Συνήγορος του Πολίτη: Αύξηση κατά 26% των περιστατικών αυθαιρεσίας το 2020

Αύξηση των υποθέσεων που υποβάλλονται στον Συνήγορο του Πολίτη, ως Εθνικό Μηχανισμό Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας, κατά 26% διαπίστωσε η Ανεξάρτητη Αρχή στην ετήσια έκθεσή της για το 2020.

Μεταξύ άλλων, οι υποθέσεις που υποβλήθηκαν από την ΕΛΑΣ αυξήθηκαν κατά 20% το 2020, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά και όσες καταγγέλθηκαν από τους πολίτες κατά 75%.

Τα στοιχεία αυτά και ειδικά η αξιοσημείωτη αύξηση του αριθμού των καταγγελιών από πολίτες είναι, σύμφωνα με τον Συνήγορο του Πολίτη, Ανδρέα Ποττάκη, «ενδεικτικά του ευρύτερου φαινομένου, του “γκρίζου αριθμού” των περιστατικών αυθαιρεσίας, για τα οποία η έλλειψη εμπιστοσύνης του φερόμενου θύματος για ουσιαστικούς και αποτελεσματικούς ποινικούς και πειθαρχικούς ελέγχους, αποτελεί καθοριστικό ανασταλτικό παράγοντα για την εξάσκηση του δικαιώματος του αναφέρεσθαι».

Στην τρίτη κατά σειρά έκθεσή του με την ειδική αρμοδιότητα του Εθνικού Μηχανισμού Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας για πράξεις ή παραλείψεις του ένστολου προσωπικού της Αστυνομίας, του Λιμενικού, της Πυροσβεστικής και των υπαλλήλων των καταστημάτων κράτησης, ο Συνήγορος αναφέρει ότι το 2020 υποβλήθηκαν συνολικά 263 υποθέσεις, στη συντριπτική τους πλειονότητα από την ΕΛΑΣ (209 υποθέσεις) και ακολουθούν οι υποθέσεις από πολίτες (53).

Από πλευράς θεματικής, οι προσβολές σωματικής ακεραιότητας ή υγείας αντιστοιχούν στο μεγαλύτερο ποσοστό των υποθέσεων που υποβλήθηκαν (45%), ενώ αυξήθηκαν οι φερόμενες προσβολές προσωπικής ελευθερίας (25% του συνόλου).

Ο Εθνικός Μηχανισμός διαπιστώνει ότι συχνά τα καταγγελλόμενα περιστατικά αυθαιρεσίας αφορούν σε πρόσωπα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, ιδίως άτομα νεαρής ηλικίας ή αλλοδαπούς, «ενώ σε λιγότερες αλλά ενδεικτικές περιπτώσεις» εμφανίζεται το στοιχείο της διάκρισης κατά προσώπων λόγω φυλετικής καταγωγής (Ρομά), σεξουαλικού προσανατολισμού, χαρακτηριστικών ή ταυτότητας φύλου.

Επίσης, καταγράφεται ότι οι καταγγελίες για άσκηση βίας κατά τον έλεγχο τήρησης των μέτρων κατά του COVID-19 φέρονται να αφορούν κατά κύριο λόγο αιτούντες άσυλο και άλλες ευάλωτες ομάδες πληθυσμού.

Στην έκθεση υπογραμμίζονται διαδικαστικά προβλήματα στις πειθαρχικές έρευνες της Διοίκησης, όπως η παράλειψη διενέργειας τυπικής έρευνας, η παράλειψη ερευνητέων ζητημάτων (παράπλευρη κακοποίηση, ρατσιστικό κίνητρο, κ.α.), η παράλειψη εξέτασης αλλοδαπών κρατουμένων, η προβληματική αξιολόγηση του αποδεικτικού υλικού και η μη αναζήτηση τρίτων μαρτύρων πέραν των αστυνομικών.

Επιπλέον, αναδεικνύονται οι θετικές νομοθετικές εξελίξεις το 2020 με την αποδοχή των προτάσεων του Εθνικού Μηχανισμού για ενίσχυση των θεσμικών του μέσων και της στελέχωσής του. Μεταξύ των νομοθετικών προτάσεων που καταθέτει ο Συνήγορος συγκαταλέγεται η πρόταση για εγκατάσταση καμερών και λήψη βιντεοληπτικού υλικού σε όλους τους χώρους αστυνομικής κράτησης και διατήρηση του σχετικού υλικού επί τρίμηνο.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