Τα νέα ποσά των προσωρινών συντάξεων – Πέντε ερωτήσεις και απαντήσεις

Αυξημένη στο 70% ή 80% του μέσου μηνιαίου μισθού είναι η νέα προσωρινή σύνταξη από το 50% που ίσχυε μέχρι την ψήφιση των άρθρων 115 και 116 του νόμου 4714/2020. Το νέο καθεστώς των προσωρινών συντάξεων προβλέπει αύξηση στο πλαφόν του χορηγούμενου ποσού, το οποίο πλέον διαμορφώνεται – κατ’ ανώτατο όριο – στα 768 ευρώ για τους μισθωτούς και στα 960 ευρώ για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοπασχολούμενους επιστήμονες.

Εγκύκλιος του e – ΕΦΚΑ αποσαφηνίζει το νέο καθεστώς, παρέχοντας σαφείς οδηγίες για το όριο της προσωρινής σύνταξης που δικαιούνται όσοι έχουν υποβάλει ηλεκτρονική και όσοι έντυπη αίτηση συνταξιοδότησης.

Η καταβολή προσωρινής σύνταξης θα αφορά όλους τους ασφαλισμένους ανεξαρτήτως ταμείου και χωρίς να απαιτείται η υποβολή αιτήματος εκ μέρους του δικαιούχου. Οι ασφαλισμένοι, με την ηλεκτρονική υποβολή του αιτήματος συνταξιοδότησης στο e-ΕΦΚΑ, θα λαμβάνουν προσωρινή σύνταξη, αυτομάτως από τον επόμενο κιόλας μήνα και μέχρι τη λήψη της οριστικής τους σύνταξης.

Αντιστοίχως, αυξάνονται και τα ποσά της προσωρινής σύνταξης για τους ασφαλισμένους που έχουν υποβάλλει τις αιτήσεις τους χειρόγραφα και εξομοιώνονται με τα ποσά όσων υπέβαλλαν την αίτηση με ηλεκτρονικό τρόπο.

Αναλυτικά η εγκύκλιος του ΕΦΚΑ διευκρινίζει τα εξής:

Ασφαλισμένοι με έντυπη αίτηση συνταξιοδότησης (άρθρο 115 νόμου 4714/2020)

1. Σύνταξη λόγω γήρατος

Α. Για τους μισθωτούς, ο υπολογισμός του ποσού της προσωρινής σύνταξης καθορίζεται πλέον στο 80% του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών του ασφαλισμένου κατά τους 12 μήνες ασφάλισης που προηγούνται της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.

Β. Για τους μη μισθωτούς, (αυτοτελώς απασχολούμενους, ελεύθερους επαγγελματίες και ασφαλισμένους στον Ο.Γ.Α., όπως αυτοί ορίζονται στα άρθρα 39 και 40 του Ν. 4387/2016), ο υπολογισμός του ποσού της προσωρινής σύνταξης καθορίζεται πλέον στο 70% του μέσου μηνιαίου εισοδήματος των δώδεκα (12) τελευταίων μηνών ασφάλισης που προηγούνται της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.

Γ. Εργαζόμενοι συνταξιούχοι. Τα ανωτέρω ποσά προσωρινής σύνταξης καταβάλλονται μειωμένα κατά ποσοστό 30% για όσο χρονικό διάστημα οι υποψήφιοι συνταξιούχοι απασχολούνται ή διατηρούν την ιδιότητα ή τη δραστηριότητά τους. Δεν μειώνονται κατά 30% οι προσωρινές συντάξεις γήρατος στις εξής περιπτώσεις:

• Των συνταξιούχων του ΟΓΑ αγροτών που συνεχίζουν την δραστηριότητά τους.
• Των ψυχικά ασθενών.
• Των αναπήρων συνταξιούχων.
• Όσων λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα ή αντίστοιχο επίδομα.
• Των πολύτεκνων, των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του εικοστού τετάρτου έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.
• Των συνταξιούχων άλλων φορέων και του Δημοσίου, εφόσον το ετήσιο εισόδημά τους από απασχόληση στον αγροτικό τομέα ως αγροτών, μελισσοκόμων, κτηνοτρόφων, πτηνοτρόφων και αλιέων δεν υπερβαίνει το ποσό των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ.

