Τον Ιούνιο σε διαβούλευση ο ελληνικός κλιματικός νόμος

Μετά τη μετακίνηση της ημερομηνίας πλήρους απολιγνιτοποίησης του ενεργειακού μείγματος της χώρας τρία χρόνια νωρίτερα, δηλαδή το 2025 αντί για το 2028, έφτασε η ώρα της προετοιμασίας ενός κλιματικού νόμου και για την Ελλάδα. Η εναρκτήρια συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής ξεκινά σήμερα στις 11.30, σε κοινή συνεδρίαση των διαρκών επιτροπών παραγωγής και εμπορίου, οικονομικών υποθέσεων, ευρωπαϊκών υποθέσεων καθώς και της ειδικής μόνιμης επιτροπής περιβάλλοντος, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, και των υπολοίπων πολιτικών αρχηγών.

Μάλιστα, με δεδομένο ότι η αρμόδια Επιτροπή, η οποία έχει συσταθεί στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), έχει ήδη διαμορφώσει τον βασικό ….σκελετό της πρότασης, πληροφορίες αναφέρουν ότι ο πρωθυπουργός δέχεται εισηγήσεις προκειμένου να ανακοινώσει σήμερα από το βήμα της βουλής, τον κεντρικό στόχο που θα θέτει ο νέος νόμος για κλιματική ουδετερότητα της Ελλάδας έως το 2050. Σύμφωνα με κυβερνητικούς παράγοντες, ο σχεδιασμός της κυβέρνησης είναι να θέσει σε διαβούλευση τον κλιματικό νόμο ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος στις 5 Ιουνίου, αν και, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, θέλει ακόμη δουλειά για τη διαμόρφωση του τελικού κειμένου.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ανασκόπηση του Ιδρύματος Heinrich Boell δείχνει ότι, τον Φεβρουάριο του 2020, 13 κράτη μέλη της ΕΕ-27 και πέντε ευρωπαϊκές χώρες εκτός ΕΕ είχαν ήδη κλιματικό νόμο, σε τρία κράτη μέλη της ΕΕ (Ισπανία, Πορτογαλία, Λετονία) ο κλιματικός νόμος ήταν υπό διαμόρφωση, σε δύο βρισκόταν υπό εξέταση (Ελλάδα και Βέλγιο) ενώ για άλλα 10 κράτη (9 ευρωπαϊκά και η Τουρκία) δεν υπήρχε καμία πληροφορία.

Έκτοτε ψηφίστηκε -την περασμένη εβδομάδα- ο κλιματικός νόμος της Ισπανίας, ενώ πιθανόν η Ελλάδα να γίνει το 15ο κράτος μέλος της ΕΕ-27 που θα έχει κλιματικό νόμο. Λίγες εβδομάδες πριν, και κατόπιν έντονων διαβουλεύσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο που διήρκεσαν περισσότερο από ένα χρόνο οριστικοποιήθηκε και ο Ευρωπαϊκός κλιματικός νόμος, ο οποίος καθιστά την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας το 2050 νομικά δεσμευτική για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράλληλα, οριστικοποιεί και τον νέο κλιματικό στόχο της ΕΕ-27 για το 2030 με τη δέσμευση για μείωση κατά τουλάχιστον 55% των καθαρών εκπομπών (εκπομπές μείον απορροφήσεις) αερίων του θερμοκηπίου το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.

Το κατά πόσο η Ελλάδα, η οποία μέχρι πριν λίγα χρόνια βρισκόταν στις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης ως προς τις κλιματικές της επιδόσεις, θα ενταχθεί με αυτή της την επιλογή στην κλιματική ελίτ της Ευρώπης θα εξαρτηθεί από το περιεχόμενο του νέου νόμου. Είναι απορίας άξιον, πώς θα καταφέρει η χώρα μας, η οποία το 2018 είχε μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μόνο κατά 12% (σε σχέση με τις εκπομπές του έτους βάσης, 1990) να φτάσει το 2050 στο μείον 100%.

