Πράσινο Πιστοποιητικό: Κατέληξαν σε συμφωνία ευρωβουλευτές και χώρες-μέλη της ΕΕ

Οι ευρωβουλευτές και οι χώρες-μέλη της ΕΕ κατέληξαν σε συμφωνία για το λεγόμενο «πράσινο πιστοποιητικό» που θα διευκολύνει τα ταξίδια εντός της ΕΕ φέτος το καλοκαίρι, ανοίγοντας τον δρόμο για την εφαρμογή του πριν από τα τέλη Ιουνίου.

Υπενθυμίζεται ότι οι διαφωνίες έγκειντο μέχρι την τελευταία στιγμή στο αίτημα του Ευρωκοινοβουλίου για δωρεάν διαγνωστικά τεστ ή έστω για την επιβολή ενός ανωτάτου ορίου τιμής.

Οι ευρωβουλευτές ζητούσαν επίσης τα κράτη-μέλη να μην επιβάλλουν πρόσθετους περιορισμούς, όπως καραντίνα, στον κάτοχο του πιστοποιητικού που φτάνει στην επικράτειά τους. Ωστόσο, τα κράτη-μέλη φέρονταν να θέλουν να διατηρήσουν τη δυνατότητα να αποφασίζουν τα ίδια τόσο για τυχόν πρόσθετους περιορισμούς, όσο και για την τιμή των τεστ.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρότεινε, ακόμη, το πιστοποιητικό να ονομαστεί «Ευρωπαϊκό πιστοποιητικό Covid19», κάτι με το οποίο το οποίο τα κράτη-μέλη έδειχναν να συμφωνούν.

Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ότι είχε αίσιο και έκαιρο τέλος, μια διαδικασία με επείγοντα χαρακτήρα, καθώς ο στόχος ήταν να επιτευχθεί συμφωνία εντός της εβδομάδας. Στη συνέχεια ο κανονισμός για το πιστοποιητικό θα πρέπει να εγκριθεί από το Συμβούλιο και να ψηφιστεί στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μεταξύ 7-10 Ιουνίου.

Αναλυτικά, η ανακοίνωση του Ευρωβκοινοβουλίου έχει ως εξής:

• Στόχος η διευκόλυνση του δικαιώματος ελεύθερης μετακίνησης κατά τη διάρκεια της πανδημίας και η συμβολή στη σταδιακή άρση των περιορισμών
• Τα τεστ θα πρέπει να είναι οικονομικά προσιτά και προσβάσιμα
• Τουλάχιστον 100 εκ. ευρώ από το μέσο στήριξης έκτακτης ανάγκης για την αγορά τεστ
• Κοινή μορφή ευρωπαϊκού πιστοποιητικού και πλαίσιο κανόνων για όλα τα κράτη μέλη

Οι διαπραγματευτές του ΕΚ και του Συμβουλίου κατέληξαν την Πέμπτη σε προσωρινή συμφωνία για ένα ευρωπαϊκό ψηφιακό πιστοποιητικό για τη νόσο COVID-19.

Το πιστοποιητικό θα είναι διαθέσιμο είτε σε ψηφιακή είτε σε έντυπη μορφή σκοπό τη διευκόλυνση της ελεύθερης μετακίνησης στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Θα πιστοποιεί ότι ένα άτομο είτε έχει εμβολιαστεί κατά του κορονοϊού, είτε έχει πρόσφατο αρνητικό αποτέλεσμα από διαγνωστικό τεστ, είτε έχει αναρρώσει από τη λοίμωξη. Στην πράξη, πρόκειται για τρία διακριτά πιστοποιητικά. Το νέο κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να εκδίδουν πιστοποιητικά, τα οποία στη συνέχεια θα γίνονται δεκτά σε άλλες χώρες της ΕΕ.

Ο κανονισμός της ΕΕ για το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID θα πρέπει να ισχύει για 12 μήνες. Η έκδοση του πιστοποιητικού δεν θα αποτελεί προϋπόθεση για την άσκηση του δικαιώματος ελεύθερης μετακίνησης και δεν θα θεωρείται ταξιδιωτικό έγγραφο.

Δημοσιονομική στήριξη για οικονομικά προσιτά και προσβάσιμα τεστ

Για να διασφαλιστεί η διάθεση οικονομικά προσιτών και προσβάσιμων τεστ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύτηκε να κινητοποιήσει τουλάχιστον 100 εκ. ευρώ στο πλαίσιο του μέσου στήριξης έκτακτης ανάγκης για την αγορά τεστ για τον ιό SARS-CoV-2, με σκοπό την έκδοση των αντίστοιχων πιστοποιητικών. Αυτό θα πρέπει να ωφελήσει ιδίως τους ανθρώπους που διασχίζουν σύνορα καθημερινά ή συχνά για να μεταβούν στην εργασία ή το σχολείο τους, να επισκεφθούν στενούς συγγενείς, να αναζητήσουν ιατρική περίθαλψη ή να φροντίσουν αγαπημένα πρόσωπα.

