Η ΕΕ είναι ουσιαστικά απούσα (και) από το μέτωπο του Μεσανατολικού

Μπορεί ο Νίκος Δένδιας να έχει ξεκινήσει ήδη περιοδεία στο Ισραήλ και τα παλαιστινιακά εδάφη, καθώς και σε γειτονικές χώρες, η ΕΕ όμως μόλις σήμερα – δέκα ημέρες, δηλαδή, αφότου ξέσπασαν οι πολεμικές συγκρούσεις – θα συζητήσει τη στάση που θα τηρήσει στη νέα μεγάλη κρίση που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στη γειτονιά της. Ωστόσο, η συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών των «27», που προγραμματίζεται να ξεκινήσει στις 3 το μεσημέρι, δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας.

«Η ΕΕ συμμετέχει ενεργά στις διπλωματικές προσπάθειες για την αποκλιμάκωση της βίας», δήλωσε ο ύπατος εκπρόσωπος για την εξωτερική πολιτική, Ζοζέπ Μπορέλ, ενόψει της συνεδρίασης των «27». Ποια είναι, όμως, ακριβώς η «ενεργός συμμετοχή» της ΕΕ στις προσπάθειες, πέρα φυσικά από μερικές τηλεφωνικές επικοινωνίες και από κάποιες δηλώσεις που για να προετοιμαστούν και να γίνουν δεν απαιτούν παρά λίγα λεπτά της ώρας;

Οι Ευρωπαίοι «είναι πιθανό να παίξουν τον ίδιο ρόλο με προηγούμενες κρίσεις σε αυτή τη διαμάχη: Να παρακολουθούν από το περιθώριο την ώρα που οι ρουκέτες θα πετούν και να πληρώνουν όταν θα αρχίσει η ανοικοδόμηση», δήλωσε στους Financial Times η Κριστίνα Κάους, συνεργάτης του ινστιτούτου German Marshall Fund.

Τι μπορούν να κάνουν; Σχεδόν τίποτα!

Η σημερινή συνάντηση «ενδέχεται να μην είναι τίποτα περισσότερο από μια εικόνα που να αποδεικνύει σε πρακτικό επίπεδο την εμπλοκή», είπε από την πλευρά του μιλώντας στην Guardian ο Χαγκ Λόβατ, ειδικός στο Μεσανατολικό για λογαριασμό του European Council of Foreign Relations, αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν περιμένει τίποτε ιδιαίτερη από τις Βρυξέλλες.

«Οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ θα συζητήσουν την Τρίτη το φαινομενικά επείγον ερώτημα που αφορά το τι μπορούν να κάνουν οι κυβερνήσεις τους και οι Βρυξέλλες προκειμένου να συμβάλλουν ώστε να τερματιστεί η πρόσφατη αιματηρή βία ανάμεσα στο Ισραήλ και τους Παλαιστίνιους (…) Όμως, κορυφαίο αξιωματούχοι, διπλωμάτες και ειδικοί στο Μεσανατολικό δηλώνουν ότι η απάντηση είναι γνωστή εδώ και χρόνια: Τίποτα», σημειώνει και το Politico.

Η αιτία – και σε αυτή την περίπτωση – δεν είναι άλλη από το γεγονός ότι η ΕΕ δεν μοιάζει να είναι σε θέση να καταλήξει σε κοινή στάση απέναντι στη συγκεκριμένη κρίση. Όπως σημειώνει το Politico, αυτό κατέστη σαφές την περασμένη Κυριακή, όταν ο πρέσβης της ΕΕ στα Ηνωμένα Έθνη, Όλοφ Σκόογκ, κατέθεσε στο Συμβούλιο Ασφαλείας μια δήλωση με την οποία καταδίκαζε τη βία, όμως δεν κατέστη δυνατόν να μιλήσει εκ μέρους όλων των κρατών-μελών, μιας και η Ουγγαρία μπλόκαρε τη δήλωση αυτή.

