Η Τουρκία βυθίζει στο σκοτάδι τον Λίβανο – Δράμα στο «Παρίσι της Ανατολής»

Μια βόμβα μπορεί να αναμένεται από καιρό, δεν παύει όμως να προκαλεί σοκ και δέος όταν πέφτει και σκάει. Αυτό ακριβώς συμβαίνει και στην περίπτωση του Λιβάνου. Με τη διαφορά ότι δεν έχουμε να κάνουμε με μια βόμβα σαν αυτές που πέφτουν στη Γάζα και τις πόλεις του Ισραήλ, αλλά για μιαν άλλη, που είναι πάντως εξίσου καταστροφική, καθώς απειλεί τη χώρα με ολικό μπλακ άουτ!

Η αλήθεια είναι ότι η ανακοίνωση της τουρκικής εταιρείας Karpowership, θυγατρικής της Karadeniz, με την οποία κάνει γνωστό ότι σταματά την παροχή ενέργειας στον Λίβανο, δεν ήρθε ξαφνικά. Ο Λίβανος «θα βρεθεί στο απόλυτο σκοτάδι ως το τέλος του μήνα» προειδοποιούσε από τις αρχές Μαρτίου κυβερνητική πηγή μιλώντας στο δίκτυο Arab News.

Εδώ και αρκετές ημέρες, επίσης, ήταν γνωστή η διαμάχη που είχε ξεσπάσει, με την εταιρεία να ισχυρίζεται ότι είναι απλήρωτη εδώ και 18 μήνες και τη Βηρυτό να την κατηγορεί για σκάνδαλο διαφθοράς και να απειλεί με κατάσχεση τις δύο πλωτές εγκαταστάσεις της.

Αυτό, όμως, δεν αλλάζει το αποτέλεσμα, καθώς η εταιρεία  καλύπτει το ένα τέταρτο των αναγκών της χώρας που αντιμετώπιζε ήδη σοβαρά προβλήματα στην ηλεκτροδότηση, με συχνές περιοδικές διακοπές. Πλέον, ο Λίβανος κινδυνεύει να μείνει κυριολεκτικά χωρίς ρεύμα και η οικονομία του, που βρίσκεται με το ένα πόδι στον γκρεμό, να οδηγηθεί στην πλήρη καταστροφή.

Η μοιραία έκρηξη στη Βηρυτό

Η αλήθεια είναι ότι ουσιαστικά η χώρα έχει ήδη χρεοκοπήσει. Η τρομακτική έκρηξη που σημειώθηκε στις 4 Αυγούστου 2020 στο λιμάνι της Βηρυτού, καταστρέφοντας ουσιαστικά τον ένα από τους δύο πνεύμονες που κρατούσε ζωντανή την οικονομία του Λιβάνου – ο άλλος είναι τα εμβάσματα των 400.000 περίπου μεταναστών που εργάζονται στη Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες του Κόλπου, τα οποία υπολογίζεται πως συνεισφέρουν το ένα πέμπτο του ΑΕΠ! – ολοκλήρωσε την καταστροφή.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών, το δημόσιο χρέος ξεπέρασε πέρυσι τα 106 δισ. δολάρια και, σε συνδυασμό με την τρομακτική ύφεση λόγω της έκρηξης και της πανδημίας, σύντομα θα φτάσει στο 300% του ΑΕΠ, καθιστώντας τον Λίβανο την πιο υπερχρεωμένη χώρα παγκοσμίως, μετά την Ιαπωνία και την Ελλάδα. Με τη διαφορά, βεβαίως, ότι σε αντίθεση με τις άλλες δύο, ουδεμία πιθανότητα έχει να εξυπηρετήσει αυτό το χρέος, έστω και κατά ένα μέρος του.

Η περίοδος του 2007-’10, όταν η οικονομία του Λιβάνου αναπτυσσόταν με ρυθμό 8% ετησίως κατά μέσο όρο, αδιαφορώντας πρακτικά για την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, μοιάζει πλέον πολύ μακρινή. Η κατάσταση στη χώρα είναι πλέον δραματική και την καθιστά μία από τις πιο προβληματικές – και ταυτόχρονα εύφλεκτες – παγκοσμίως.

Εκρηκτική κατάσταση στην κοινωνία

Έτσι, εκεί που κάποτε αρκετοί έβλεπαν το Παρίσι της Ανατολής (όπως ονομαζόταν η Βηρυτός), το οποίο χαρακτηριζόταν από χλιδή, κοσμική ζωή και πολυπολιτισμικότητα, τώρα συναντά κανείς ουρές για τρόφιμα και νερό. Συντρίμμια, φτώχεια και απόγνωση για το σήμερα και το αύριο – τουλάχιστον για την πλειοψηφία του πληθυσμού, καθώς εξακολουθεί να υπάρχει πάντα μια ιδιαιτέρως πλούσια ελίτ που απολαμβάνει τα προνόμιά της παρά την καταστροφή.

Αυτό εξηγεί και το γεγονός ότι οι βίαιες διαδηλώσεις των τελευταίων μηνών, που εκδηλώνονται κατά κύματα με πρωταγωνιστή κυρίως την πολυπληθή νεολαία, δεν καταλαβαίνουν από εθνικές ή θρησκευτικές διαφορές, δεν στοχεύουν κυρίως τη σιϊτική Χεζμπολάχ ή τους σουνίτες του Ραφίκ Χαρίρι. Πλέον, το σύνολο του συστήματος εξουσίας βρίσκεται στο στόχαστρό τους, καθώς η ανάγκη για επιβίωση υπερτερεί όλων των άλλων αντιθέσεων.

Η κρίση αποτυπώνεται και στην αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης, καθώς ουδείς είναι διατεθειμένος να πάρει στα χέρια του την «καυτή πατάτα» της κρίσης και του χρέους. Προθυμία δεν φαίνεται να υπάρχει ούτε από το εξωτερικό – τόσο τους πιστωτές του Λιβάνου όσο και τους προστάτες του, με πρώτη και καλύτερη τη Γαλλία, που απαιτούν συγκεκριμένα να επώδυνα ανταλλάγματα για να προσφέρουν χείρα βοηθείας.

Όσο για τη γείτονα Τουρκία, που δήθεν ενδιαφέρεται για τη ζωή και τα δικαιώματα όλων των λαών της περιοχής, η στάση της παρόχου ηλεκτρικής ενέργειας φανερώνει ότι και αυτή ενδιαφέρεται κυρίως για τα χρήματα και τα ανταλλάγματα, όπως όλοι οι άλλοι. Εξάλλου, δεν θα περίμενε κανείς περισσότερα από ένα πολιτικό όπως ο Ταγίπ Ερντογάν…

Η ουσία είναι πως απέναντι σε αυτή την κατάσταση, ορισμένοι μπορεί να επιλέξουν ως διέξοδο ανάγκης μία τεχνητή σύγκρουση με τους «εχθρούς του Λιβάνου». Οι εξελίξεις στην Λωρίδα της Γάζας και την κατεχόμενη Παλαιστίνη ίσως τους δελεάσουν…