Οι παροχές σε είδος (μισθός σε είδος)

Είναι οι παροχές (σε είδος) που λαμβάνουν εργαζόμενοι οι εταίροι – μέτοχοι ή συγγενικά τους πρόσωπα (ο/η σύζυγος, το μέρος συμφώνου συμβίωσης και οι ανιόντες ή κατιόντες σε ευθεία γραμμή), οι οποίες φορολογικά θεωρούνται μισθός σε είδος, άρα συνυπολογίζονται στο φορολογητέο εισόδημά τους. Επισημαίνεται ότι, παροχές σε είδος που χορηγούνται προς τρίτα πρόσωπα, που δεν συνδέονται με κανενός είδους εργασιακή σχέση με την επιχείρηση που χορηγεί τις παροχές αυτές, δεν θεωρούνται μισθός σε είδος.

Οι παροχές σε είδος που λαμβάνει ένας εργαζόμενος ή εταίρος ή μέτοχος ή συγγενικό πρόσωπο αυτού, με εξαίρεση την παραχώρηση οχημάτων την χορήγηση δανείων τα δικαιώματα προαίρεσης απόκτησης μετοχών και την παραχώρησης κατοικίας που έχουν ειδικό τρόπο προσδιορισμού και θα αναλυθούν σε επόμενα άρθρα, συνυπολογίζονται στο φορολογητέο εισόδημά του στην αγοραία αξία τους, εφόσον η συνολική αξία των παροχών σε είδος υπερβαίνει το ποσό των 300,00 ευρώ ανά φορολογικό έτος και μόνο για το ποσό άνω των 300,00 ευρώ. Το όριο των 300,00 ευρώ λειτουργεί ως αφορολόγητο όριο, συνεπώς εφόσον η αξία της παροχής προς εργαζομένους, εταίρους, μετόχους ή συγγενικά πρόσωπα αυτών υπερβαίνει τα 300,00 ευρώ ανά φορολογικό έτος, στο συνυπολογισμό του φορολογητέου εισοδήματος από μισθωτή εργασία του υπόχρεου φυσικού προσώπου θα ληφθεί υπόψη μόνο το υπερβάλλον, πέραν των 300,00 ευρώ, ποσό της αξίας της παροχής και όχι το σύνολο αυτής.

Στην έννοια των παροχών σε είδος που φορολογούνται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία εντάσσεται κάθε παροχή σε είδος που χορηγείται στο δικαιούχο, εκτός αν μία παροχή αποβλέπει αποκλειστικά στην κάλυψη δαπανών ή αποκατάσταση ζημιών αυτού κατά την εκτέλεση της εργασίας του, η οποία ως εκ του είδους της, βαρύνει τον εργοδότη, οπότε στην τελευταία αυτή περίπτωση η παροχή αυτή δεν έχει τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος.

Στις παροχές σε είδος κατά το μέρος που υπερβαίνουν τα 300,00 ευρώ και προσαυξάνουν το φορολογητέο εισόδημα τους ενδεικτικά περιλαμβάνονται :

α) Η αξία των αγαθών, που αντιπροσωπεύουν οι χορηγούμενες δωροεπιταγές, καθώς και η αξία της αγοράς αγαθών ή παροχής υπηρεσιών, που αντιπροσωπεύουν τα χορηγούμενα κουπόνια.

β) Η αξία των διατακτικών που χορηγούνται δωρεάν για την αγορά αγαθών ή τη λήψη υπηρεσιών από συμβεβλημένα καταστήματα. Εξαιρετικά για τις διατακτικές σίτισης ως παροχή σε είδος λαμβάνεται το ποσό που υπερβαίνει τα 6,00 ευρώ ανά εργάσιμη ημέρα.

γ) Η παροχή της χρήσης εταιρικών πιστωτικών καρτών για δαπάνες που δεν αφορούν την επιχείρηση αλλά για την κάλυψη προσωπικών, οικογενειακών ή άλλων δαπανών που δεν σχετίζονται με το συμφέρον της επιχείρησης του εργοδότη ή δεν χρησιμοποιούνται κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές αυτής και το σχετικό κόστος αναλαμβάνει ο εργοδότης.

δ) Το όφελος που προκύπτει για τους εργαζόμενους, διευθυντές, διαχειριστές, μέλη διοίκησης και συνταξιούχους των εταιρειών παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεφωνίας, ύδρευσης, παροχής αερίου, συνδρομητικών υπηρεσιών (π.χ. τηλεόραση) από την παροχή σε αυτούς ορισμένης ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεφωνικών συνδιαλέξεων, νερού, φυσικού αερίου και συνδρομητικών καναλιών αντίστοιχα με μειωμένο τιμολόγιο ή άνευ ανταλλάγματος.