Όρμπαν, Κουρτς και Μέρκελ

Ο Βίκτορ Όρμπαν και η κυβέρνησή του, άλλωστε, δεν έχουν κρύψει ότι στηρίζουν άνευ όρων το Ισραήλ και τον Μπένιαμιν Νετανιάχου. Το ίδιο μπορεί κανείς να ισχυριστεί και για μια σειρά άλλες χώρες – όπως για παράδειγμα την Αυστρία, η οποία μάλιστα ύψωσε τη σημαία του Ισραήλ στην καγκελαρία.

Αλλά και στη Γερμανία, η κυβέρνηση της Ανγκελα Μέρκελ τάχθηκε χωρίς περιστροφές υπέρ του δικαιώματος του Ισραήλ στην αυτοάμυνα. Απέφυγε δε να το επικρίνει ακόμη και για την ισοπέδωση του κτιρίου που στέγαζε τα γραφεία του Associated Press, του al Jazeera και άλλων ΜΜε στη Γάζα – έστω και αν οι ΗΠΑ το έπραξαν.

Μάλιστα, η υπόθεση μετατρέπεται και σε εργαλείο εσωτερικής πολιτικής αντιπαράθεσης. Κι αυτό διότι οι Χριστιανοδημοκράτες ασκούν πιέσεις στους Πράσινους και την επικεφαλής τους, Αναλένα Μπέρμποκ – που προηγούνται στις δημοσκοπήσεις – να αναιρέσουν παλαιότερες δηλώσεις τους με τις οποίες επέκριναν τις πωλήσεις όπλων προς το Ισραήλ.

Το σίγουρο είναι ότι, όπως σημειώνουν οι FT, σε επίπεδο ΕΕ «έχει διαφανεί μια ευρύτερη δημόσια ευθυγράμμιση πολλών ευρωπαϊκών κρατών με την κυβέρνηση του Μπένιαμιν Νετανιάχου, καθώς το Ισραήλ ανθίσταται στις διεθνείς εκκλήσεις για εκεχειρία, ώστε να μπει τέλος στη χειρότερη σύγκρουση με τους Παλαιστίνιους εδώ και χρόνια».

«Η δυνατότητα της ΕΕ να διαδραματίσει ένα πιο ενεργό ρόλο δυσκολεύει περαιτέρω επειδή, όπως και οι ΗΠΑ, χαρακτηρίζει την Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση. Αρνείται, λοιπόν, να συνομιλήσει μαζί της και, για τον λόγο αυτό, έχει μικρή επίδραση πάνω της», σημειώνει η ίδια εφημερίδα.

Ο κόσμος δεν υπολογίζει την Ευρώπη

Έτσι, τουλάχιστον σε επίπεδο κυβερνήσεων, οι σύμμαχοι των Παλαιστινίων εντός της ΕΕ είναι πολύ λίγοι. Κι αυτό την ίδια στιγμή που σχεδόν όλες οι συγκεντρώσεις συμπαράστασης που πραγματοποιούνται χαρακτηρίζονται ντε φάκτο ως «εκδηλώσεις μίσους κατά των Εβραίων» (έστω κι αν δεν έχουν τέτοιο περιεχόμενο) και αντιμετωπίζονται με τη βία.

Σε κάθε περίπτωση, η εικόνα της ΕΕ και σε αυτή την κρίση προκαλεί νέα ερωτηματικά για τις δυνατότητές της. Άλλωστε, δεν είναι η μοναδική περίπτωση που δεν είναι σε θέση να διαμεσολαβήσει και να παίξει ενεργό ρόλο.

Είναι γνωστό ότι μέχρι και ο Ταγίπ Ερντογάν έχει φτάσει να της απαγορεύει να συμμετέχει ουσιαστικά στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, που αφορούν ένα κράτος-μέλος της – ενώ ο Λαβρόφ πρόσφατα πρόσβαλε κατά πρόσωπο τον Μπορέλ, λέγοντάς του ότι η ΕΕ δεν αποτελεί πλέον αξιόπιστο εταίρο και συνομιλητή…