Πόσα δάση «θυσιάζονται» για την παραγωγή σόγιας, σοκολάτας και βόειου κρέατος

Ένα τρομακτικό ποσοστό της τάξης του 70% τροπικών δασών που «θυσιάστηκε» για να εξυπηρετήσει βοοτροφικές εκμεταλλεύσεις και καλλιέργειες για παραγωγή σόγιας και φοινικέλαιου αποψιλώθηκε παράνομα από το 2013 μέχρι το 2019.

Αυτό προκύπτει από νέα έκθεση την οποία επικαλείται το Thomson Reuters Foundation η οποία κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις επιπτώσεις αυτής της τακτικής στην παγκόσμια προσπάθεια ενάντια στην κλιματική αλλαγή.

Όπως επισημαίνεται, η παράνομη υλοτομία αυτού του είδους είναι η αιτία για την απώλεια 4,5 εκατομμυρίων εκταρίων δασικής έκτασης –όσο ολόκληρη η Δανία– κατά μέσο όρο κάθε χρόνο, στη Λατινική Αμερική, στη ΝΑ Ασία κι στην Αφρική, σύμφωνα με τη μελέτη της αμερικανικής Μη Κερδοσκοπικής Οργάνωσης Forest Trends.

«Εάν δεν ανακόψουμε επειγόντως αυτή την παράνομη αποδάσωση δεν θα καταφέρουμε να νικήσουμε τις τρεις κρίσεις που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα: την κλιματική αλλαγή, την απώλεια βιοποικιλότητας και τις αναδυόμενες πανδημίες», είπε χαρακτηριστικά ο Άρθουρ Μπλάντελ, εκ των συντακτών της έκθεσης και σύμβουλος της οργάνωσης.

«Ένοχοι» φοινικέλαιο, βοοτροφία, σόγια και κακάο

Οι καλλιέργειες για φοινικέλαιο στην Ινδονησία, καθώς και η βοοτροφία και η καλλιέργεια σόγιας στη Βραζιλία, η οποία αντιστοιχεί πάνω-κάτω στο 60% του τροπικού δάσους του Αμαζονίου, στάθηκαν καθοριστικές για την παράνομη αποδάσωση.

Από κοντά, συνέβαλαν σε αυτή την καταστροφή και άλλα αγροτικά προϊόντα, όπως το κακάο που χρησιμοποιείται για την Παρασκευή σοκολάτας στην Ονδούρα και στη Δυτική Αφρική και το καλαμπόκι στην Αργεντινή.

Στην Ινδονησία, τουλάχιστον το 81% των δασωδών εκτάσεων που εκκαθαρίστηκε για να παραχθεί φοινικέλαιο εκτιμάται ότι εμπίπτει σε παράνομη διαδικασία.

Αντίστοιχα, σε χώρες παραγωγής σόγιας που χρησιμοποιείται σε τρόφιμα και σε ζωοτροφές, όπως στη Βραζιλία, το 93% της μετατροπής χρήσης γης για τη συγκεκριμένη καλλιέργεια είναι παράνομο, το 93% της αποψίλωσης για παραγωγή κακάο παγκοσμίως το ίδιο, καθώς και το 81% για παραγωγή βόειου κρέατος.

Ως παράνομη αποδάσωση ορίζεται η εκκαθάριση δασών ενάντια στις εθνικές νομοθεσίες. Τέτοιες περιπτώσεις αφορούν υλοτόμους και εταιρείες που δεν κατάφεραν να αποσπάσουν την άδεια γαιοκτημόνων ή να προσκομίσουν αξιολόγηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή ακόμη κερδοσκόπους που ήθελαν να φοροδιαφύγουν.

Ζητούν νομοθετική παρέμβαση

Οι περιβαλλοντολόγοι και ορισμένοι νομοθέτες στις ΗΠΑ, στην ΕΕ και στη Βρετανία ζητούν νομοθετική παρέμβαση ώστε να μη φτάνουν τα ράφια των σούπερ μάρκετ προϊόντα τα οποία παράγονται σε τέτοιες εκτάσεις.

Ήδη στις ΗΠΑ, στη Χαβάη και στο Όρεγκον, έχουν εξαγγελθεί σχέδια για νομοθετικές ρυθμίσεις με βάση τις οποίες θα απαγορεύεται η εισαγωγή αγροτικών προϊόντων που παράγονται σε παρανόμως αποψιλωθείσες δασικές εκτάσεις.

Και η Βρετανία προσανατολίζεται στην υιοθέτηση αντίστοιχης νομοθεσίας.

Η καταστροφή των δασών έχει σημαντική επίπτωση στον παγκόσμιο στόχο για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής, καθώς τα δέντρα απορροφούν περίπου το 1/3 των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα που ευθύνονται για την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Οι εκπομπές άνθρακα από την παράνομη αποδάσωση για αγροτική εκμετάλλευση αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 41% όλων των εκπομπών από παράνομη αποψίλωση τροπικών δασών κατά την περίοδο 2013 μέχρι 2019, αναφέρεται στην έκθεση.

Επισημαίνεται, ακόμη, ότι οι προσπάθειες πρέπει να κινηθούν και προς την κατεύθυνση της συνεργασίας με τους καλλιεργητές σόγιας και τους βοοτρόφους με στόχο ένα μορατόριουμ για την αποψίλωση δασών.

Σύμφωνα με τον Τζάστιν Άνταμς, εκτελεστικό διευθυντή της Tropical Forest Alliance, «η παράνομη αποδάσωση είναι κύρια αιτία της απώλειας δασών και αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τις εταιρείες της εφοδιαστικής αλυσίδας και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς μπορεί εν αγνοία τους να προμηθεύουν ή να χρηματοδοτούν προϊόντα που προέρχονται από παράνομες δραστηριότητες».