ΤΡΑΙΝΟΣΕ: Στο «ραντάρ» της ΡΑΣ για την αποκατάσταση του ανταγωνισμού

Στο ραντάρ της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) βρίσκεται η ΤΡΑΙΝΟΣΕ για την εύρυθμη λειτουργία του ανταγωνισμού. Η Ολομέλεια της Αρχής ενέκρινε την έναρξη του ελέγχου για την ορθή εφαρμογή και συμμόρφωση της σιδηροδρομικής εταιρείας με τις δεσμεύσεις για την αποκατάσταση της λειτουργίας του ανταγωνισμού στη σιδηροδρομική αγορά.

Οι δεσμεύσεις της ιδιωτικής σιδηροδρομικής εταιρείας, που είναι η κυρίαρχος στις επιβατικές και εμπορευματικές μεταφορές της χώρας, ήρθαν μετά την ευθεία σύγκρουση ενώπιον της ΡΑΣ με την ανταγωνίστριά «Rail Cargo Logistics Goldair», με αιχμή κυρίως τις χρεώσεις συντήρησης στον ελληνικό σιδηρόδρομο. Η καταγγελία της RCLG (κοινοπραξία των Αυστριακών σιδηροδρόμων με την ελληνική Goldair) στη ΡΑΣ κατατέθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2019 και με την απόφαση της Αρχής, στις 12 Οκτωβρίου 2020, μπήκε το νερό στο αυλάκι για την αποκατάσταση του ανταγωνισμού.

Αν και, όπως ξεκαθαρίζεται στις σχετικές ανακοινώσεις, η εν λόγω απόφαση «δεν διαλαμβάνει οριστική κρίση της Αρχής ως προς τη διαπίστωση ή μη παράβασης, ενώ σε περίπτωση παράλειψης συμμόρφωσης µε τις εν λόγω δεσμεύσεις, η ΡΑΣ δύναται να επιβάλει τα προβλεπόμενα πρόστιμα», παρόλα αυτά δείχνει εμμέσως ότι υπάρχει πεδίο και λόγος συμμόρφωσης για την αποκατάσταση της λειτουργίας του ανταγωνισμού στην αγορά εμπορευματικών σιδηροδρομικών μεταφορών καθώς και στην αγορά συντήρησης σιδηροδρομικού τροχαίου υλικού.

Έχοντας ως αποστολή της την εξασφάλιση του ανεμπόδιστου ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων με ενιαίους κανόνες, η Ολομέλεια της ΡΑΣ αποφάσισε κατόπιν εισήγησης της προέδρου, κυρίας Ιωάννας Τσιαπαρίκου, «την έγκριση της έναρξης παρακολούθησης ορθής και αποτελεσματικής εφαρμογής των αναληφθεισών δεσμεύσεων από την εταιρεία ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε. σε εφαρμογή της Απόφασης 14006/2020 της Ολομέλειας της ΡΑΣ».

Οι εν λόγω δεσμεύσεις της ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε προτάθηκαν από την ίδια, μετά την καταγγελία της RCLG. Η καταγγελία εξετάστηκε ενδελεχώς από τη ΡΑΣ και η εταιρεία υπέβαλε πρόταση δεσμεύσεων για την άρση των πιθανολογούμενων παραβάσεων του ανταγωνισμού. Μετά από τις απαραίτητες διευκρινίσεις και επαναδιατυπώσεις από πλευράς ΤΡΑΙΝΟΣΕ, αλλά και την ικανοποίηση μέρους των αιτιάσεων της καταγγέλλουσας εταιρείας, εγκρίθηκαν από τη ΡΑΣ οι προτεινόμενες δεσμεύσεις για τις οποίες, με την απόφαση της 28-04-2021 της Ολομέλειας, ξεκινάει ο έλεγχος της ορθής εφαρμογής τους.

Οι δεσμεύσεις της ΤΡΑΙΝΟΣΕ

Ειδικότερα, ως προς το ζήτημα των χρεώσεων, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ δεσμεύτηκε στην εφαρμογή νέου κοστολογικού μοντέλου, σύμφωνα με την αρχή της κοστοστρέφειας, για την παροχή υπηρεσιών συντήρησης σιδηροδρομικού τροχαίου υλικού, με ενιαία τιμολόγηση ανά τύπο τροχαίου υλικού, βαθμίδα και είδος συντήρησης προς όλες τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις. Το νέο κοστολογικό μοντέλο, μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου του από τη ΡΑΣ, θα έχει αναδρομική ισχύ από 01.01.2020.

Ακόμη, στο θέμα των μεμονωμένων υπηρεσιών μεταφοράς, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ δεσμεύθηκε στην κατάρτιση και υπογραφή, με ενδιαφερόμενες σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, πρότυπων συμβάσεων παράδοσης – παραλαβής (hand over – take over) για τη σιδηροδρομική μεταφορά πλήρους συρμού σε ειδικά δρομολόγια ή μεμονωμένων βαγονιών (εφόσον υπάρχει μεταφορική ικανότητα) από τον Σταθμό Διαλογής Θεσσαλονίκης προς το Θριάσιο.

Οι καταγγελίες που έφεραν την πρώτη σύγκρουση στον σιδηρόδρομο

Η πολυσέλιδη καταγγελία της RCLG, η οποία δραστηριοποιείται σε εμπορευματικά δρομολόγια από τη Θεσσαλονίκη προς Βόρεια Μακεδονία, Σερβία, Βουλγαρία, αφορούσε από τη μία μεριά την τιμολογιακή πολιτική, με την κατηγορία ότι η ΤΡΑΙΝΟΣΕ (που έχει το μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά) εφαρμόζει στην ανταγωνίστριά της ακριβότερες χρεώσεις, με αποτέλεσμα η συντήρηση του τροχαίου υλικού της RCLG να κοστίζει ακριβότερα ακόμα και κατά 400% από της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, προσδίδοντας στη δεύτερη ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Το δεύτερο σκέλος αφορούσε τις λεγόμενες δεσμευμένες πωλήσεις, μέσω των οποίων μια εταιρεία για να λάβει μια υπηρεσία αναγκάζεται να αγοράσει ένα ολόκληρο «πακέτο» υπηρεσιών. Παράδειγμα, ο αποκλεισμός από την παροχή μεμονωμένων υπηρεσιών για κάποια δρομολόγια ή τη δυνατότητα μεταφοράς μόνο μεμονωμένων βαγονιών από́ τον Σταθμό́ Διαλογής Θεσσαλονίκης στους τελικούς σταθμούς προορισμού και αντίστροφα.