Όπως σχολιάζουν στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο», αρμόδιες επιστημονικές πηγές, με δεδομένες τις ευρωπαϊκές τάσεις που θέλουν όλο και πιο εμπροσθοβαρείς απανθρακοποιήσεις των εθνικών οικονομιών, τον νέο ευρωπαϊκό κλιματικό στόχο του 2030 και τα σενάρια που αναλύθηκαν στη Μακροχρόνια Στρατηγική της χώρας η οποία κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2019, οτιδήποτε λιγότερο από κλιματική ουδετερότητα το 2050 για την Ελλάδα, θα πρέπει να θεωρείται συντηρητικό.

Για τον συγκεκριμένο στόχο έχουν δεσμευτεί και άλλες προοδευτικές ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Δανία, η Ιρλανδία και η Ισπανία. Πρόσφατα, μάλιστα, και μετά από την ιστορική καταδίκη της κλιματικής πολιτικής της Γερμανίας στο Ανώτατο Γερμανικό Δικαστήριο, η Γερμανική κυβέρνηση δεσμεύτηκε να μετατοπίσει τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας πέντε χρόνια νωρίτερα, δηλαδή το 2045. Την ίδια χρονιά θέτει ως στόχο για μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία και ο κλιματικός νόμος της Σουηδίας, η οποία ωστόσο έχει ήδη περιορίσει πάρα πολύ τις εκπομπές της σε σχέση με το 1990, που αποτελεί το έτος βάσης για τον προσδιορισμό της κλιματικής φιλοδοξίας.

Επιπλέον, κομβικής σημασίας για την επίτευξη μιας κλιματικά ουδέτερης οικονομίας το 2050 θεωρείται η θέσπιση ενδιάμεσων κλιματικών στόχων για το 2030 και το 2040 έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα σταθερό κλίμα που θα επιτρέψει πράσινες επενδύσεις σε όλους τους τομείς της οικονομίας σε βάθος χρόνου. Και οι εισηγήσεις της Επιτροπής που έχει συσταθεί από την κυβέρνηση έχουν προτείνει συγκεκριμένους στόχους. Αυτό άλλωστε αποτελεί συστατικό αρκετών εθνικών κλιματικών νόμων αλλά και του ευρωπαϊκού, ο οποίος ειδικότερα περιλαμβάνει τον νέο στόχο του 2030 για μείωση 55%, ενώ περιγράφει τη διαδικασία καθώς και τον χρόνο στον οποίο θα θεσπιστεί και ο στόχος του 2040.

Δεν είναι λίγοι τέλος εκείνοι που θεωρούν ότι το να συμπεριλαμβάνει ο κλιματικός νόμος μια διαδικασία προσδιορισμού μέγιστων ποσοτήτων αερίων του θερμοκηπίου που θα επιτρέπεται να εκπέμπονται μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (π.χ. εντός πενταετίας), -οι λεγόμενοι τομεακοί προϋπολογισμοί άνθρακα κατά τα πρότυπα του γερμανικού κλιματικού νόμου- αποτελεί αναγκαία συνθήκη για τη συμμετοχή όλων των κλάδων της οικονομίας στην επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας.

Στο μεταξύ, η «συμμαχία» για έναν κλιματικό νόμο στην Ελλάδα μεγαλώνει, καθώς πλέον δώδεκα οργανώσεις, με πρωτοβουλία του WWF Ελλάς, ένωσαν τις δυνάμεις τους και συνδιαμόρφωσαν πρόταση κλιματικού νόμου για τη θωράκιση της χώρας μας από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Μάλιστα σε περίπου έναν μήνα έχουν υποβληθεί εκατοντάδες σχόλια και τροποποιήσεις από ενεργούς πολίτες, γεγονός που καταδεικνύει το ενδιαφέρον των Ελλήνων πολιτών.

Την ίδια ώρα, σε …αναμμένα κάρβουνα βρίσκεται και η αρμόδια Επιτροπή για την αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για το 2030, υπό τη Γενική Γραμματέα του ΥΠΕΝ κυρία Αλεξάνδρα Σδούκου, καθώς θα πρέπει να προσαρμοστεί στους νέους ευρωπαϊκούς κλιματικούς στόχους, αλλά και να «κουμπώνει» με τον κλιματικό νόμο. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχει η σκέψη να περιληφθεί στον νόμο πρόβλεψη που θα προσδιορίζει ότι ο κλιματικός στόχος για το 2030 θα προκύψει μετά την ολοκλήρωση της αναθεώρησης του ΕΣΕΚ.