Ισραήλ: Οι συγκρούσεις με την Παλαιστίνη σπάνια έχουν επιπτώσεις στην οικονομία

Η ιστορία των συγκρούσεων ανάμεσα στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη μέχρι τώρα έχει δείξει ότι σπάνια αφήνουν σημάδια που διαρκούν στην ισραηλινή οικονομία, σύμφωνα με ανάλυση του ειδησειογραφικού πρακτορείου Reuters. O λόγος είναι ότι οι επενδυτές  ενδιαφέρονται για μια ανθεκτική οικονομία και κυρίως για μια οικονομία που χτίζεται από «τεχνολογικό χρήμα».

Οι νυχτερινές αεροπορικές επιθέσεις του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας και των παλαιστίνιων μαχητών στις πόλεις του Ισραήλ, σε συνδυασμό με τη βουτιά των διεθνών αγορών την εβδομάδα που μας πέρασε, είχε ως αποτέλεσμα το shekel (νόμισμα της χώρας) και η χρηματιστηριακή αγορά να καταγράψουν μεν τις χειρότερες επιδόσεις τους από το Μάρτιο, αλλά οι απώλειες τους σ ένα μεγάλο βαθμό να έχουν αποκατασταθεί.

Η ιστορία των προηγούμενων συγκρούσεων

Οι οικονομίες των δύο χωρών είναι εντελώς αντίθετες. Σύμφωνα με στοιχεία της UNCTAD  (Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη) στη Γάζα το 56% του πληθυσμού των 2 εκατ.  ανθρώπων ζούσαν κάτω από το όριο της φτώχειας το 2017, καθώς η οικονομίας της περιοχής εξασθένησε περαιτέρω μετά από μια δεκαετία συγκρούσεων και περιορισμών στο εμπόριο και στις μετακινήσεις.

Πηγαίνοντας πίσω στην ιστορία των αιματηρών συγκρούσεων την τελευταία δεκαετία ( Νοέμβριος του 2012, Ιούλιος του 2014, Σεπτέμβριος του 2015 και Μάρτιος του 2018) διαπιστώνει κανείς ότι οι αγορές στο Ισραήλ δεν επηρρεάστηκαν καθόλου. Αναλυτές της Μorgan Stanley, όπως αναφέρει το Reuters, παρατήρησαν ότι τα spreads των ισραηλινών  ομολόγων μπορεί να διευρύνθηκαν κατά 10 με 15 μονάδες βάσης τις παραπάνω χρονικές περιόδους, επανήλθαν όμως στα κανονικά επίπεδα σε ένα δύο μήνες. Την ίδια περίοδο επενδυτές στην δευτερογενή αγορά επιλέγουν να διακρατούν ένα ισραηλινό ομόλογο παρά ένα αμερικάνικο με αξιολόγηση Α-. Οι ισραηλινο-παλαιστινιακές συγκρούσεις επηρρεάζουν όμως και τις οικονομίες των γειτονικών χωρών -Ιορδανία και Αίγυπτος- καθώς ο τουρισμός έχει σημαντική επιρροή στο ΑΕΠ τους και το τουριστικό συνάλλαγμα είναι ιδιαίτερα «ευαίσθητο» στις εντάσεις.

Η οικονομία του Ισραήλ σήμερα

Μπαίνοντας στη δεύτερη βδομάδα βιαίων συγκρούσεων στην περιοχή φαίνεται ότι οι αποδόσεις των ομολόγων στην δευτερογενή αγορά συρρικνώθηκαν. «Είναι μια μικρή έκπληξη» λένε οι ίδιοι αναλυτές «όχι μόνο λόγω της συμπεριφοράς τους τις προηγούμενες περιόδους αλλά και γιατί τα ασφάλιστρα γεωπολιτικού κινδύνου κινήθηκαν χαμηλά το Μάιο.»

Μια εξήγηση, που συμμερίζονται αρκετοί, είναι ότι το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών του Ισραήλ παρουσιάζει πλεόνασμα ρεκόρ της τάξης του 5% ή 20 δισ. δολάρια, καθώς σημειώνεται εισροή κεφαλαίων στους προηγμένους τομείς τεχνολογίας και φαρμακευτικών προϊόντων, ενώ οι ανακαλύψεις φυσικού αερίου μειώνουν τις εισαγωγές καυσίμων.

Οι εταιρείες τεχνολογικού τομέα άντλησαν κεφάλαια που άγγιξαν τα 5,5 δισ. δολάρια το πρώτο τρίμηνο του έτους, ενώ κεντρική τράπεζα της χώρας προβλέπει ανάπτυξη της τάξης του 6,3% για φέτος.

Η κεντρική τράπεζα εφάρμοσε τους τελευταίους  ένα πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης 18 δισ. δολαρίων, που είχε ως αποτέλεσμα την αποδυνάμωση του σεκέλ, μειώνοντας τα περιθώρια περαιτέρω υποχώρησης του. «Εκτιμώ ότι θα βλέπαμε μια περαιτέρω υποτίμηση του σέκελ αν υπήρχε ο κίνδυνος ενός σοβαρού πολέμου» λέει στο Reuters ο Peter Kisler, διαχειριστής κεφαλαίων της Trium Capital «Αλλά η χώρα έχει ένα ισχυρό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών»

Ανθεκτική επίσης παρουσιάζεται και η χρηματιστηριακή αγορά του Τελ Αβίβ. Αν και στις προηγούμενες συγκρούσεις σημείωνε πτώση, τη μοναδική φορά που είχε τη χειρότερη επίδοση σε σχέση με άλλες αγορές ήταν στον επίγειο πόλεμο με τη Γάζα το  2014.

Αυτή τη φορά όμως σημειώνει πολύ καλύτερες επιδόσεις από τον παγκόσμιο χρηματιστηριακό δείκτη MSCI και πλησιάζει στο να φτάσει σε υψηλά επίπεδα ρεκόρ.«Αυτό που λέει η αγορά είναι ότι αυτή σύγκρουση δεν είναι μια  ιστορία μακροοικονομίας » τονίζει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Leader Capital Markets Jonathan Katz.

Αν και υπάρχει η πιθανότητα να γίνει. Ο οίκος αξιολόγησης Fitch επισημαίνει ότι οι συγκρούσεις ανάμεσα σε Εβραίους και σε Άραβες, που είναι το 21% του πληθυσμού, ενέχουν ένα νέο κίνδυνο, καθώς η χώρα δεν έχει καταφέρει να εκλέξει μια σταθερή κυβέρνηση μετά από τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις τα τελευταία τρία χρόνια. Επιπλέον το κόστος της διαχείρισης είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί το δημόσιο χρέος απο 60% του ΑΕΠ, στο 75%.

Η S&P διατηρεί την αξιολόγηση της στο ΑΑ-  εκτιμώντας ότι η χώρα θα μειώσει το χρέος της, αν και γνωρίζει ότι υπάρχει το ενδεχόμενο να αυξηθεί λόγω στρατιωτικών δαπανών. «Οι πιέσεις στις αξιολογήσεις θα αυξηθούν αν παραταθούν οι κίνδυνοι για την ασφάλεια ή για πολιτικούς λόγους που συνδέονται με τις συγκρούσεις στην περιοχή».