Γκρίζα ζώνη το επόμενο εξάμηνο για την ελληνική οικονομία

Με αγωνία και ανησυχία η κυβέρνηση παρακολουθεί τη διαμόρφωση του νέου σκηνικού στην οικονομία, καθώς η σταδιακή επαναφορά της αγοράς σε φυσιολογικούς ρυθμούς θα κρίνει το στοίχημα της βιωσιμότητας για τις επιχειρήσεις και τον βηματισμό τους την επόμενη ημέρα.

Το επόμενο εξάμηνο του έτους που θεωρείται κομβικό για τις εξελίξεις περιέχει γκρίζες ζώνες. Ολα δείχνουν ότι με την πλήρη άρση του lockdown οι επιχειρήσεις θα ανεβάσουν ρολά. Το στοίχημα όμως είναι πόσες απ’ αυτές θα καταφέρουν να διατηρηθούν στη ζωή. Σύμφωνα με τις κυβερνητικές εκτιμήσεις τους αμέσως επόμενους μήνες, λόγω των μέτρων στήριξης, λίγο έως πολύ, όλη η αγορά θα κρατηθεί στα πόδια της. Ομως το πρόβλημα θα εμφανισθεί όταν θα τελειώσουν οι ενισχύσεις και θα πρέπει οι επιχειρήσεις να λειτουργήσουν αυτόνομα. Πράγμα που εγείρει φόβους στην κυβέρνηση για ένα ντόμινο λουκέτων το οποίο θα εκτινάξει την ανεργία προκαλώντας έντονο οικονομικό και κοινωνικό πρόβλημα.

Για αυτό και το μεγάλο ερώτημα είναι κατά πόσο το νέο μοντέλο στοχευμένων ενισχύσεων μετά την αποσωλήνωση των επιχειρήσεων από τα οριζόντια μέτρα στήριξης που τις κράτησαν ζωντανές και απέτρεψαν κύμα λουκέτων και ανέργων θα καλύψει το κενό και θα προσφέρει το αναγκαίο οξυγόνο στην αγορά για να ξεπεράσει την «οικονομική λοίμωξη» από την πανδημία και να περάσει σε τροχιά ανάκαμψης.

• Θα έχουν όλες οι επιχειρήσεις την αναγκαία ρευστότητα για να σταθούν στα πόδια τους και να αναπτυχθούν;
• Η επιδημιολογική καμπύλη θα υποχωρεί σταθερά και με έντονους ρυθμούς εξαλείφοντας το κλίμα ανασφάλειας και φόβου έτσι ώστε τα νοικοκυριά να ενεργοποιήσουν τις «αδρανείς» καταθέσεις τονώνοντας τον τζίρο στην αγορά;
• Ποιος θα είναι ο βαθμός και η έκταση της αναθέρμανσης της κατανάλωσης;
• Ποιος θα είναι ο αντίκτυπος και η εμβέλεια της κρατικής στήριξης καθώς και η ταχύτητα και ο χρόνος διοχέτευσης των πόρων στην πραγματική οικονομία;

Ο τουρισμός

Ενα ακόμα ζητούμενο που θα χαράξει τη διαδρομή προς την ανασύνταξη της οικονομίας είναι η πορεία του τουρισμού που επηρεάζει καθοριστικά την εξέλιξη του ΑΕΠ και έχει βαρύνουσα σημασία στην αγορά εργασίας. Αν και όλα δείχνουν ότι φέτος οι εισπράξεις θα είναι διπλάσιες από το 2020, ωστόσο το τοπίο παραμένει ρευστό και ομιχλώδες με πολλές μεταβλητές και ουδείς είναι σε θέση να προβεί σε ασφαλείς προβλέψεις.

Οι απειλές δεν είναι λίγες. Η μεγαλύτερη όμως είναι ένα μεγάλο κομμάτι των μικρομεσαίων να μην καταφέρουν να «επουλώσουν τις πληγές» και να «γονατίσουν». Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γ. Στουρνάρας έχει σημάνει συναγερμό για το ενδεχόμενο κύματος πτωχεύσεων και απωλειών θέσεων εργασίας συνιστώντας προσεκτικές κινήσεις στην ακύρωση των ενισχύσεων και στη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους. Η εξυπηρέτηση του όγκου των συσσωρευμένων «κόκκινων χρεών» στο Δημόσιο και τις τράπεζες που λόγω της πανδημίας είτε «πάγωσαν» είτε εντάχθηκαν σε ευνοϊκές ρυθμίσεις αποτελεί καυτό θέμα για το νέο ξεκίνημα.

Σύμφωνα με αρμόδιους παράγοντες, η αγορά θα χρειασθεί πολύ χρόνο για να συνέλθει από τα χτυπήματα της υγειονομικής κρίσης και να ανακτήσει το χαμένο έδαφος και για αυτό η ομπρέλα των μέτρων στήριξης θα πρέπει να ανοίξει ακόμα περισσότερο και το πακέτο να εμπλουτισθεί και να επιμηκυνθεί.

Το οικονομικό επιτελείο αναγνωρίζει τις εστίες κινδύνου και προωθεί «βεντάλια» μέτρων με κρατικές επιδοτήσεις παγίων δαπανών και δόσεων δανείων, παροχή φθηνών κεφαλαίων κίνησης, ειδικά προγράμματα χρηματοδότησης του μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους για στήριξη και αύξηση της απασχόλησης, καθώς και φορολογικές και ασφαλιστικές ελαφρύνσεις. Παράλληλα ρίχνει στη μάχη το βαρύ πυροβολικό του Ταμείου Ανάκαμψης από το οποίο μόνο φέτος αναμένεται να εισρεύσουν στη χώρα προκαταβολές 3,9 δισ. ευρώ.

Ομως δεν υπάρχει εφησυχασμός. Η κυβέρνηση βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση για νέες παρεμβάσεις διάσωσης και «ανάρρωσης» επιχειρήσεων προκειμένου να μετριάσει ή και να απορροφήσει πλήρως κραδασμούς σε νευραλγικούς κλάδους που θα υπονομεύσουν την επιστροφή στην ανάπτυξη.

Ωστόσο όλα θα φανούν στην πράξη ως το τέλος τους έτους, καθώς θα έχει ολοκληρωθεί το πρώτο κρας-τεστ για την επανεκκίνηση της οικονομίας.