Η αγορά εργασίας, το brain drain και η «κυκλική» μετανάστευση

Στις προκλήσεις της μετανάστευσης σε ό,τι αφορά την ανέρευση εργασίες αναφέρεται έκθεση που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο τονίζει ότι ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο θα ομαλοποιήσει τη μετανάστευση, θα προσελκύσει απαραίτητους εργαζόμενους, θα υπονομεύσει τους διακινητές και θα διευκολύνει την ένταξη.

Σε έκθεση που εγκρίθηκε με 495 ψήφους υπέρ, 163 κατά και 32 αποχές, το Κοινοβούλιο επισημαίνει ότι η νόμιμη μετανάστευση δεν έχει συμπεριληφθεί στην μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ από το 2015 και υπογραμμίζει ότι το νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο δεν περιλαμβάνει συγκεκριμένες προτάσεις επ’ αυτού του θέματος.

«Η πολιτική της ΕΕ και οι εθνικές πολιτικές για τη νόμιμη μετανάστευση θα πρέπει να είναι επικεντρωμένες στην αντιμετώπιση της έλλειψης εργατικού δυναμικού και προσόντων», υποστηρίζουν οι ευρωβουλευτές, επισημαίνοντας τη γήρανση του πληθυσμού και τη συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού. Ζητούν να αναθεωρηθεί η υφιστάμενη νομοθεσία και να διευρυνθεί το πεδίο εφαρμογής της, δεδομένου ότι επί του παρόντος καλύπτει κυρίως εργαζομένους υψηλής ειδίκευσης ή υψηλά αμειβόμενους και πολυεθνικές εταιρείες. Μόνο η οδηγία για τους εποχιακούς εργαζομένους επικεντρώνεται στη μετανάστευση με χαμηλότερες αποδοχές, επισημαίνει το ΕΚ.

Στο ψήφισμα τονίζεται ο σημαντικός ρόλος των εμβασμάτων και τα οφέλη που έχει η ασφαλής, νόμιμη και ομαλή μετανάστευση τόσο για τις χώρες αποστολής όσο και για τις χώρες υποδοχής.

Αναγνωρίζοντας τον κίνδυνο «brain drain», οι ευρωβουλευτές προτείνουν την προώθηση ενός μοντέλου κυκλικής μετανάστευσης, σύμφωνα με το οποίο ο μετανάστης επιστρέφει μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα στη χώρα καταγωγής του, από την οποία ενδέχεται να αποχωρήσει εκ νέου για επαγγελματικούς λόγους. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα πρέπει να αναλύσει την προσέγγιση που ακολουθούν άλλες χώρες, όπως π.χ. ένα σύστημα μοριοδότησης. Προτείνουν επίσης να επιτρέπεται στους αλλοδαπούς εργαζόμενους η παράταση του διαστήματος απουσίας τους από τη χώρα υποδοχής, ώστε να μπορούν να ταξιδεύουν ευκολότερα στις χώρες καταγωγής τους.

Δεξαμενή ταλέντων της ΕΕ για εργαζόμενους από τρίτες χώρες

Προκειμένου να αντιμετωπιστούν καλύτερα οι ανάγκες του εργατικού δυναμικού ή οι ελλείψεις στις αγορές των κρατών μελών, το ΕΚ προτείνει την ανάπτυξη μιας δεξαμενής ταλέντων και μιας πλατφόρμας αντιστοίχισης ταλέντων, η οποία θα καλύπτει όλους τους τομείς και τα επίπεδα απασχόλησης και θα χρησιμεύει ως «υπηρεσία μίας στάσης» («one-stop shop») για τους εργαζομένους εκτός ΕΕ, τους εργοδότες εντός ΕΕ αλλά και για τις εθνικές δημόσιες αρχές.

Η έκθεση συνιστά επίσης τη διευκόλυνση και την επιτάχυνση της αξιολόγησης και της αναγνώρισης διπλωμάτων, πιστοποιητικών και άλλων επαγγελματικών προσόντων. Το γεγονός αυτό θα ενισχύσει την κινητικότητα εντός της ΕΕ, η οποία, με τη σειρά της, μπορεί να συμβάλει στις προσαρμογές της αγοράς εργασίας και σε συνολική οικονομική ανάπτυξη σε όλα τα κράτη μέλη.

Οι θετικές πτυχές

«Θέλω να στείλω ένα θετικό μήνυμα για τη μετανάστευση, εστιάζοντας στις θετικές της πτυχές, αντί να ‘χανόμαστε’ σε ξενοφοβικές ρητορικές», δήλωσε η εισηγήτρια Sylvie Guillaume (Σοσιαλιστές,Γαλλία) κατά τη διάρκεια της σχετικής συζήτησης στην ολομέλεια το απόγευμα της Τετάρτης. «Η μετανάστευση αποτελεί μια δημογραφική, οικονομική και ανθρώπινη πραγματικότητα, την οποία η Ευρώπη χρειάζεται λόγω της γήρανσης του πληθυσμού της και των ελλείψεων της σε εργατικό δυναμικό σε βασικούς τομείς. Πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι η ύπαρξη λιγότερων νόμιμων οδών μετανάστευσης οδηγεί σε πολλαπλασιασμό παράνομων διεξόδων, και οι μόνοι που ωφελούνται είναι οι διακινητές ανθρώπων», κατέληξε.