Δεν χορηγείται καθόλου προσωρινή σύνταξη λόγω γήρατος όταν παρέχεται εργασία για την οποία προβλέπεται αναστολή καταβολής της σύνταξης (άρθρο 20 του ν. 4387/2016). Εφόσον μεταγενέστερα εκλείψει ο λόγος αυτός, η προσωρινή σύνταξη καταβάλλεται από την πρώτη του επόμενου μήνα της υποβολής της σχετικής νέας αίτησης του ενδιαφερομένου.

Στους συνταξιούχους οι οποίοι έχουν ήδη αναλάβει ή αναλαμβάνουν εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα στο Δημόσιο τομέα θεσπίζεται μεταβατικό στάδιο ενός έτους για την αναστολή καταβολής της σύνταξης με κριτήριο το χρονικό σημείο κατά το οποίο συμπληρώνουν το 61ο ή το 62ο έτος.

Δ. Το ποσό της προσωρινής σύνταξης. Για τους μισθωτούς και τους ασφαλισμένους στον τέως Ο.Γ.Α. η προσωρινή σύνταξη δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού της εθνικής σύνταξης που αντιστοιχεί σε είκοσι (20) έτη ασφάλισης (384 ευρώ), ούτε να υπερβαίνει το ποσό που ισούται με το διπλάσιο αυτής (768 ευρώ).

Για τους αυτοτελώς απασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες, η προσωρινή σύνταξη δεν μπορεί να είναι μικρότερη από την εκάστοτε εθνική σύνταξη που αντιστοιχεί σε είκοσι (20) έτη ασφάλισης (384 ευρώ) ούτε μεγαλύτερη από το ποσό που ισούται με το ύψος της εθνικής σύνταξης πολλαπλασιαζόμενο επί δυόμισι φορές (960 ευρώ).

2. Σύνταξη λόγω θανάτου

Σε περίπτωση υποβολής αίτησης συνταξιοδότησης λόγω θανάτου, η προσωρινή σύνταξη, όπως διαμορφώνεται με τις ανωτέρω διατάξεις, χορηγείται στους δικαιούχους σε ποσοστό 70%. Το ποσοστό αυτό επιμερίζεται μεταξύ των δικαιοδόχων, σύμφωνα με τα ποσοστά επιμερισμού της σύνταξης λόγω θανάτου (άρθρο 12 Ν. 4387/2016, όπως ισχύει). Και στην περίπτωση αυτή ισχύει ότι δεν απαιτείται πλέον η διακοπή της εργασίας κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης προκειμένου να χορηγηθεί στον δικαιούχο προσωρινή σύνταξη λόγω θανάτου.

3. Έκδοση της προσωρινής σύνταξης

Για την έγκριση ή την απόρριψη του αιτήματος χορήγησης προσωρινής σύνταξης εκδίδεται απόφαση του αρμόδιου ασφαλιστικού οργάνου, εντός δύο (2) μηνών από την ημερομηνία κατάθεσης των δικαιολογητικών (και όχι από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης) ή από την ημερομηνία οριστικοποίησης της κρίσης των υγειονομικών επιτροπών, αν η χορήγηση της σύνταξης συναρτάται με την εκτίμηση του βαθμού αναπηρίας του ασφαλισμένου.

Ασφαλισμένοι με ηλεκτρονική αίτηση συνταξιοδότησης

Σε περίπτωση υποβολής αίτησης συνταξιοδότησης λόγω θανάτου, η προσωρινή σύνταξη χορηγείται σε ποσοστό 80% του ποσού που υπολογίζεται ως προσωρινή στις συντάξεις λόγω γήρατος ή λόγω αναπηρίας εφόσον συμμετέχουν στην απονομή και τα τέκνα και χορηγείται στους δικαιοδόχους σύμφωνα με το άρθρο 12 του ν. 4387/2016 (όπως ισχύει). Το ποσοστό αυτό επιμερίζεται μεταξύ των δικαιοδόχων, σύμφωνα με τα ποσοστά επιμερισμού της σύνταξης.

Όταν δεν συμμετέχουν στη σύνταξη και τα τέκνα, η προσωρινή σύνταξη ανέρχεται σε ποσοστό 70%. Το ποσό που θα προκύψει σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού που αντιστοιχεί στην εθνική σύνταξη που χορηγείται για δεκαπέντε (15) έτη ασφάλισης, ήτοι 345,60 ευρώ (παράγραφος 6 του άρθρου 7 του Ν. 4387/2016).

Δεν απαιτείται πλέον η διακοπή της εργασίας κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης προκειμένου να χορηγηθεί στον δικαιούχο προσωρινή σύνταξη.