ΝΑΤΟ: Βάζει στο «μικροσκόπιο» και την κλιματική αλλαγή

«Η κλιματική αλλαγή είναι μια καθοριστική πρόκληση για τη γενιά μας και πολλαπλασιαστής κρίσεων. Κάνει τον κόσμο πιο επικίνδυνο».

«H άνοδος της στάθμης της θάλασσας και τα ακραία καιρικά φαινόμενα καταστρέφουν κοινότητες, αυξάνουν τον ανταγωνισμό για ανεπαρκείς πόρους και πυροδοτούν εντάσεις και συγκρούσεις».

Πρόκειται για αποσπάσματα από πρόσφατο άρθρο του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, στο Politico, υπό τον τίτλο «Η πρόκληση του ΝΑΤΟ για το κλίμα».

O Γενς Στόλτενμπεργκ

Το συμπέρασμα δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών. «Η κλιματική αλλαγή απειλεί την παγκόσμια ασφάλεια», τονίζει ο Στόλτενμπεργκ, «Συνεπώς, το ΝΑΤΟ πρέπει να είναι μέρος της αντίδρασης»…

Την ίδια θέση διατύπωσε και στην παρέμβασή του στην πρόσφατη Διάσκεψη Κορυφής για το Κλίμα, που οργάνωσε διαδικτυακά ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν.

Οι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ συμφώνησαν σε μία «φιλόδοξη ατζέντα για το κλίμα και την ασφάλεια», τόνισε ο Νορβηγός γ.γ. της Βορειοατλαντικής συμμαχίας, πρώην υπουργός Περιβάλλοντος στη χώρα του και πρώην Ειδικός Απεσταλμένος του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή.

Και υπογράμμισε ότι αναμένει από τους ηγέτες των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ να εγκρίνουν το σχέδια δράσης, στην προσεχή, κρίσιμη σύνοδο του Ιουνίου, την πρώτη με τη συμμετοχή του Μπάιντεν.

Ατζέντα 2030

Η συζήτηση έχει ανοίξει εδώ και καιρό στους κόλπους της Συμμαχίας, στο πλαίσιο της διαμόρφωσης της «Ατζέντας 2030» και της στρατηγικής του οργανισμού για την επόμενη δεκαετία.

Η κλιματική αλλαγή συμπεριελήφθη στην νεο-ψυχροπολεμικής λογικής έκθεση «Ενωμένοι για μία νέα εποχή», που συνέταξε στα τέλη του 2020 ομάδα 10 «σοφών», εισηγούμενη –μεταξύ πολλών άλλων– την μετεξέλιξη του ΝΑΤΟ σε μία «περισσότερο πολιτική και παγκόσμια» συμμαχία.

Αποτέλεσε επίσης βασικό θέμα της μετέπειτα έκθεσης «Ενστερνίσου την αλλαγή, διαφύλαξε τις αξίες», μιας άλλης επιλεγμένης ομάδας 14 ειδικών, των «Νέων Ηγετών», που με τη σειρά τους καλούν σε «μια πιο περιεκτική, ολιστική και χωρίς αποκλεισμούς κατανόηση της ασφάλειας προς τη δεκαετία του 2030».

Για το ΝΑΤΟ, λοιπόν, η κλιματική αλλαγή σημαίνει «ότι θα αλλάξει δραματικά, το μελλοντικό περιβάλλον στο οποίο θα λειτουργεί» η Συμμαχία, επισημαίνει σε ανάλυση στον ιστότοπο του οργανισμού  ο Ρενέ Χάισε, μέλος του Τμήματος Αναδυόμενων Προκλήσεων Ασφαλείας του ΝΑΤΟ, καθώς του Παγκόσμιου Στρατιωτικού Συμβουλευτικού Συμβουλίου για την Κλιματική Αλλαγή.

«Εάν η Συμμαχία θέλει να παραμείνει ένας αποτελεσματικός πάροχος ασφάλειας, πρέπει να κατανοήσει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να προσαρμόσει ανάλογα τις στρατηγικές και τις δυνατότητές της», επισημαίνει.

Αλλαγές ενόψει

Τα νατοϊκά σχέδια για την κλιματική αλλαγή εκτείνονται σε ένα ευρύ φάσμα.

Περιλαμβάνουν αύξηση των επενδύσεων στην έρευνα και στη συγκέντρωση στοιχείων, με το βλέμμα στραμμένο φυσικά και στην Αρκτική, που έχει αναχθεί σε πεδίο γεωπολιτικής αντιπαλότητας μεταξύ ΗΠΑ, Ρωσίας και Κίνας.

Ενσωμάτωση των δεδομένων της κλιματικής αλλαγής στον στρατιωτικό και πολεμικό σχεδιασμό, με στόχο την προσαρμογή στα νέα δεδομένα.

Μείωση της εξάρτησης βάσεων και εξοπλισμού από τα ορυκτά καύσιμα, με αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και βιοκαυσίμων.

Προοπτική αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού του εξοπλισμού και κρίσιμων υποδομών: ήδη, το αμερικανικό Πεντάγωνο θεωρεί ότι βρίσκονται υπό απειλή, λόγω κλιματικής αλλαγής, τα δύο τρίτα των βασικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων στις ΗΠΑ.

Σε αυτές, μάλιστα, συμπεριλαμβάνει τη ναυτική βάση στο Νόρφολκ της Βιρτζίνια -τη μεγαλύτερη στον κόσμο- και την αεροπορική βάση Πήτερσον στο Κολοράντο, όπου έχουν την έδρα τους η NORAD (Υπηρεσία Αεράμυνας Βόρειας Αμερικής) και η αμερικανική Διοίκηση Επιχειρήσεων Διαστήματος (SpOC).

Ερώτημα, βέβαια, παραμένει το κόστος όλων αυτών των προσαρμογών και ποιος θα το αναλάβει, την ώρα το θέμα του ύψους των αμυντικών δαπανών των χωρών-μελών παραμένει σημείο τριβής.

Ένα από τα πολλά στους κόλπους του ΝΑΤΟ, που αναζητεί διευρυμένο ρόλο σε ένα διεθνές σκηνικό ρευστότητας, ενώ πολλοί -αναλυτές και μη- προειδοποιούν ότι δεν θα πρέπει να γίνει «συμμαχία για όλες τις χρήσεις».