Πρωτότυπες ιατρικές συσκευές στον δρόμο προς την αγορά

Μία πρωτότυπη συσκευή διάγνωσης της στεφανιαίας νόσου, ένα σύγχρονο εργαλείο για τον πρώιμο εντοπισμό νευροεκφυλιστικών διαταραχών τύπου άνοιας, μία συσκευή ταχείας διάγνωσης σηψαιμίας και μαζί τους, καινοτόμες τεχνικές για την αποκατάσταση καταγμάτων.

Όλα αυτά και πολλά άλλα – συσκευές, εργαλεία και τεχνικές προέρχονται από τα ενδότερα των εργαστηρίων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και αρχίζουν σιγά σιγά μεταφερόμενα στην αγορά να επηρεάζουν την εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης και τον βίο των συμπολιτών μας και όχι μόνο… Η δύναμη και η δυναμική τους ξεπερνούν τα σύνορα της χώρας αποτελώντας ιδιαίτερα εξαγώγιμα προϊόντα made in Greece.

Το τι συμβαίνει στα ενδότερα των εργαστηρίων και στις γέφυρες που δημιουργούνται για το πέρασμα των ερευνητικών αποτελεσμάτων στην αγορά το μάθαμε πρόσφατα σε μια ανοικτή διαδικτυακή εκδήλωση από την  Έρη Τόκα, υπεύθυνη του Γραφείου Μεταφοράς Τεχνολογίας του Τμήματος Προγραμματισμού και Υποστήριξης Έρευνας του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας του ΑΠΘ.

Ο λόγος στη Δρ. Τόκα:  α) Σε ένα πανεπιστήμιο με 295 Ερευνητικά Εργαστήρια και 22 Διεπιστημονικές Ομάδες στο Κέντρο Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας (ΚΕΔΕΚ) ο πλούτος της έρευνας με δυνατότητα να αξιοποιηθεί είναι μεγάλος. Το Γραφείο εκτός από την ανταπόκριση στα αιτήματα των πιο ώριμων ερευνητικών ομάδων, επιδιώκει πια πολύ ενεργητικά να προκαλεί ενέργειες αξιοποίησης που αξιολογούνται ως σκόπιμες.

β) Σε ένα πανεπιστήμιο που διαχειρίζεται περίπου 6000 ενεργά ερευνητικά έργα σε ορίζοντα πενταετίας η ροή των ερευνητικών αποτελεσμάτων είναι συνεχόμενη. Στόχος είναι να υποστηριχθούν οι καθηγήτριες/τες, οι ερευνήτριες/τες του ΑΠΘ που διαχειρίζονται τα έργα: σε θέματα δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας σε πολυεταιρικές κοινοπραξίες, στις πρώιμες και ώριμες συζητήσεις των εταίρων περί αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της έρευνας κατά τη διάρκεια υλοποίησης των έργων,  στη δημιουργία και το σχεδιασμό ενδεχόμενου πλάνου δυνητικής εμπορικής εκμετάλλευσης των παραδοτέων των έργων και στη διερεύνηση σκοπιμότητας ίδρυσης εταιρείας τεχνοβλαστού (spin-off).

Τέλος, η αξιοποίηση των Ενεργών Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας, είναι πρώτης προτεραιότητας στόχος.

Το ΑΠΘ είναι το πρώτο Ελληνικό Πανεπιστήμιο που υποστήριξε οικονομικά την προστασία της βιομηχανικής ιδιοκτησίας, με την κατάθεση Διπλωμάτων Ευρασιτεχνίας (75 συνολικά έως σήμερα), με περίπου 50 τα ενεργά σήμερα.

Ωστόσο το ποσοστό αξιοποίησης/εμπορευματοποίησής τους, όπως παρατηρεί η Δρ. Τόκα, παραμένει πολύ χαμηλό. «Για την αύξησή του σχεδιάζονται ενέργειες όπως: Ιεράρχηση, δημιουργία πλάνου αξιοποίησης για τα κορυφαία Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας, σε συνεργασία με Pattent Attorneys, εκπαίδευση εφευρετών σε θέματα εμπορευματοποίησης (Commercialization Training for Patentees), παρακολούθηση των ενεργειών αξιοποίησης από τους εφευρέτες στο χρονικό ορίζοντα της χρηματοδότησης κλπ».

Μια χρήσιμη ημερίδα

Η ημερίδα ήταν αφιερωμένη στη Μεταφορά Τεχνολογίας και ειδικότερα, στις Ιατρικές Συσκευές με την ένδειξη: Από το Εργαστήριο στην Αγορά.

Ο πρύτανης του ΑΠΘ καθηγητής Νίκος Παπαϊωάννου

Ο πρύτανης του ΑΠΘ καθηγητής Νίκος Παπαϊωάννου σε ένα σύντομο χαιρετισμό του επισήμανε: «Η μεταφορά τεχνολογίας είναι βασικός πυλώνας ανάπτυξης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Επενδύουμε στη διάδραση του Πανεπιστημίου μας με την οικονομία και την κοινωνία της Βόρειας Ελλάδας, αλλά και της χώρας γενικότερα», ενώ ο αντιπρύτανης Έρευνας και Διά Βίου Εκπαίδευσης του ΑΠΘ, αναπληρωτής καθηγητής Στράτος Στυλιανίδης τόνισε πως «με πρωτοβουλίες όπως η σημερινή μας διοργάνωση, αναδεικνύεται όχι μόνο η σημασία της έρευνας και του πόσο αυτή αλλάζει τη ζωή μας.

Ο αντιπρύτανης Έρευνας και Διά Βίου Εκπαίδευσης του ΑΠΘ, αναπληρωτής καθηγητής Στράτος Στυλιανίδης

Αλλά και η ταχύτητα με την οποία καλούμαστε ως ακαδημαϊκοί και ερευνητές, να αντιμετωπίσουμε  τις προκλήσεις του σύγχρονου οικονομικού περιβάλλοντος που μεταβάλλονται δυναμικά και να βρούμε τη διέξοδο από τα ερευνητικά μας εργαστήρια στην αγορά», ενώ συμπλήρωσε πώς «οι στοχευμένες δράσεις διασύνδεσης της κοινότητας με την κοινωνία πρόκειται να ενταθούν σε όλα τα επιστημονικά πεδία στα οποία το ΑΠΘ ξεχωρίζει».

Επίσης, ο πρόεδρος του Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ, καθηγητής Κυριάκος Αναστασιάδης έκανε λόγο «για μία νέα περίοδο που ξεκινάει για τις επιστήμες υγείας με την καινοτομία να διευρύνεται πέρα από τις κλινικές μελέτες και σε άλλα ερευνητικά πεδία του ιατρικού κλάδου».

Τα παραδείγματα

Και μετά τους προλόγους και τα εισαγωγικές τοποθετήσεις ας περάσουμε στο ζουμί, δηλαδή στην διαδικασία της ανάπτυξης Ιατρικών Συσκευών στα ερευνητικά εργαστήρια και στις ίδιες τις Ιατρικές Συσκευές μία προς μία.

     1.Ανάπτυξη Συσκευής Διάγνωσης της Στεφανιαίας Νόσου, Ομάδα Cor-IS, επικεφαλής, ο Θεόδωρος Καραπάντσιος, καθηγητής, Τμήμα Χημείας ΑΠΘ, Αντιπρόεδρος Επιτροπής Ερευνών ΑΠΘ

Ο Θ. Καραπάντσιος, επιστημονικά υπεύθυνος της ομάδας Cor-IS, εξέφρασε την άποψη ότι αυτού του είδους οι εκδηλώσεις δίνουν μία μοναδική ευκαιρία στους ερευνητές να παρουσιάσουν το έργο τους και να εξηγήσουν τι προσπαθούν να κάνουν στο ευρύ κοινό. Μίλησε για την ιατρική συσκευή που αναπτύσσεται στο εργαστήριο του, η οποία στοχεύει να βοηθήσει στην έγκαιρη διάγνωση της στεφανιαίας νόσου, ένα πολύ φιλόδοξο έργο όπως χαρακτηριστικά δήλωσε. Παρουσιάζοντας τη μεγάλη εικόνα του προβλήματος, αλλά και της αγοράς, εξήγησε πως η ομάδα του προσπαθεί να βοηθήσει και να ενισχύσει την προσπάθεια των γιατρών με διαγνωστικά εργαλεία, κατασκευάζοντας μία φορητή, μη παρεμβατική συσκευή για την έγκαιρη διάγνωση της στεφανιαίας νόσου. Αναφέρθηκε σε τεχνικές λεπτομέρειες καθώς και στα τελικά αποτελέσματα της επιτυχημένης καινοτομίας τους. Ο ίδιος, αναφέρθηκε στην “περιπέτεια” της επιχειρηματικής διάστασης του εγχειρήματος τους, στην περιορισμένη αξιοποίηση και εμπορική εκμετάλλευση της ελληνικής τεχνολογικής καινοτομίας, προβάλλοντας ως πιο σημαντικό πρόβλημα την “κρατούσα άποψη ότι ο ερευνητής πρέπει ο ίδιος να είναι και ο επιχειρηματίας που θα προωθήσει την καινοτομία του”. Τέλος, αφού αναφέρθηκε στη σημαντική συνεισφορά του Γραφείου Μεταφοράς Τεχνολογίας στην προσπάθεια τους, πρότεινε τη δημιουργία δομών υποστήριξης ερευνητών με εξειδικευμένες ιδιωτικές εταιρείες προώθησης και μεταφοράς τεχνολογίας (Technology Transfer Brokers ή Service Contractors).

   2.Ανάπτυξη Καινοτόμων Τεχνικών για την Αποκατάσταση Καταγμάτων στην περιοχή του ωλεκράνου, επικεφαλής Κωνσταντίνος Δίτσιος, αναπληρωτής καθηγητής, Τμήμα Ιατρικής ΑΠΘ

Ο καθηγητής Δίτσιος, έβαλε το κοινό στο χώρο της ορθοπεδικής για την περιοχή του αγκώνος. Αφού περιέγραψε τις λεπτομέρειες σχετικά με τα οστά στα οποία πραγματοποιούν την έρευνα τους, ανέλυσε τις κακώσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν μετά από πτώσεις των ασθενών στον αγκώνα που προκαλούν κατάγματα, και αναφέρθηκε στις τεχνικές προκλήσεις που εμφανίζονται για τους ορθοπεδικούς. Η προτεινόμενη τεχνική

     3. Πρώιμος εντοπισμός νευροεκφυλιστικών διαταραχών μέσω της συστοιχίας R4Alz, Μάνος Τσαρδούλιας, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής, Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών ΑΠΘ, Τechnical Leader Ομάδας R4A- Robotics4All

Ο  Μάνος Τσαρδούλιας, είναι μέλος της ομάδας Ευφυών Συστημάτων και Τεχνολογίας Λογισμικού (ISSEL) που ανήκει στο εργαστήριο Επεξεργασίας Πληροφορίας και Υπολογισμών (ΕΠΥ) του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΑΠΘ, το οποίο αποτελείται από 30 ερευνητές, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή  Ανδρέα Συμεωνίδη.

Ο Τσαρδούλιας παρουσίασε αρχικά το έργο του εργαστηρίου συνολικά και έπειτα περιέγραψε το σύστημα REMEDES, ένα εργαλείο αξιολόγησης της κιναισθησίας και τη χρήση του για κατασκευή συσκευή συστοιχίας μέσω της οποίας είναι δυνατός ο πρώιμος εντοπισμός νευροεκφυλιστικών διαταραχών, τύπου άνοιας.

Το συγκεκριμένο εργαλείο αποτελείται από έναν αριθμό φορητών συσκευών, οι οποίες ενεργοποιούνται από ένα οπτικό ή ηχητικό ερέθισμα, και απενεργοποιούνται όταν κάποιος χρήστης περνάει ένα μέλος του σώματος πάνω από τη συσκευή. Η συσκευή μετρά το χρόνο από την ενεργοποίηση ως την απενεργοποίηση, και επομένως τα αντανακλαστικά του χρήστη.

Μάλιστα, αφού ανέλυσε τις τεχνικές λεπτομέρειες του συστήματος,  περιέγραψε τη διαδρομή από το εργαστήριο σε συνεργασίες με την φορείς από την αγορά, καθώς και πως εφαρμόστηκε το σύστημα στις νευροεκφυλιστικές διαταραχές.

Τέλος, ανέλυσε τις δυσκολίες που εμφανίστηκαν σε αυτή τη διαδρομή, τα κέρδη που αποκτήθηκαν, και κατέληξε με ένα σχολιασμό για την εποικοδομητική συνεργασία της ομάδας με το Γραφείο Μεταφοράς Τεχνολογίας, αλλά και για τη γενικότερη συνεργασία με τον ΕΛΚΕ ΑΠΘ.

  4. Συσκευή Ταχείας Διάγνωσης Σηψαιμίας – ο Δημήτρης Τσιώκος, Συνιδρυτής & CEO Bialoom, Ερευνητής Ομάδας WinPhos ΚΕΔΕΚ ΑΠΘ

Ο Δημήτρης Τσιώκος, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Υπολογιστών με διδακτορικό στην φωτονική και τις οπτικές ίνες και πολυετή εμπειρία στην έρευνα (τα τελευταία 11 χρόνια στο ΑΠΘ), ίδρυσε το 2018 την εταιρεία bialoom με αποστολή να λύσει το πρόβλημα της ταχείας αλλά αξιόπιστης διάγνωσης οξειών λοιμώξεων στο σημείο φροντίδας.

Έπειτα από μία σύντομη περιγραφή της εταιρείας, του προϊόντος και του επιχειρηματικού μοντέλου, περιέγραψε την ιστορία αυτής της προσπάθειας από τα εργαστήρια του ΑΠΘ σε μία νεοφυή εταιρεία η οποία καθημερινά δοκιμάζεται, όπως χαρακτηριστικά δήλωσε.

Κατέληξε επισημαίνοντας ότι οποιοδήποτε εγχείρημα έχει να κάνει με ιατρική τεχνολογία είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί και ο μόνος τρόπος ώστε κάποιος να μεγιστοποιήσει τις πιθανότητες επιτυχίας του είναι «να έχει δίπλα του μία ομάδα, η οποία έχει το ίδιο όραμα και μπορεί να απολαμβάνει τη διαδρομή και τη θέα που θα της δώσει ο δρόμος».

Η πλευρά της αγοράς

Η ημερίδα, όμως, είχε και ένα δεύτερο μέρος. Το δεύτερο μέρος αφορούσε την δύσκολη αλλά ενδιαφέρουσα μετάβαση – εκείνη από το Εργαστήριο στην Αγορά.

Εξειδικευμένα στελέχη της αγοράς μετέφεραν στο ΑΠΘ την πολύχρονη εμπειρία τους στον κλάδο των ιατρικών συσκευών από τον επιχειρηματικό κόσμο. Ανάμεσά τους ο Λάμπρος Κούρτης, εταίρος στο κεφάλαιο επιχειρηματικών συμμετοχών Velocity Partners, ο Νίκος Χαλκιάς, διευθυντής επιχειρηματικής ανάπτυξης του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Medicines for Malaria Venture και ειδικός στη μεταφορά τεχνολογίας ιατροφαρμακευτικών προϊόντων, η Κατερίνα Ζησάκη από την ελβετική εταιρεία PKNM Solutions Sarl εξειδικευμένη σύμβουλος πιστοποίησης ιατρικών συσκευών, η Ρούλα Μπαχταλιά, διευθύντρια του προγράμματος egg – enter•grow•go της Τράπεζας Eurobank και μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΕΚ), ο Αλέξανδρος Παπαποστόλου, διευθυντής της Papapostolou Healthcare Technologies και ο Σπύρος Αρσένης  συντονιστής του Προγράμματος NBG Business Seeds της Εθνικής Τράπεζας.

Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά τους.

O  Λάμπρος Κούρτης μοιράστηκε κάποιες συμβουλές/βέλτιστες πρακτικές με το ακαδημαϊκό κοινό όπως, τη σημασία του “need framing”, δηλαδή του προσδιορισμού του προβλήματος που επιχειρεί να αντιμετωπίσει το αντικείμενο  της επιχειρηματικής ιδέας, τη σημασία της διάκρισης για το αν η προοπτική μιας επιχειρηματικής ιδέας είναι ‘venture-fundable” και μπορεί να δεχτεί χρηματοδότηση από επενδυτικό φορέα, τη σημασία της δέσμευσης, της αφοσίωσης και της πλήρους απασχόλησης των ανθρώπων που θα εμπλακούν που πολλές φορές έρχεται σε αντίθεση με τη δυνατότητα των ίδιων των καθηγητών που εμπλέκονται στην επιχειρηματική ιδέα. Επίσης, επισήμανε την αναγκαιότητα να υπάρχουν δεξιότητες CEO στην ομάδα που προετοιμάζει δυνητικά κάποια spin-off ή αν πρέπει να αναζητηθούν κατάλληλοι συνεργάτες εκτός της κεντρικής ερευνητικής ομάδας.

O Λάμπρος Κούρτης είναι συνιδρυτής και Διευθυντής στην Circadic, ενώ ήταν συνιδρυτής των Hyalex Orthopaedics Inc., EnzyQuest, Biomimedica Inc. Επίσης, αναφέρθηκε στην πολύτιμη εμπειρία του από την ενασχόληση στον ιατρικό κλάδο σε εταιρείες των Η. Π.Α., και ειδικότερα ως Advisor-ADDF Digital Accelerator στην Gate Ventures, και ως Digital Biomarker Discovery στην Evidation Health. Ο  ίδιος τόνισε πως πλέον δεν είναι «δαιμονοποιημένη» η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα, και είναι σημαντικό σε αυτή τη νέα συγκυρία η Ελλάδα να παίρνει παράδειγμα από τα δομημένα συστήματα χωρών του εξωτερικού και να ακολουθεί τα καλά παραδείγματα.

Από την πλευρά του ο Νικόλαος Χαλκιάς, Director Of Business Development, External Partnerships at Medicines for Malaria Venture, MedTech Technology Transfer Expert, έδωσε το παράδειγμα του πανεπιστημίου της Οξφόρδης μέσα από δύο case-studies ιατρικών συσκευών.

Ο Νικόλαος Χαλκιάς, ο οποίος ήδη συνεργάζεται εθελοντικά με ερευνητικές ομάδες του ΑΠΘ μέσω του Γραφείου Μεταφοράς Τεχνολογίας, έχει πολύχρονη εμπειρία από το αντίστοιχο Γραφείο του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.

Παρουσίασε το ιστορικό ίδρυσης δύο spin-off, της Brainomix και της Oxsonics Therapeutics. Μίλησε για τα πρώτα βήματα των ερευνητικών ομάδων, τις δυσκολίες στο ξεκίνημα αλλά και πριν την είσοδο στην παγκόσμια αγορά.

Η Brainomix ιδρύθηκε από τρεις επιστήμονες χωρίς καμία εμπειρία επιχειρηματικότητας και προγραμματισμού (coding), καθώς επίσης και περιορισμένη γνώση περί πνευματικών δικαιωμάτων και πατεντών, προφίλ που ταιριάζει στις περισσότερες ερευνητικές ομάδες που ξεκινούν το ταξίδι της επιχειρηματικότητας στο ΑΠΘ αλλά και γενικά στα ελληνικά πανεπιστήμια.

Ωστόσο η ιδέα και η υψηλή επιστημοσύνη (στο χώρο του medicine, neuroscience, και neuroradiology) της ομάδας, το υποστηρικτικό τεχνολογικό/επιχειρηματικό οικοσύστημα της περιοχής, η ύπαρξη μιας συμπαγούς ομάδας με αλληλο-συμπληρούμενες ικανότητες, καθώς και  με υποστήριξη σε όλα τα στάδια από το Γραφείο Μεταφοράς Τεχνολογίας, επενδυτές και μέντορες, οδηγήθηκε σε ορίζοντα τετραετίας σε παγκόσμιες πωλήσεις (no exit yet). Σύμφωνα με τον κ. Χαλκιά είναι πάρα πολύ σημαντικό από το ξεκίνημα της εταιρείας να υπάρχει μία στρατηγική 5ετίας ή ακόμα καλύτερα 10ετίας καλύπτοντας όλα τα απαραίτητα στάδια (claims validation, regulatory strategy, quality, product positioning, reimbursement strategy, exit κλπ).

Στη συνέχεια, η Κατερίνα Ζησάκη, ενεργό μέλος της PKNM Solutions και υπεύθυνη των συστημάτων ποιότητας και πιστοποίησης ιατροτεχνολογικών προϊόντων, ανέφερε πως η εταιρεία ασχολείται με την κλινική ανάπτυξη των ιατροτεχνολογικών προϊόντων και με τις πιστοποιήσεις των ίδιων των προϊόντων, αλλά και των εταιρειών κατά συγκεκριμένα ευρωπαϊκά πρότυπα που διέπουν τις διεργασίες και τις διαδικασίες των εταιρειών για να μπορέσουν να εισαγάγουν τα προϊόντα τους στα συστήματα ποιότητας. Παρουσίασε τους ευρέως αποδεκτούς ορισμούς των “medical devices” σύμφωνα με την νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία που ξεκινάει να βρίσκεται σε ισχύ από τις 25 Μαΐου.

Επίσης, μίλησε για την απαραίτητη προϋπόθεση ανάπτυξης προϊόντος, την ύπαρξη κατασκευαστικής εταιρείας η οποία θα πρέπει να διέπεται από ένα σύστημα ποιότητας ικανό να εσωκλείσει ένα ιατροτεχνολογικό προϊόν και με τις απαραίτητες διαδικασίες να καταλήξει στην πιστοποίησή του (CE Mark). Επίσης, ανέφερε τη σημασία του προτύπου ISO 13485:2016, που δεν υποδεικνύεται από τις ευρωπαϊκές οδηγίες αλλά όπως τόνισε, είναι το αποδεκτό πρότυπο της αγοράς.

Τέλος,  ανέπτυξε τη διαδρομή ταξινόμησης του προϊόντος για την απόκτηση του CE MARK, θέματα συστημάτων διαχείρισης ποιότητας, θέματα τεχνικών φακέλων και απαιτήσεων στην ανάλυση περιγραφών του προϊόντος, και άλλα εξειδικευμένα ζητήματα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν οι ερευνητές πριν εισάγουν ένα ιατροτεχνολογικό προϊόν στην αγορά.

Ακολούθησε η παρέμβαση της Ρούλας Μπαχταλιά, διευθύντρια Προγράμματος & μέλος Συντονιστικής Επιτροπής egg – enter•grow•go, της Eurobank. Η ομιλήτρια παρουσίασε το πρόγραμμα επιχειρηματικής επώασης και επιτάχυνσης (incubation-acceleration) που προσφέρει ευκαιρίες για κατάλληλη χρηματοδότηση startup, mentoring, εμπορική δράση, δικτύωση και εξωστρέφεια με 2 πλατφόρμες, σε δύο άξονες.

Στον άξονα START UP, που αφορά  νεοφυείς επιχειρήσεις, ομάδες ή πρόσωπα με καινοτόμες ιδέες, που αναζητούν κατάλληλα εφόδια και πόρους για να γίνουν βιώσιμες επιχειρήσεις. Και στον άξονα SCALE UP που αφοράς σε νέες επιχειρήσεις που θέλουν να επιταχύνουν την ανάπτυξη τους για να επιχειρήσουν το επόμενο βήμα τους με νέο προϊόν ή σε νέες αγορές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Η Βιοτεχνολογία (Biotech) αποτελεί έναν από τους κλάδους που εστιάζει το egg, με 20 από τις 130 εταιρείες που έχει υποστηρίξει το πρόγραμμα να προέρχονται από αυτόν τον τομέα. Η Ρούλα Μπαχταλιά μίλησε για την περίπτωση της 2Bull, μιας επιτυχημένης νέας εταιρείας που στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών μέσα από την ανάπτυξη καινοτόμων διαγνωστικών και θεραπευτικών παρεμβάσεων, αλλά και την περίπτωση της Anacalypsis Therapeutics που στοχεύει στη βιοτεχνολογική καινοτομία, με επίκεντρο την ανάπτυξη φαρμάκων και βιοδεικτών για ασθένειες του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος.

Στρατηγικές ανάπτυξης μέσω δικτύων διανομών και συνεργασιών στην αγορά ιατρικών συσκευών παρουσίασε στην παρέμβαση του, ο Αλέξανδρος Παπαποστόλου, διευθυντής της Papapostolou Healthcare Technologies.

Τέλος, ο Σπύρος Αρσένης, Συντονιστής Προγράμματος NBG Business Seeds της Εθνικής Τράπεζας αναφέρθηκε στη σχέση  ανάμεσα στη Μεταφορά Τεχνολογίας και την Ανάπτυξη spin-off.

Ο ομιλητής παρουσίασε το πρόγραμμα NBG Business Seeds, ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα στήριξης της καινοτόμου και εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας. Περιλαμβάνει δράσεις ανάδειξης και προβολής καινοτόμων ιδεών και έργων, εκπαίδευσης και καθοδήγησης ομάδων, παροχής υποδομών, δικτύωσης και χρηματοδότησης. Πέρα από τη διαγωνιστική φάση και τη βράβευση των προτάσεων, έμφαση δίνεται από την Εθνική Τράπεζα στην υποστήριξη της υλοποίησης επιλεγμένων προτάσεων, οι οποίες έχουν διακριθεί, μέσα από τις δράσεις του προγράμματος NBG Business Seeds.

Οι επενδύσεις του NBG Business Seeds σε start-ups στον τομέα της Υγείας αφορούν στις pd neurotechnology (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων) και InSyBio (Πανεπιστήμιο Πατρών).

Από την πλευρά του ο Σπύρος Αρσένης ανέφερε πως για να προχωρήσει μια ερευνητική ομάδα χρειάζεται οπωσδήποτε τη συμβολή στελεχών της αγοράς στο ξεκίνημά τους για να αναλάβουν το κομμάτι της επιχειρηματικότητας. Η αρχική χρηματοδότηση μέσω ερευνητικών προγραμμάτων φαίνεται να είναι προϋπόθεση για την αρχική υποστήριξη ενός τεχνοβλαστού και την ανάπτυξη του αρχικού προϊόντος. Τόνισε τη σημασία ανάπτυξης δεξιοτήτων των μελών της ομάδας που χειρίζονται το επιχειρηματικό σκέλος σε sales και marketing.

Με δεδομένο ότι λίγες μόνο εταιρείες έχουν καταφέρει να πουλήσουν σε Ελλάδα και Αμερική, ανέφερε πως το licensing είναι μία διέξοδος που οδηγεί σε πωλήσεις και πρέπει να αξιοποιείται στη χώρα μας.