτημά τους έχουν την αύξηση των ημερομισθίων τους.
Η απεργία, όπως και όλες οι απεργίες τότε δέχονται τις επιθέσεις της αστυνομίας. Ωστόσο οι εργάτες δεν υποχωρούν αλλά οι απεργίες γενικεύονται και μεταδίδονται και σε άλλες περιοχές της χώρας, ενώ στη μάχη μπαίνουν και άλλοι κλάδοι.
Στις 7 Μάη το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης καλεί σε 24ωρη απεργία. Τις επόμενες μέρες η πόλη ζει στους ρυθμούς της εξέγερσης. Φασιστικές οργανώσεις μαζί με την αστυνομία χτυπούν διαδηλωτές, αλλά η οργή μεγαλώνει.
Οι στρατιώτες παραβαίνουν τις διαταγές, αρνούνται να σηκώσουν όπλο κατά του λαού και συγκρούονται με τους χωροφύλακες.
Οι δυνάμεις του κράτους έχουν ουσιαστικά ηττηθεί.
«Οι αρχές είχαν ουσιαστικά καταλυθεί. Οι συνοικισμοί όλοι είχαν καταληφθεί από τους διαδηλωτάς», γράφει ο επιμελητής του ημερολογίου του Ιωάννη Μεταξά, Π. Σιφναίος. Και ο Γρ. Δαφνής συμπληρώνει: «Τη νύκτα της 9ης προς 10η Μαΐου, ούτε ο Γενικός Διοικητής, ούτε ο Σωματάρχης, ούτε καμία άλλη αρχή ημπορούσε να ασκήση εξουσίαν… Ητο εκτός πάσης αμφιβολίας ότι ο λαός της Θεσσαλονίκης ήτο κύριος της καταστάσεως».
Ο ιστορικός Δημήτρης Λιβιεράτος γράφει σχετικά: «Εκείνη τη μέρα και τη νύχτα της 9ης προς 10 Μαΐου και την επόμενη 11 Μαΐου δεν υπάρχει καμιά επίσημη εξουσία στη Θεσσαλονίκη. Στην πραγματικότητα εξουσία είναι η απεργιακή επιτροπή. Η Κεντρική Απεργιακή Επιτροπή εξελέγη από τις εργοστασιακές, σωματειακές και τοπικές απεργιακές επιτροπές όλης της Θεσσαλονίκης. Αποτελέσθηκε τελικά από σαράντα περίπου πρόσωπα τα οποία συνεδρίαζαν συνεχώς… Στις 10 Μαϊου κόλλησε ανακοινώσεις σε όλη την πόλη ότι την επόμενη θα κηρυχτεί πανελλαδική απεργία για την υποστήριξη της Θεσσαλονίκης. Συγκρότησε απεργιακή φρουρά για την άμυνα των διαδηλώσεων».
Από την προσφυγική κρίση στον Μάη του ’36
Ο Δημήτρης Λιβιεράτος γράφει: «Από το 1918 και περισσότερο μετά το 1922 που ολοκληρώθηκε το μεγάλο κύμα προσέλευσης των προσφύγων στην Ελλάδα, η εργατική τάξη δίνει κάθε μέρα αγώνες για επιβίωση. Αλλά και βελτίωση της θέσης των εργαζομένων, αντιμετωπίζοντας ένα άγριο αντεργατικό καθεστώς.
Δεν υπάρχει απεργία, διαδήλωση, οποιαδήποτε εκδήλωση, χωρίς θύματα. Νεκρούς τραυματίες, φυλακισμένους, εξόριστους. Αυτή η περίοδος, κατά τη γνώμη μου, ήταν η πιο σημαντική στην ιστορία της χώρας μας. Με πληθυσμό περίπου τότε εξήμισι εκατομμύρια. Σ’ αυτόν είχε ενσωματωθεί το προσφυγικό κύμα των περίπου ενάμισι εκατομμυρίου ανθρώπων.
Εποχή όπου η εργατική τάξη πολλαπλασιάζεται με μια άνοδο της βιομηχανίας, τη μεγαλύτερη συμμετοχή της αγροτιάς στην παραγωγική αγορά. Οι πρόσφυγες σιγά-σιγά καταλαβαίνουν ότι δεν υπάρχει επιστροφή στις χαμένες πατρίδες. Ενσωματώνονται στην εργατική τάξη, στο προχωρημένο αγροτικό κίνημα. Θα αποτελέσουν τη στέρεη βάση του Κινήματος Αντίστασης τα χρόνια της Κατοχής 1941-44.
Το 1936 δεν ήταν μόνο η εξέγερση της Θεσσαλονίκης. Δεν ήταν μόνο η τριήμερη εξουσία της εκλεγμένης Επιτροπής. Ολόκληρη η Βόρεια Ελλάδα εξεγείρεται. Μακεδονία, Θράκη ουσιαστικά ακολουθούν το παράδειγμα της Θεσσαλονίκης. Η μεταξική κυβέρνηση αντιμετωπίζει το συμβιβασμό σαν ήττα της εργατικής τάξης. Τρομοκρατία, σκλήρυνση του καθεστώτος των ανακτόρων και τελικά θα κηρύξει τη Δικτατορία της 4ης Αυγούστου».
![ot.gr](/wp-content/themes/whsk_otgr/common/imgs/fav.ico/favicon-32x32.png)
![ot.gr](/wp-content/themes/whsk_otgr/common/imgs/fav.ico/favicon-32x32.png)
Latest News
![Έρευνα της Deloitte: Αισιοδοξία για το ευρωπαϊκό και ελληνικό οικοσύστημα τεχνολογίας](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/08/techn-600x400.jpg)
Έρευνα της Deloitte: Αισιοδοξία για το ευρωπαϊκό και ελληνικό οικοσύστημα τεχνολογίας
Η έρευνα διαπίστωσε ότι οι ευρωπαϊκές Scale-Ups δυσκολεύονται να κλείσουν συμφωνίες και να αποκτήσουν νέους πελάτες
![Εργασία και διακοπές: Στην παραλία «αγκαλιά» με το λάπτοπ – Πόσοι δουλεύουν και κάνουν διακοπές](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/laptop-vacation-600x399.jpg)
Στην παραλία «αγκαλιά» με το λάπτοπ – Πόσοι δουλεύουν και κάνουν ταυτόχρονα διακοπές
Οι καλοκαιρινές άδειες ξεκίνησαν με τους εργαζομένους να προγραμματίζουν τις διακοπές του έχοντας στις αποσκευές τους και τον φορητό υπολογιστή τους.
![Adidas: Γιατί απέσυρε διαφήμιση με τη Μπέλα Χαντίντ](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/Capture-44-600x340.jpg)
Πώς συνδέονται η Adidas, οι Ολυμπιακοί του Μονάχου, το Ισραήλ και Μπέλα Χαντίντ
Ο γερμανικός κολοσσός αθλητικών ειδών απέσυρε διαφήμιση με πρωταγωνίστρια το σούπερ μόντελ Μπέλα Χαντίντ - Ο ρόλος του Ισραήλ
![Μπρους Σπρίνγκστιν: Μπήκε στο κλαμπ των δισεκατομμυριούχων μουσικών, σύμφωνα με το Forbes](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/bruce-springsteen-600x410.jpg)
Στο κλαμπ των δισεκατομμυριούχων μουσικών ο Μπρους Σπρίνγκστιν
Ο Μπρους Σπρίνγκστιν, η φωνή της εργατικής τάξης των ΗΠΑ, το «αφεντικό» της ροκ συγκέντρωσε με την πάροδο δεκαετιών μια περιουσία που αποτιμάται σήμερα σε 1,1 δισ. δολάρια, αναφέρει το Forbes.
![Για 45 εκατ. δολάρια πουλήθηκε σκελετός Στεγόσαυρου απο τον οίκο Sotheby’s](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/apex-1-600x422.png)
Πόσο πουλήθηκε απολίθωμα (σκελετός) Στεγόσαυρου απο τον οικο Sotheby's
Είναι η υψηλότερη τιμή για απολίθωμα μετά τα 32 εκατομμύρια δολάρια που πλήρωσε πριν από τέσσερα χρόνια το Άμπου Ντάμπι για έναν σκελετό Tyrannosaurus rex
![Generative AI: Η προστιθέμενη αξία που φέρνει στον τομέα της κυβερνοασφάλειας](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/04/ot_ai2-600x352.png)
Η προστιθέμενη αξία που φέρνει το GenAI στον τομέα της κυβερνοασφάλειας
Η Deloitte παρουσίασε ένα πρακτικό οδηγό γύρω από το Generative ΑΙ και την προστιθέμενη αξία που προσφέρει στον ευαίσθητο τομέα της Ασφάλειας Πληροφοριών
![Αρχαιολογικοί χώροι: Ποιες ώρες θα μείνουν κλειστοί λόγω καύσωνα](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/sdfgfgsh-600x324.jpg)
Ποιες ώρες θα μείνουν κλειστοί οι αρχαιολογικοί χώροι λόγω καύσωνα
Η ανακοίνωση που εξέδωσε το υπουργείου Πολιτισμού - Ποιες ώρες θα μείνουν κλειστοί οι αρχαιολογικοί χώροι
![GenZers: Προτιμούν τις επενδύσεις σε μετοχές και αναζητούν ευκαιρίες στα… άστρα](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/esoteric-652641_1280-600x383.jpg)
Οι GenZers προτιμούν τις επενδύσεις σε μετοχές και αναζητούν ευκαιρίες στα... άστρα
Θησαυρίζουν οι αστρολόγοι που υπόσχονται στους GenZers κέρδη σε μετοχές σύμφωνα με τον γενέθλιο χάρτη
![Φάρμακα: Εκτροχιάζονται οι δαπάνες](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2022/12/farmaka-600x390.jpg)
Εκτροχιάζονται οι δαπάνες για φάρμακα
Ξεπερνούν τον προϋπολογισμό από 44-74% οι ανάγκες για φάρμακα στα νοσοκομεία, στον ΕΟΠΥΥ και στα φαρμακεία – Σύμφωνο Συνεργασίας προτείνει η φαρμακοβιομηχανία
![KPMG: Η αβεβαιότητα σε Εξαγορές και Συγχωνεύσεις δεν επιβραδύνει το due diligence στο ESG](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2022/12/businessdaily-deals-symfwnies-ependyseis-sygxwneyseis-600x336-1.jpg)
Η αβεβαιότητα σε M&A δεν επιβραδύνει το due diligence στο ESG - Ανάλυση KPMG
Περισσότεροι από τους μισούς dealmakers αναμένουν ότι τα επόμενα δύο χρόνια το due diligence στο ESG θα εντάσσεται στις περισσότερες συναλλαγές