ΕΚ: Ανθρώπινα δικαιώματα, περιβάλλον και εταιρική ευθύνη

Στις 20 Μαΐου 2021, το Κοινοβούλιο ενέκρινε έκθεση που καλεί την Επιτροπή να επικαιροποιήσει και να βελτιώσει την Οδηγία για την Περιβαλλοντική Ευθύνη και την Οδηγία για το Περιβαλλοντικό Έγκλημα. Παρότι τα περιβαλλοντικά εγκλήματα αποτελούν το τέταρτο πιο διαδεδομένο είδος εγκληματικής δραστηριότητας στον κόσμο, τα ποσοστά εντοπισμού, διερεύνησης και καταδίκης τους παραμένουν χαμηλά. Οι εμπλεκόμενες αρχές (π.χ. εισαγγελείς και δικαστές) πρέπει επομένως να εκπαιδευτούν προκειμένου να βελτιωθεί η δίωξη και η επιβολή κυρώσεων για τα εγκλήματα αυτά, τονίζουν οι ευρωβουλευτές.

Και δεν είναι μόνο αυτό.

Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν επίσης, προ μηνών μια έκθεση της επιτροπής νομικών υποθέσεων σχετικά με την υποχρέωση λογοδοσίας των εταιρειών. Η έκθεση καλεί την Επιτροπή να προτείνει νομοθεσία που υποχρεώνει τις ευρωπαϊκές εταιρείες να διασφαλίζουν τη τήρηση των δεοντολογικών προτύπων στις αλυσίδες εφοδιασμού όσον αφορά τα ανθώπινα δικαιώματα (συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών, συνδικαλιστικών και εργασιακών δικαιωμάτων), το περιβάλλον (για παράδειγμα τη συμβολή τους στην κλιματική αλλαγή) και την καλή διακυβέρνηση.

Η δεοντολογική συμπεριφορά δεν δίνει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις επιχειρήσεις, δεδομένων των σημερινών συνθηκών. Η απουσία μιας κοινής ευρωπαϊκής προσέγγισης θα μπορούσε να θέσει τις εταιρείες με περιβαλλοντική και κοινωνική ευαισθησία σε μειονεκτική θέση, αναφέρει η έκθεση. Οι κανόνες θα ισχύουν για όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις στην ΕΕ, τις εισηγμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που, για παράδειγμα, μοιράζονται αλυσίδες εφοδιασμού με μεγαλύτερες εταιρείες.

Οι διασυνοριακοί όμως κανόνες αναμένεται να υπερβαίνουν τα σύνορα της ΕΕ, υπογραμμίζουν οι ευρωβουλευτές, που σημαίνει ότι όλες οι εταιρείες που θέλουν να έχουν πρόσβαση στην εσωτερική αγορά της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των εταιρειών που είναι εγκατεστημένες εκτός της ΕΕ, θα πρέπει να αποδείξουν ότι τηρούν τις υποχρεώσεις τους σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον.

Επιπλέον, οι ευρωβουλευτές τονίζουν την ανάγκη καλύτερης προστασίας των δικαιωμάτων των ευάλωτων ενδιαφερόμενων μερών ή θυμάτων σε τρίτες χώρες. Ζητούν, επίσης, την επιβολή απαγόρευσης σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα που συνδέονται με σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως είναι η αναγκαστική ή παιδική εργασία.

“Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει την ευκαιρία να αναλάβει ηγετικό ρόλο όσον αφορά την προαγωγή της υπεύθυνης επιχειρηματικής συμπεριφοράς”, δήλωσε η εισηγήτρια Λάρα Γουόλτερς (S&D, Κάτω Χώρες) κατά τη διάρκεια της συζήτησης στην ολομέλεια.

“Παρέχουμε ισότιμους όρους ανταγωνισμού και νομική σαφήνεια και διασφαλίζουμε προϊόντα δίκαιου εμπορίου για τους καταναλωτές. Ενισχύουμε την προστασία των εργαζομένων και βελτιώνουμε την πρόσβαση των θυμάτων στη δικαιοσύνη. Όσον αφορά το περιβάλλον, κάνουμε ένα βήμα που έπρεπε να είχαμε κάνει εδώ και καιρό”.

Τον Φεβρουάριο του 2020, η Επιτροπή δημοσίευσε μια μελέτη σύμφωνα με την οποία μόνο μία στις τρεις εταιρείες τηρεί κάποια μορφή μέτρων δέουσας επιμέλειας στην ΕΕ, ενώ το 70% των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων υποστηρίζει κανόνες δέουσας επιμέλειας σε επίπεδο ΕΕ. Το Κοινοβούλιο ενέκρινε την εν λόγω έκθεση στις 10 Μαρτίου 2021.