ε) Οι διάφορες πληρωμές που γίνονται απευθείας από τους εργοδότες όπως αυτές που γίνονται προς φροντιστήρια, σχολεία, βρεφονηπιακούς σταθμούς, κατασκηνώσεις κ.λπ. και αφορούν την κάλυψη εξόδων διδάκτρων, βρεφονηπιακών σταθμών, κ.λπ. των ανωτέρω προσώπων, οι απευθείας πληρωμές που αφορούν την κάλυψη εξόδων συμμετοχής των προσώπων αυτών σε ημερίδες, προγράμματα ή σεμινάρια εκπαίδευσης, επιμόρφωσης ή επαγγελματικής κατάρτισης ή την κάλυψη συνδρομών σε περιοδικά και επιμελητήρια, που δεν αφορούν το αντικείμενο της εργασίας τους ή το επίπεδο της θέσης που κατέχουν, οι απευθείας πληρωμές που αφορούν την κάλυψη συνδρομών των προσώπων αυτών (σε γυμναστήρια, λέσχες κ.λπ.), καθώς και αυτές που αφορούν την κάλυψη ιατρικών εξόδων τους (π.χ. check-up). Στην περίπτωση αυτή περιλαμβάνεται και το όφελος που προκύπτει για τους εργαζόμενους, διευθυντές, διαχειριστές και μέλη διοίκησης ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων εξαιτίας της δωρεάν φοίτησης ή της φοίτησης με μειωμένα δίδακτρα σε αυτά των τέκνων τους με εξαίρεση τις υποτροφίες που χορηγούνται από τα εν λόγω εκπαιδευτήρια.

στ) Η παροχή της χρήσης εταιρικών συνδέσεων κινητής τηλεφωνίας που γίνεται στους εργαζόμενους, διευθυντές, διαχειριστές και μέλη διοίκησης κατά το μέρος που υπερβαίνει το κόστος του προγράμματος χρήσης και υπό την προϋπόθεση ότι το υπερβάλλον ποσό του προγράμματος χρήσης χρησιμοποιείται για προσωπικούς τους σκοπούς και όχι για σκοπούς της επιχειρηματικής δραστηριότητας του εργοδότη. Στην περίπτωση αυτή ο διαχωρισμός της παροχής που εξυπηρετεί την επιχειρηματική δραστηριότητα του εργοδότη από την παροχή που εξυπηρετεί προσωπικούς σκοπούς των ανωτέρω προσώπων είναι εφικτός διότι κατά την έκδοση του λογαριασμού από την εταιρεία κινητής τηλεφωνίας παρέχεται ανάλυση ανά αριθμό.

Στις παροχές σε είδος στους εργαζόμενους, εταίρους – μετόχους και στα συγγενικά τους πρόσωπα οι οποίες δεν προσαυξάνουν το φορολογητέο εισόδημα τους περιλαμβάνονται :

α) Τα εξαιρούμενα εισοδήματα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.

β) Οι παροχές σε είδος, οι οποίες χορηγούνται προσωπικά προς τους δικαιούχους, μόνο αυτούσια και όχι σε χρήμα και οι οποίες εξυπηρετούν λειτουργικές και παραγωγικές ανάγκες της επιχείρησης, συμβάλλουν στην αύξηση της παραγωγικότητάς της και στην ποιότητα των συνθηκών εργασίας ή αποτελούν μέτρα για την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων. Ενδεικτικά, τέτοιες παροχές σε είδος οι οποίες δεν θεωρούνται εισόδημα από μισθωτή εργασία είναι η χορήγηση ειδικών στολών εργασίας, η χορήγηση γάλακτος, η παροχή τροφής στο χώρο εργασίας, η χορήγηση θέσης στάθμευσης στο χώρο εργασίας κ.λπ.

γ) Η αξία κτήσης των παραχωρούμενων προς τους εργαζόμενους εργαλείων εργασίας (π.χ. tablets, φορητοί υπολογιστές), ακόμα και πέραν του ημερήσιου εργάσιμου χρόνου και εφόσον η παραχώρηση αυτή εξυπηρετεί λειτουργικές ανάγκες της επιχείρησης, την αύξηση της παραγωγικότητάς της και την παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών. Επισημαίνεται ότι ομοίως δεν θεωρούνται παροχές σε είδος οι δαπάνες πρόσβασης στο διαδίκτυο για τα ανωτέρω εργαλεία εργασίας, (π.χ. mobile internet).

Γιώργος Α. Κορομηλάς
Φορολογικός σύμβουλος – Συγγραφέας φορολογικών βιβλίων
Διευθυντής Φορολογικού τμήματος Tax Advisors I.K.E.
Πρόεδρος Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών