Η συνταγή «ανάρρωσης»

Πριν μας βρει το «κακό» της πανδημίας η κυβέρνηση κόντρα στην πεπατημένη της πρώτης περιόδου μιας κυβέρνησης στην Ελλάδα, όχι μόνο δεν έφερε κάποιο δυσμενές μέτρο, αλλά εφάρμοσε ένα σαρωτικό μείγμα μείωσης των φόρων. Λέγονταν τότε ότι κρατά ανοιχτό το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών ώστε να παρακαμφθεί η απλή αναλογική των επόμενων εκλογών. Οταν μπήκαμε στο πρόβλημα, δηλαδή είχαμε την έξαρση της πανδημίας, οι μειώσεις φόρων αυξήθηκαν. Προστέθηκαν και οι αποζημιώσεις από τις ζημιές της καραντίνας. Οι αναστολές φόρων. Πολλά δισεκατομμύρια μετακινήθηκαν από τον κρατικό προϋπολογισμό στις τσέπες των πολιτών. Κάποια με ιδιαίτερα έξυπνο τρόπο όπως η επιστρεπτέα προκαταβολή που στόχευσε στην ενίσχυση όσων δεν φοροδιαφεύγαν, κάποια άλλα με χρήση κοινοτικών κονδυλίων. Και τότε λέγονταν ότι ρίχνει πολλά λεφτά, για να κρατά επίσης ανοιχτό το ενδεχόμενο πρόωρης προσφυγής στις κάλπες μόλις περάσει ο ιός.

Λίγο πριν από το τέλος της πανδημίας το «πάρτι» όχι απλά συνεχίζεται, αλλά τα ευρώ πέφτουν στην αγορά σαν να είναι «μαρουλόφυλλα», σαν να μην υπάρχει αύριο. Προγράμματα για την εστίαση, για τον τουρισμό, ενίσχυση δαπανών, αλλά και τα πανδημικά, μείωσης ενοικίων και αποζημιώσεις αναστολών. Εκλογές δεν φαίνονται στον ορίζοντα, αλλά οι δημοσιολογούντες επιμένουν.

Στο οικονομικό επιτελείο για να τα καταφέρουν να ανταποκριθούν στις ταμειακές απαιτήσεις των καιρών έγιναν μικροί «μάγοι». Για κάθε ευρώ που έριχναν στην οικονομία, υπολόγιζαν πόσα σεντς θα επιστρέψουν στον προϋπολογισμό ως έσοδα μέσω των φόρων. Το μεγαλύτερο μέρος ακόμα το βλέπουν μπροστά τους να είναι «παρκαρισμένο» ως καταθέσεις στις εμπορικές τράπεζες της χώρας (24 δισ.). Προφανώς η συζήτηση για τις ρυθμίσεις ή τις διευκολύνσεις στην αποπληρωμή των χρεών της πανδημίας έχει να κάνει με το «ιερό δισκοπότηρο» των καταθέσεων. Οσα περισσότερα επιστρέψουν στον προϋπολογισμό τόσο πιο άμεση θα είναι η δημοσιονομική ανάκαμψη της χώρας.

Τελευταία «έξυπνη» ιδέα που έβγαλε το οικονομικό επιτελείο είναι η μεταφορά του μη επιστρεπτέου κομματιού της επιστρεπτέας προκαταβολής 1,2 και 3, άνω του 1,5 δισ., συν το κονδύλι των παγίων δαπανών, από τους κωδικούς των μεταβιβάσεων στον κωδικό του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Για αυτά τα μέτρα είχε προβλεφθεί ένα κονδύλι στον τρέχοντα προϋπολογισμό, το οποίο όμως «φαγώθηκε» από την εαρινή έξαρση του ιού. Προφανώς περικοπή του ΠΔΕ θα σήμαινε κανονικά μικρότερη ανάπτυξη, αν δεν υπήρχε από την άλλη η αυξημένη προκαταβολή που αναμένει το οικονομικό επιτελείο ότι θα έρθει από την Ευρώπη, στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης. Λίγο πάνω από 4 δισ. περιμέναμε, 7,9 δισ. θα έχουν εισρεύσει έως το τέλος του έτους. Δηλαδή όχι απλά καλύπτεται το κενό από την περικοπή του ΠΔΕ αλλά με διπλάσιο ποσό. Με λίγα λόγια, από τα ευρωπαϊκά κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης θα καλυφθούν οι παραπάνω δαπάνες των πρώτων κύκλων των επιστρεπτέων και μαζί θα επιδιωχθεί ένας υψηλότερος ρυθμός ανάπτυξης. Για να γίνει αυτό θα έπρεπε όμως πρώτα, όπως και έγινε, να έχει κατατεθεί ένα πλήρες πρόγραμμα στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης ώστε να επιδιωχθεί η μεγαλύτερη του προγραμματισμένου προκαταβολή.

Με αυτά και με αυτά, όλα όσα συμβαίνουν την τελευταία διετία, δεν παραπέμπουν σε μια κυβέρνηση που σκέφτεται εκλογές, αλλά σε μια κανονική κυβέρνηση που προσπαθεί να εφαρμόσει το πρόγραμμά της σε εξαιρετικά ανώμαλους καιρούς. Προφανώς θα κριθεί εκ του αποτελέσματος. Για την ώρα ωστόσο φαίνεται ότι έχει βρεθεί μια συνταγή οικονομικής ανάρρωσης της χώρας, όχι πλέον μέσω της λιτότητας, αλλά μέσω της οικονομικής επέκτασης…