Οι διαπραγματευτές συμφώνησαν ότι, αν κριθεί απαραίτητο, θα κινητοποιηθούν πρόσθετοι πόροι πέρα από το όριο των 100 εκ. με την έγκριση των αρμόδιων αρχών ελέγχου του προϋπολογισμού.

Πρόσθετοι ταξιδιωτικοί περιορισμοί μόνο εφόσον υφίσταται επαρκής αιτιολόγηση

Τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να επιβάλλουν πρόσθετους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, όπως καραντίνα, αυτοαπομόνωση ή τεστ, εκτός εάν είναι αυτοί είναι αναγκαίοι και αναλογικοί για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19. Σε αυτές τις αποφάσεις θα πρέπει να λαμβάνονται επίσης υπόψη τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των επιδημιολογικών δεδομένων που δημοσιεύονται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC). Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να κοινοποιούνται στα άλλα κράτη μέλη και στην Επιτροπή το αργότερο 48 ώρες νωρίτερα.

Εμβόλια

Τα κράτη μέλη πρέπει να αποδέχονται τα πιστοποιητικά εμβολιασμού που εκδίδονται σε άλλα κράτη μέλη για άτομα που έχουν εμβολιαστεί με εμβόλιο εγκεκριμένο για χρήση στην ΕΕ από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA), του οποίου η λίστα προς το παρόν περιέχεις τα εμβόλια Pfizer BioNTech, Moderna, AstraZeneca και Janssen. Εναπόκειται στα κράτη μέλη να αποφασίζουν εάν θα δέχονται επίσης πιστοποιητικά από άλλα κράτη μέλη που έχουν εκδοθεί για εμβολιασμούς που διενεργούνται σύμφωνα με τις εθνικές διαδικασίες έγκρισης έκτακτης ανάγκης, ή για εμβόλια που έχουν χαρακτηριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ως κατάλληλα για επείγουσα χρήση.

Δικλείδες για την προστασία των δεδομένων

Τα πιστοποιητικά θα ελέγχονται για την πρόληψη της απάτης και της πλαστογράφησης, όπως και η γνησιότητα των ηλεκτρονικών σφραγίδων που θα περιλαμβάνονται στα έγγραφα αυτά. Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που θα αντλούνται από τα πιστοποιητικά δεν μπορούν να αποθηκευτούν στα κράτη μέλη προορισμού και δεν θα δημιουργηθεί κεντρική βάση δεδομένων σε επίπεδο ΕΕ. Ο κατάλογος των οντοτήτων που θα επεξεργάζονται και θα λαμβάνουν δεδομένα θα είναι δημόσιος, ώστε οι πολίτες να μπορούν να ασκούν τα δικαιώματά τους όσον αφορά την προστασία των δεδομένων δυνάμει του γενικού κανονισμού για την προστασία δεδομένων (GDPR).

Δηλώσεις

Ο πρόεδρος της επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών του ΕΚ και εισηγητής Juan Fernando López Aguilar (Σοσιαλιστές, Ισπανία) δήλωσε ότι «αν και η συμφωνία που πετύχαμε σήμερα δεν αντιστοιχεί πλήρως στα αιτήματα του Κοινοβουλίου, αναμφίβολα σηματοδοτεί τη σημαντική βελτίωση της κατάστασης που αντιμετωπίζουν εκατομμύρια Ευρωπαίοι. Το ευρωπαϊκό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID θα αποκαταστήσει την ελεύθερη μετακίνηση εντός της ΕΕ, ενόσω τα κράτη μέλη αρχίζουν να αίρουν τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς σε όλη την Ευρώπη. Η συμφωνία αυτή είναι το πρώτο βήμα για να ξαναμπεί η ζώνη Σένγκεν σε καθεστώς ομαλής λειτουργίας».

Επόμενα βήματα

Το συμφωνηθέν κείμενο θα υποβληθεί τώρα διαδοχικά στην επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών και στην ολομέλεια του ΕΚ προς έγκριση, καθώς και στο Συμβούλιο. Εάν εγκριθεί σε επίπεδο επιτροπής, το κείμενο θα τεθεί σε ψηφοφορία στην επόμενη σύνοδο της ολομέλειας του Κοινοβουλίου (7 – 10 Ιουνίου 2021).