«Πρακτική άσκηση: Tο πρώτο βήμα για ένα παραγωγικό μέλλον»

Ένα «παραδοσιακό» αλλά πολύ σημαντικό εργαλείο για την επαγγελματική ενδυνάμωση της νέας γενιάς, έφερε πρόσφατα στην επιφάνεια του δημοσίου διαλόγου ο ΣΕΒ.  Με την ευκαιρία της εκπόνησης έρευνας στα μέλη του, έφερε στο τραπέζι του διαλόγου εκπροσώπους των πανεπιστημίων και της επιχειρηματικής κοινότητας. Κοινός στόχος η αναζήτηση τρόπων αναβάθμισης του θεσμού της πρακτικής άσκησης των φοιτητών στη χώρα μας.  Πρόκειται για ένα θεσμό που προσφέρει τη δυνατότητα επαφής δύο κόσμων, της ανώτατης εκπαίδευσης με τον πραγματικό κόσμο των επιχειρήσεων. Η ώσμωση αυτή είναι πολύτιμη και σήμερα απολύτως αναγκαία. Η συναντίληψη μέσω της αμοιβαίας αναγνώρισης και κατανόησης των αναγκών των δύο μερών, ο ορθός σχεδιασμός και η συνδιαμόρφωση ενός λειτουργικού πλαισίου με ποιοτικές προδιαγραφές, αποτελούν σημεία – κλειδιά για την αποτελεσματική εφαρμογή της πρακτικής άσκησης.  Με δεδομένο ότι η μετάβαση των νέων από την εκπαίδευση στην αγορά εργασίας παραμένει στη χώρα μας εξόχως προβληματική -σύμφωνα και με τα στοιχεία OOΣΑ (2017)- η αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων εργαλείων για την επαγγελματική ενδυνάμωση των νέων, συνιστά μείζονα παρέμβαση με ευρύτερη κοινωνική διάσταση.  Αξίζει να σημειωθεί ότι παρά τα επίμονα υψηλά ποσοστά ανεργίας στη χώρα μας, σύμφωνα με έρευνα του ΣΕΒ, 1 στις 3 ελληνικές επιχειρήσεις δυσκολεύονται να βρουν εργαζόμενους με τις κατάλληλες δεξιότητες, με πλέον χαρακτηριστική αυτή την έλλειψη εργασιακής εμπειρίας.

Τι συμβαίνει σήμερα: Προαιρετική, περιορισμένης εφαρμογής και γραφειοκρατική

Σήμερα η πρακτική άσκηση των φοιτητών μας είναι κυρίως προαιρετική, χαρακτηρίζεται δε από έλλειψη ευελιξίας, μη σταθερό και ενιαίο διοικητικό πλαίσιο και γραφειοκρατικές διαδικασίες, και ισχυρή εξάρτηση της χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ.  Ακόμη, και ίσως το πιο σημαντικό, είναι περιορισμένης χρονικής εφαρμογής, συνήθως δεν διαρκεί περισσότερο από 1-2 μήνες.  Με τα λόγια εκπροσώπου ελληνικής βιομηχανίας, το πρόβλημα: «…τη στιγμή που ο φοιτητής αρχίζει να αντιλαμβάνεται τι είναι μια βιομηχανική διαδικασία, τι είναι παραγωγή, τι είναι ποιοτικός έλεγχος, πως δουλεύει το μάρκετινγκ, ετοιμάζεται να φύγει». Ελάχιστες πανεπιστημιακές σχολές έχουν προγράμματα υποχρεωτικής πρακτικής άσκησης, ενώ στην πλειοψηφία των περιπτώσεων προβλέπεται η υλοποίηση πρακτικής άσκησης μόνο κατά τους θερινούς μήνες. Τέλος, οι ειδικότητες από τις οποίες αντλούν θέσεις για πρακτική άσκηση φοιτητών οι επιχειρήσεις προέρχονται κυρίως από Σχολές Οικονομικών Επιστημών/Διοίκησης Επιχειρήσεων, Πληροφορικής και Επιστημών Μηχανικής (STEM). Αυτό είναι σε γενικές γραμμές το τοπίο σήμερα, το οποίο έχει «επιβαρυνθεί» από την πρόσφατη ενσωμάτωση των ΤΕΙ στα Πανεπιστήμια, που οδήγησε στην αντικατάσταση της εξάμηνης υποχρεωτικής πρακτικής με πρακτική άσκηση προαιρετικού χαρακτήρα και μικρής διάρκειας.

 Τι προτείνουν οι επιχειρήσεις: ναι στα προγράμματα με ποιοτικούς όρους

Η  ευρεία εφαρμογή της πρακτικής άσκησης έχει αμοιβαία οφέλη τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους νέους μας. Ο ΣΕΒ προτείνει ένα  πλαίσιο αρχών ποιότητας για την αναβάθμιση της πρακτικής άσκησης. Όπως, ενδεικτικά, με την τοποθέτηση κάθε ασκούμενου σε θέση πρακτικής άσκησης σχετική με το αντικείμενο σπουδών του, την πλήρη ενημέρωση επί των διατιθέμενων θέσεων πρακτικής άσκησης και του τρόπου επιλογής των υποψηφίων, την προσφορά σε κάθε ασκούμενο προγράμματος εισαγωγής του στην επιχείρηση, την παροχή υποστήριξης/καθοδήγησης σε κάθε ασκούμενο μέσω ορισμού επόπτη, διαδικασία αξιολόγησης με στόχο τη διαρκή ανατροφοδότηση όλων των μερών, κα.

Εν κατακλείδι, η πρακτική άσκηση μεταγγίζει αξία στους φοιτητές. Συγχρόνως ενισχύει τη δικτύωση, επικοινωνία και τη συνεργασία πανεπιστημίων και αγοράς. Στο χέρι μας σήμερα είναι να της δώσουμε στα προγράμματα σπουδών τη θέση που πραγματικά της αξίζει.

Δημήτρης Βέργαδος, Χημ. Μηχ. ΕΜΠ, Δ/ντής Τομέα ΜΜΕ, Θέσεων και Ενημέρωσης ΣΕΒ