Το bitcoin είναι ενεργητικό, όχι χρήμα

Πριν από πολλά χρόνια με προσέλαβαν, χωρίς καμιά εμπειρία στα χρηματοπιστωτικά, ως εκπαιδευόμενο αναλυτή σε αντισταθμιστικό ταμείο. Ρώτησα το μετέπειτα αφεντικό μου πως θα πρέπει να προετοιμαστώ και η απάντησή του ήταν: «Βρες μια αριθμομηχανή και μάθε να χρησιμοποιείς τα κλειδιά της καθαρής τρέχουσας θέσης. Αυτό είναι όλο κι  όλο».

Είχε δίκιο. Εκτοτε, σκέφτομαι σε όρους μελλοντικών χρηματικών ροών, τελικών αξιών και ποσοστών έκπτωσης. Όλα τα υπόλοιπα αναλυτικά εργαλεία που απέκτησαν στο δρόμο ήταν δευτερεύοντα.

Γιαυτό νιώθω άβολα με αυτό που πρέπει να κάνω σήμερα: να γράψω για το bitcoin, ένα ενεργητικό πολύ μακράν της αντίληψης του υπολογιστή μου ΗΡ-12c. Η αξία της μετοχής του bitcoin έπεσε κατά 29% κάποια στιγμή, καταγράφοντας απώλεια 225 δις δολαρίων.

Κάτι πρέπει να ειπωθεί γιαυτό. Και αυτό που ακολουθεί είναι η καλύτερη άποψη που μπορεί να έχει ένας παλιομοδίτης αναλυτής αναφορικά με το τι συμβαίνει.

Το bitcoin θεωρείται καλύτερο ως μετοχή σε μια εταιρεία της οποίας το μοναδικό ενεργητικό είναι η υπόσχεση –αλλά όχι αποδεδειγμένη- της τεχνολογίας. Μπορεί να μην είναι απόλυτα αληθές, αλλά είναι η καλύτερη μεταφορά. Πολύς κόσμος συζητά υπό αυτούς τους όρους, όπως ο Μπιλ Μίλερ, ένας πολύ διάσημος επενδυτής μετοχών, που είπε πριν μερικές εβδομάδες στο Barron: «Το bitcoin είναι η λύση σε ένα πρόβλημα που βασανίζει τις οικονομίες από τότε που υπήρχαν οικονομίες, το οποίο είναι το κρατικό μονοπώλιο στην προσφορά χρήματος και τα τραπεζικά συστήματα, που οδηγούν σε διαδοχικές πτωχεύσεις, κατασχέσεις με εθνικοποιήσεις, πληθωρισμό…ο καλύτερος τρόπος για να σκεφτεί κάποιος γιαυτό είναι ο ψηφιακός χρυσός. Ο χρυσός είναι αναλογικός, το bitcoin είναι ψηφιακό. Είναι πολύ ανώτερο του χρυσού σαν απόθεμα αξίας…δεν μπορείς να διαφύγεις από μια χώρα κουβαλώντας χρυσό αξίας εκατομμυρίων δολαρίων αφού είναι βαρύ και δύσκολο να το διαχωρίσεις, ενώ μπορείς να στείλεις bitcoin παντού σε κλάσματα δευτερολέπτου με πολύ χαμηλό κόστος και είναι σχεδόν ατέρμονα διαιρετό.

Εάν η τεχνολογία του bitcoin λειτουργεί, ακόμη δεν έχει κριθεί, θα πρόκειται για μια νέα μορφή χρήματος και μάλιστα ανώτερο της λειτουργίας του χρήματος ως απόθεμα αξίας: ασφαλές έναντι του πληθωρισμού, εύκολο στη μεταφορά και μακριά από τις κυβερνητικές παρεμβάσεις.

Ο Μαρκ Αντρέεσεν, πολύ διάσημος επενδυτής τεχνολογίας, είχε γράψει πριν μερικά χρόνια παρόμοια σχόλια.

«Το bitcoin είναι ένα νέος είδος συστήματος πληρωμών. Ο καθένας μπορεί να πληρώσει κάποιον άλλον σ’  ολόκληρο τον κόσμο οποιοδήποτε ποσό αξίας bitcoin απλά μεταφέροντας την ιδιοκτησία του στο αρχείο, χωρίς εξουσιοδότηση και σε πολλές περιπτώσεις, χωρίς προμήθεια.»

