ΚΑΠ: 540 εκατ. ευρώ ετησίως στους Έλληνες αγρότες για πρασίνισμα καλλιεργειών

Έως τέλος του έτους, σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του αντιπροέδρου της Κομισιόν και αρμοδίου για το Green Deal Φρανς Τίμερμανς, θα έχει εξειδικευθεί το σχέδιο υλοποίησης της Γεωργίας Δέσμευσης Άνθρακα, ενώ έως το 2023 θα είναι έτοιμο το νομοθετικό πλαίσιο για την πιστοποίηση των τεχνικών περιορισμού του άνθρακα από τον πρωτογενή τομέα. Στόχος η εναρμόνιση και της γεωργίας στις κατευθύνσεις του Green Deal και των προσπαθειών ανάσχεσης της κλιματικής αλλαγής.

Ποια θα είναι όμως τα οικονομικά οφέλη που θα δώσουν κίνητρα στους αγρότες για να συμμετάσχουν στο πρασίνισμα της παραγωγής; Κυρίαρχο ρόλο σε αυτήν την προσπάθεια αναμένεται ότι θα παίξουν τα eco-schemes (οικο-σχήματα) της νέας ΚΑΠ (Κοινή Αγροτική Πολιτική 2021-2027). Πρόκειται για τις πράσινες δράσεις που θα πρέπει να υλοποιούν οι αγρότες, στις οποίες σύμφωνα με την τελευταία συμβιβαστική πρόταση της πορτογαλικής προεδρίας, θα αντιστοιχεί το 23% (ίσως και το 25%) των άμεσων ενισχύσεων του Α΄ Πυλώνα της ΚΑΠ. Ποσοστό που για τους Έλληνες αγρότες μεταφράζεται σε περίπου 500 εκατ. ευρώ ετησίως. Αξίζει να σημειωθεί ότι το αγροτικό «πακέτο» για την Ελλάδα είναι περίπου 19 δισ. ευρώ για την επόμενη προγραμματική περίοδο και ειδικότερα 1,9 δισ. ευρώ για άμεσες ενισχύσεις ετησίως (Α΄Πυλώνας) και περίπου 400 εκατ. ευρώ για προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης (Β΄Πυλώνας).

Οι εφαρμογές που αναφέρονται στη δέσμευση άνθρακα, μέσω του πρασινίσματος της ΚΑΠ, είναι οι καλλιέργειες δίχως άροση, οι δασικές εκμεταλλεύσεις, οι πολυετείς καλλιέργειες, οι δενδρώδης καλλιέργειες κλπ. Μάλιστα, η ερευνητική ομάδα του ευρωπαϊκού προγράμματος LIFE CLIMA TREE1 που εστιάζει στη συμβολή των δενδρωδών καλλιεργειών στην απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, μέσω της εφαρμογής κατάλληλων καλλιεργητικών πρακτικών, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το όφελος για τις ελαιοκαλλιέργειες μπορεί να φτάσει έως και τα 127 ευρώ / στρέμμα, ποσό που μπορεί να αυξηθεί μελλοντικά, όταν ποσοτικοποιηθεί η δέσμευση άνθρακα ανά καλλιέργεια ή καλλιεργητική πρακτική. Τα κράτη μέλη έχουν κληθεί να συμπεριλάβουν τη Γεωργία Δέσμευσης Άνθρακα στα eco-schemes του Α’ Πυλώνα.

Εθελούσιες αγορές άνθρακα

Όμως πέρα από την ΚΑΠ, το πορτοφόλι των αγροτών μπορεί να ενισχυθεί και από το «χτίσιμο» καινοτόμων εθελούσιων αγορών στις οποίες οι πράσινες καλλιεργητικές μέθοδοι δέσμευσης CO2 μετατρέπονται σε πιστωτικές μονάδες άνθρακα και πωλούνται σε ρυπαντές που θέλουν να καθαρίσουν το επιχειρηματικό τους …κάρμα.

Ήδη, όπως αναφέρει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» ο καθηγητής Οικονομικής Περιβάλλοντος στο Πάντειο Πανεπιστήμιο κ. Κώστας Μπίθας, για τις εθελούσιες αγορές υπάρχει ενδιαφέρον από μεγάλες εταιρείες, όπως είναι οι αεροπορικές, οι οποίες σήμερα δεν δικαιούνται να συμμετάσχουν στο Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ρύπων (Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών – ΕΣΕΔΕ). Σύμφωνα με τον καθηγητή, το ζητούμενο γι΄ αυτές είναι να περιορίσουν το ανθρακικό τους αποτύπωμα, αγοράζοντας π.χ. από αγροτικούς συνεταιρισμούς, πιστοποιημένους τίτλους δέσμευσης άνθρακα. Σύμφωνα με τον ίδιο, ήδη έχουν αρχίσει να λειτουργούν στην ΕΕ, αλλά και παγκοσμίως, ορισμένες μικρές εθελούσιες αγορές για αγοραπωλησίες, όπως και εταιρείες πιστοποίησης του πρασινίσματος καλλιεργειών.

Με άλλα λόγια, ανοίγει σιγά σιγά μια ελεύθερη αγορά άνθρακα, στην οποία οι αγρότες θα πωλούν τα «πράσινα» πιστοποιητικά που κέρδισαν αποτρέποντας την έκλυση θερμοκηπικών αερίων στην ατμόσφαιρα, σε ρυπαντές που είτε ενδιαφέρονται για το φιλοπεριβαλλοντικό προφίλ τους, είτε πρέπει να προσαρμοστούν στις επιταγές του Green Deal και των δεσμευτικών στόχων της ΕΕ και των κρατών μελών για μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα έως το 2050.

Έτσι οι αγρότες, θα δουν την τσέπη τους να φουσκώνει, συμβάλλοντας παράλληλα και στις παγκόσμιες προσπάθειες ανάσχεσης της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη πολλά βήματα να γίνουν, κυρίως στο κεφάλαιο που αφορά στην πιστοποίηση των άυλων τίτλων. Οι προοπτικές που ανοίγονται για κέρδος πάντως, είναι ευοίωνες, εάν αναλογιστεί κανείς ότι οι τιμές δικαιωμάτων στο ΕΣΕΔΕ καταρρίπτουν καθημερινά νέα ρεκόρ, με το …κοντέρ την περασμένη Τετάρτη να έχει ξεπεράσει τα 55 ευρώ ανά τόνο εκπομπών CO2.