Και αν το bitcoin εξελιχθεί σε χρήμα, η αξία του θα αυξηθεί σημαντικά. Ο Μίλερ ξανά: «Υπάρχει χρυσός αξίας 10 τρις δολαρίων αυτή τη στιγμή στον κόσμο, κάποιος σε κοσμήματα, άλλος σε κεντρικές τράπεζες και σε πράγματα όπως τα διαπραγματεύσιμα αμοιβαία ETFs. Η κεφαλαιοποίηση της αγοράς bitcoin είναι περίπου 1,1 τρις δολάρια. Είναι πολύ σίγουρος ότι το bitcoin μπορεί να ανέβει 10 φορές υπό κάποιες λογικές προϋποθέσεις και μπορεί να γίνει εξ ίσου πολύτιμο με τον χρυσό.»

Οι λογικοί άνθρωποι θα συμφωνήσουν, ότι η τεχνολογία bitcoin δεν λειτουργεί ακόμη. Αυτό πρέπει να είναι εμφανές. Σήμερα οι μεταβολές της τιμής αποδεικνύουν ότι το bitcoin είναι επίσης έντονα μεταβλητό για να είναι χρήμα. Προς το παρόν, εάν χρειαστεί να διαφύγω από τα σύνορα στο Μεξικό θα είναι με κάτι άλλο από bitcoin.

ΤΟ ίδιο σημαντικό, τα κόστη μεταφοράς του κρυπτονομίσματος είναι γενικά υψηλά και αργά και γίνονται αποδεκτά μόνο σε μερικά σημεία. Το bitcoin δεν είναι χρήμα, όμως η ιδέα ότι μπορεί να γίνει κάποια ημέρα είναι η πηγή της σημερινής του αξίας.

Όταν η τιμή μετοχής μιας εταιρείας –της οποίας το μοναδικό ενεργητικό είναι μια μη-αποδεδειγμένη τεχνολογία- έχει διακυμάνσεις, δεν πειράζει. Είναι απλά θόρυβος που γίνεται στην αγορά, εκτός από περιπτώσεις που υπάρχει νέα πληροφορία που υπονοεί ότι το τεχνολογικό ενεργητικό είναι περισσότερο ή λιγότερο πιθανό να πετύχει.

Εδώ είναι που πολλοί υποστηρικτές του bitcoin κάνουν λάθος. Νομίζουν ότι όταν η τιμή του ανεβαίνει, αυτό είναι απόδειξη ότι η τεχνολογία πλησιάζει την ολοκλήρωση και ότι θα γίνει χρήμα. Κάνουν λάθος! Πολλά πράγματα, από τις κάρτες μπέιζμπολ μέχρι τα κιβώτια κρασιού Σατό Λαφίτ, ανεβαίνουν σε αξία. Αυτό δεν τα καθιστά χρήμα. Τα καθιστά ενεργητικό. Το ενεργητικό είναι ωραία πράγματα, όμως η αξία του bitcoin, εν προκειμένω, προέρχεται από την πιθανότητα να εξελιχθεί σε συγκεκριμένο είδος ενεργητικού, σε χρήμα.

Απόδειξη ότι το bitcoin γίνεται χρήμα θα πρέπει να περιλαμβάνει ανθρώπους να κάνουν περισσότερες συναλλαγές, σε περισσότερο σημεία και πιο ομαλά. Ένα τελικό σημείο. Η ονομαστική αιτία για την πτώση της αξίας του κρυπτονομίσματος την Τετάρτη ήταν η απόφαση της κεντρικής τράπεζας της Κίνας να μην δέχεται το bitcoin ως νόμισμα συναλλαγών στην αγορά. Είναι αυτή απόδειξη ότι η τεχνολογία bitcoin δεν θα λειτουργήσει, ότι δεν θα γίνει χρήμα; Ϊσως, όμως θυμηθείτε ότι ένα βασικό συστατικό της ελκυστικότητας του bitcoin είναι ότι οι απόψεις τρίτων μερών και ειδικά των κυβερνήσεων υποτίθεται ότι δεν πρέπει να έχει σημασία. Κι όμως, η τρέχουσα μεταβλητότητα υπονοεί ότι έχει.

Δεν υπάρχει εύκολος τρόπος για να επιλυθεί αυτή η αντίφαση: το να τοποθετείτε τόσο μεγάλη αξία στο bitcoin είναι αγνή κερδοσκοπία, χωρίς καμιά σύνδεση με τον ουσιώδη χαρακτήρα της τεχνολογίας του.